Według raportu PMI (Project Management Institute) aż 3 na 5 firm otwarcie przyznaje, że nie rozumie wartości zarządzania projektami – przekłada się to na zmarnowanie średnio nawet 12 proc. budżetu na projekty z powodu złego zarządzania, nieproduktywnych zachowań i złych decyzji. Dodatkowo, według badań PwC tylko 2,5 proc. firm kończy wszystkie zaplanowane projekty, a średnio 1 na 6 projektów przekroczyło koszty o 200 proc. lub więcej.
Jak dobrze zarządzać projektami? Wybór metodyki
- Podejście do zarządzania projektem musi być prawidłowo wdrożone – o tym mówią standardy zarządzania projektami, z których warto uzyskać certyfikat potwierdzający kompetencje;
- Nawet 42 proc. project managerów nie wykorzystuje żadnej formalnej metodologii zarządzania projektem;
- Według raportu PwC takie podejście stanowi nawet 50 proc. przyczyn niepowodzenia projektu;
- 80 proc. wydajnych projektów jest kierowana przez certyfikowanych project managerów.
– Jeśli ktoś myśli, że zarządzanie projektem opiera się tylko na delegowaniu zadań i czytaniu raportów, to jest w błędzie – podkreśla Natalia Gozdowska, Business Development Director w Altkom Akademii. Pokazuje to również raport „Pulse of the Profession” (Project Management Institute), który wykazał, że aż 58 proc. firm nie zdaje sobie sprawy z istoty odpowiedniego zarządzania projektem. Ten sam raport wykazał, że 42 proc. project managerów nie wykorzystuje żadnej formalnej metodologii, co może skutkować niepowodzeniem projektu. Według raportu PwC właśnie takie czynniki wewnętrzne, jak złe oszacowane i niedotrzymane terminy, zmiany zakresu i niewystarczające zasoby stanowią 50 proc. przyczyn niepowodzenia projektu.
– Na samym początku lider musi określić, w jaki sposób nim zarządzać, czy w sposób tradycyjny, czy może zwinny (Agile). Najlepiej, żeby już w ten proces był zaangażowany cały zespół, aby dokładnie zrozumieć zamysł i proces wszystkich działań – dodaje Natalia Gozdowska. Od tego, jaką metodykę zarządzania wybrać zależy charakterystyka danego projektu. Jeśli ma on z góry ustalony zakres i określone wymagania, najlepiej skupić się na metodyce tradycyjnej np. PRINCE2. Jeśli jednak zespół ma pracować nad projektem, o którym wiemy, że będzie wymagał elastyczności i adaptacji, a wymagania klienta mogą się zmieniać, to lepiej postawić na zarządzanie zwinne (Agile).
Ostateczny wybór metodyki zarządzania projektem powinien być dokonywany na podstawie analizy wszystkich czynników, którymi charakteryzuje się dany projekt i dopasowania do konkretnych warunków projektowych oraz potrzeb klienta. Niektóre projekty mogą nawet korzystać z hybrydowego podejścia, łącząc elementy różnych metodyk w celu uzyskania optymalnych rezultatów. W tym miejscu warto skorzystać z metodyki PRINCE2 Agile.
Aby metody zarządzania projektami był efektywne, istotne jest to, żeby były one wdrażane prawidłowo i zgodnie ze wszystkimi zasadami. Ważne jest, aby lider miał odpowiedni certyfikat, który potwierdza jego umiejętności w danej metodyce. – Szkolenie jest oczywiście pierwszym krokiem, jednak kolejnym jest uzyskanie certyfikatu, który potwierdza, że dana osoba jest w stanie zastosować daną metodę w praktyce. Dopiero wtedy mamy pewność, że zarządzanie projektem jest w dobrych rękach – mówi Karol Granoszewski, Business Development Head CEE, Middle East & Africa w PeopleCert, światowego lidera w ocenie i certyfikacji umiejętności zawodowych. Zdecydowana większość wydajnych projektów jest kierowana certyfikowanymi project managerami – według raportu PwC jest to aż 80 proc.
Jakie podejście wybrać?
Każdy projekt jest inny i wymaga innego podejścia do zarządzania zespołem. Pierwszym krokiem, jaki powinien wykonać skuteczny lider wspólnie z zespołem, to określanie podejścia do zarządzania projektem – czy najlepszym rozwiązaniem będzie podejście klasyczne czy zwinne.
Jedną z najpopularniejszych tradycyjnych metodyk zarządzania projektami jest PRINCE2 (Projects IN Controlled Environments 2). Charakteryzuje się strukturalnym podejściem i skupia się na planowaniu, kontrolowaniu i monitorowaniu projektu. Metodykę PRINCE2 definiuje klarowna struktura organizacyjna projektu, podział na role i odpowiedzialności oraz szereg procesów, które są konieczne do skutecznego zarządzania. W ramach podejścia PRINCE2 projekty są prowadzone etapowo, a decyzje dotyczące kontynuowania projektu są podejmowane na podstawie oceny każdego z nich i osiągniętych rezultatów. Metodyka PRINCE2 zapewnia formalne podejście do zarządzania ryzykiem, komunikacją, jakością oraz planowaniem i kontrolą projektu.
