Zakres przedmiotowy opodatkowania
Zakres przedmiotowy to zbiór zdarzeń podlegających opodatkowaniu. W przypadku podatku VAT zdarzenia te są określone w art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. 2004 r. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) zwanej dalej ustawą.
Opodatkowaniu podlegają:
1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
2) eksport towarów,
3) import towarów,
4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Zakres podmiotowy opodatkowania
Aby pojawił się obowiązek podatkowy z tytułu podatku VAT, czynności te muszą zostać wykonane przez podatnika - w rozumieniu ustawy. W ten sposób spełniana jest druga przesłanka: zakresu podmiotowego.
Kto jest podatnikiem podatku VAT, opisuje dział III ustawy (art. 15-18). Zasadniczo podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza, o której mowa w zdaniu poprzednim, jest rozumiana szeroko. Obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób
częstotliwy.
Polecamy: Jakie dokumenty są również uznawane za faktury?
Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności:
1) ze stosunku pracy,
2) z tytułu umów zlecenia i o dzieło, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności, co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne nie-posiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:
1) na których ciąży obowiązek uiszczenia cła i uprawnione do korzystania z procedury celnej obejmującej uszlachetnienie czynne, odprawę czasową, przetwarzanie pod kontrolą celną,
2) dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów,
3) będące usługobiorcami usług lub nabywcami towarów od podmiotów nie posiadających siedziby lub miejsca stałego zamieszkania (prowadzenia działalności) na terytorium kraju, jeśli podatek nie został rozliczony przez usługodawcę dokonującego dostawy towarów na terytorium kraju.
Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, nie będące podatnikami, o których mowa wyżej, jeżeli dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu, w przypadku gdy okoliczności nie wskazują na zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy.
Czynności (wymienione w art. 5) podlegają opodatkowaniu, jeżeli są wykonywane przez osobę będącą podatnikiem występującą w danym momencie w roli podatnika.
Pan Jan Kowalski jest od stycznia 2010 r. Zarejestrowany jako podatnik czynny - prowadzi sklep spożywczy w styczniu 2011 r. Dokonuje sprzedaży odziedziczonej po ojcu nieruchomości. Sprzedaż ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (pojawi się natomiast obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych).
Od 1 lipca 2006 r. podatnikami podatku VAT są również europejskie zgrupowania interesów gospodarczych które realizuje dostawy towarów lub świadczy usługi odpłatnie na rzecz swoich członków lub osób trzecich, a jest utworzone zgodnie z rozporządzeniem EWG nr 2137/85.
Polecamy: serwis Leasing
Autor: Janusz Piotrowski. Artykuł jest fragmentem książki "Zasady podatku i ewidencji VAT w 2010r.". Wydawnictwo Wszechnica Podatkowa