Stosunek pracy polega na wykonywaniu pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę w zamian za wynagrodzenie. Na te przesłanki należy zwrócić szczególną uwagę, zawierając umowę cywilnoprawną. Bez względu na nadaną przez strony umowie nazwę, jeżeli spełnia ona wymienione przesłanki, stosunek prawny łączący strony zostanie potraktowany jako umowa o pracę. Ponadto nie jest również dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy wykonywaniu pracy w tych warunkach. Jeżeli zawarta umowa wykazywałaby wspólne cechy dla umowy o pracę i umowy cywilnoprawnej, o jej rodzaju będzie decydować ostatecznie zgodny zamiar stron i cel umowy.
Zobacz serwis: Prawo dla firm
Od rodzaju zawartej umowy cywilnoprawnej zależy, czy podlega ona składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Umowy zlecenia i kontrakty menedżerskie występują jako odrębny tytuł do ubezpieczeń społecznych i co do zasady podlegają oskładkowaniu. Przy czym należy pamiętać, że od 1 stycznia 2016 r. zmienią się zasady ich oskładkowania. Zleceniobiorcy, którzy wykonują kilka umów zleceń w różnych podmiotach lub posiadający inne tytuły do ubezpieczeń, będą podlegali obowiązkowi ubezpieczeń emerytalnego i rentowych aż do momentu uzyskania łącznej podstawy wymiaru składek w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia. Ta sytuacja spowoduje, że płatnicy będą mieli jeszcze więcej obowiązków. To oni będą musieli korygować ewentualne niedopłaty lub nadpłaty składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu błędnego ustalenia schematu podlegania zleceniobiorcy. Co prawda, będą mogli sprawdzić w ZUS prawidłowość rozliczonych składek, jednak będzie to możliwe dopiero po zakończeniu miesiąca i przesłaniu przez wszystkie podmioty, z którymi zleceniobiorca współpracował, dokumentów rozliczeniowych. Samo sprawdzenie nie zmniejszy ryzyka korekt. Omawiane zmiany nadal nie obejmują umów o dzieło. Jeśli są zawierane z innym podmiotem niż własny pracodawca, wówczas nie stanowią tytułu do ubezpieczeń i nie podlegają składkom ZUS.
Zobacz serwis: Moja firma
Od 1 stycznia 2016 r. zmienią się zasady oskładkowania umów zleceń. Nowelizacja będzie dotyczyć głównie tych zleceniobiorców, którzy wykonują kilka umów zleceń dla różnych płatników albo posiadają inne tytuły do ubezpieczeń i następuje tzw. zbieg. Od 1 stycznia 2016 r. płatnicy będą naliczać składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe aż do osiągnięcia przez zleceniobiorcę w danym miesiącu podstawy wymiaru składek w wysokości co najmniej minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym (w 2016 r. – 1850 zł). W przypadku umów o dzieło, jeżeli nie są one zawierane z własnym pracownikiem, nadal nie trzeba opłacać składek ZUS.
Wśród wielu umów cywilnoprawnych najszersze zastosowanie jako podstawa świadczenia pracy mają:
● umowy zlecenia (art. 734–751 ustawy – Kodeks cywilny: dalej: k.c.),
● umowy o dzieło (art. 627–646 k.c.),
● kontrakty menedżerskie.
Przeczytaj w INFORLEX.PL Biznes cały artykuł: Umowy cywilnoprawne –praktyczne rozliczenia po zmianach od 1 stycznia 2016 r.
W artykule m.in.:
- Umowa zlecenia
- Umowa o dzieło
- Kontrakt menedżerski
- Zapisy, których należy unikać w umowach cywilnoprawnych
- Współpraca i zastępstwo przy wykonywaniu umów cywilnoprawnych
- Zaliczka na podatek od umów cywilnoprawnych
- Zmiany w oskładkowaniu umów zleceń od 1 stycznia 2016 r. – interpretacja ZUS