W przypadku projektów, które mają dynamiczne wymagania i zmienną naturę, najlepiej zastosować podejście zwinne. Zakłada ono, że na początku projektu nie jesteśmy w stanie precyzyjnie określić jego przebiegu, stąd konieczność podzielenia projektu na krótkie cykle, podczas których następuje doszczegółowienie oraz dostarczanie do użytku części rezultatów, które składają się na produkt końcowy. Filozofia Agile kładzie duży nacisk na aspekt organizacji pracy zespołów projektowych jako samoorganizujących się. Pomocny w tym przypadku jest framework Scrum. Rama ta dostarcza zespołom szeregu praktyk, zasad oraz wartości, które pomagają ustrukturyzować pracę, aby jak najszybciej osiągnąć oczekiwany rezultat. Scrum dostarcza także wiele wskazówek w zakresie ról, narzędzi, zbioru spotkań, które pozytywnie wpływają na komunikację oraz na uporządkowanie i zarządzanie zadaniami w zespole.
– Oczywiście są sytuacje, że nie da się trzymać tylko zwinnego lub kaskadowego zarządzania projektami. W takich przypadkach warto skorzystać z metody PRINCE2 Agile, która łączy w sobie cechy obu – podkreśla Natalia Gozdowska. Jest to odpowiednie rozwiązanie dla projektów, które wymagają elastyczności i dostosowania do zmieniających się warunków i wymagań klienta. Metoda PRINCE2 Agile pozwala na adaptację podejścia klasycznego do środowiska zwinności, integrując elementy Agile, takie jak Scrum, Kanban czy Lean Startup. Wykorzystuje iteracyjne podejście, krótkie cykle dostarczania i regularne przeglądy projektu, aby zapewnić odpowiednią kontrolę i adaptację w trakcie trwania projektu. Metodyka PRINCE2 Agile umożliwia równoczesną pracę nad różnymi aspektami projektu, zapewniając zarówno strukturę i kontrolę, jak i elastyczność i adaptację.
Doprowadzenie projektu od początku do końca jest procesem wymagającym i skomplikowanym, na który składa się wiele elementów. Aby zakończył się on sukcesem, wiele zależy od zdolności lidera do skutecznego koordynowania zasobów, zarządzania ryzykiem i dostarczania rezultatów zgodnie z założonymi celami. – Jeśli lider nie potrafi odpowiednio zarządzać zadaniami i ludźmi, to nawet najlepszy zespół nie będzie pracować optymalnie i na miarę swoich możliwości. Wybór dobrej metodyki zarządzania danym projektem jest kluczem do jego powodzenia – podsumowuje Natalia Gozdowska, Business Development Director w Altkom Akademii.
Polecane szkolenia z metodyk zarządzania projektami:
SCRUM – Framework służący do organizacji pracy zespołu, który pracuje przyrostowo/iteracyjnie. Najpowszechniej wykorzystywany w tworzeniu, utrzymaniu oraz rozwoju rozwiązań IT. Rozwój produktu podzielony jest na trwające maksymalnie jeden miesiąc iteracje, zwane sprintami. Charakterystyczną postacią jest tutaj Product Owner, który ze strony biznesu decyduje o kierunku rozwoju oraz Scrum Master odpowiedzialny za usuwanie wszelkich przeszkód uniemożliwiających zespołowi wykonanie zadania oraz poprawną implementację procesu i metod. Skierowana jest głównie do pracowników działów IT, obecnych lub przyszłych liderów zespołów wytwarzających oprogramowanie oraz właścicieli projektów technologicznych.
PRINCE2 Agile – Metodyka zarządzania projektami łącząca w sobie podejście klasyczne i zwinne. Wykorzystywana wszędzie tam, gdzie realizujemy długie (powyżej 6 miesięcy) projekty, które wymagają podejścia zwinnego, a gdzie z uwagi na ich długość lub branże nie można zastosować "czystego" podejścia zwinnego. Skierowana jest głównie do obecnych i przyszłych kierowników projektów, obecnych i przyszłych liderów zespołów projektowych, członków zespołów projektowych oraz pracowników biur projektów.
PRINCE2 – Podejście klasyczne oparte o procesy i techniki do zarządzania projektami. Metodyka całościowo podchodzi do organizacji projektu niezależnie od jego wielkości. Opiera się o opis produktu końcowego. W praktyce oznacza to, że od początku wiemy, w jaki sposób oraz co powinno zostać dostarczone na końcu realizowanego projektu. Metodyka ta jest jedną z najczęściej stosowanych ze względu na swoją uniwersalność, dzięki czemu można ją zastosować do większości projektów. PRINCE2 zalecany jest jako dobry wstęp do obszaru zarządzania projektami. Skierowana jest głównie do obecnych i przyszłych kierowników projektów, obecnych i przyszłych liderów zespołów projektowych, członków zespołów projektowych, pracowników biur projektów oraz osób, które chcą rozpocząć swoją drogę z zarządzaniem projektami.