Podstawowym przepisem, który reguluje kwestie rachunków bankowych przedsiębiorców, jest art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wynika z niego, że przy określonej wartości transakcji (15 tys. euro) trzeba przeprowadzać lub przyjmować płatności związane z działalnością gospodarczą za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy. Z tego artykułu nie wynika jednak, że musi to być rachunek firmowy, a nie osobisty.
Organy podatkowe przedstawiają w tej kwestii inne stanowisko. Przykładowo naczelnik Urzędu Skarbowego Warszawa-Wawer w piśmie z 28 września 2006 r. (nr US 1439/ZV/P/Pr/66/06/ER) stwierdził, że podatnik dla prowadzonej działalności gospodarczej nie może używać rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (ROR), lecz wyłącznie rachunku bankowego związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą. Podobnie wypowiedział się naczelnik Urzędu Skarbowego w Elblągu w piśmie z 7 lipca 2006 r. (nr PP1/443-43/06).
Oba urzędy powołały się tu na ustawę o prawie bankowym, a konkretnie na art. 49 ust. 2 pkt 3 i ust. 3. Z przepisu tego wynika, że rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe mogą być prowadzone wyłącznie m.in. dla osób fizycznych oraz rachunki rozliczeniowe mogą być prowadzone wyłącznie m.in. dla osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami.
Należy jednak zauważyć, że wskazana ustawa zakresem podmiotowym obejmuje jedynie banki oraz instytucje kredytowe. Ponadto bank nie ma prawa odmówić osobie fizycznej, która rozpoczęła prowadzenie działalności gospodarczej, założenia także rachunku osobistego.
Przepisy Ordynacji podatkowej w art. 61 par. 1 stanowią, że zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu. Przepis ten nie precyzuje jednak, z jakiego rachunku ma nastąpić przelew: z osobistego (oszczędnościowo-rozliczeniowego) czy związanego z działalnością gospodarczą (rozliczeniowego).
Należy jednak mieć na uwadze odmienne zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odsetek od środków związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz od oszczędności osobistych. Odsetki z tytułu oszczędności osobistych, które nie są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, podlegają podatkowi zryczałtowanemu, potrącanemu przez płatnika. Odsetki od środków związanych z prowadzoną działalnością podlegają doliczeniu do przychodów związanych z tą działalnością i bank w tym przypadku nie dokonuje żadnych potrąceń publicznoprawnych. Korzystając zatem z osobistego rachunku przy prowadzeniu działalności gospodarczej, natrafia się na duże problemy związane z oddzieleniem odsetek od kapitałów związanych z oszczędnościami osobistymi i wynikającymi z prowadzonej działalności gospodarczej.
PAWEŁ JABŁONOWSKI
ekspert podatkowy, Kancelaria Prawna Chałas i Wspólnicy
(EM)