REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Od 2009 roku renty mogą być niższe

Bożena Wiktorowska
Bożena Wiktorowska

REKLAMA

Wysokość przyzwanych od nowego roku rent ma bardziej zależeć od wysokości kapitału emerytalnego w ZUS. To konieczne, bo inaczej renty mogłyby być wyższe niż emerytury.

• Rząd chce, aby wysokość przyznawanych od stycznia 2009 r. rent zależała od kapitału zgromadzonego na koncie emerytalnym. Jak wpłynie to na ich wysokość?

REKLAMA

- Wysokość renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ma być równa kwocie uzyskanej przez podzielenie kapitału na indywidualnym koncie emerytalnym ubezpieczonego przez dalsze trwanie życia osoby w wieku 60 lat. Renta z tytułu częściowej niezdolności ma wynieść 75 proc. tej kwoty. Takie rozwiązanie wynika z chęci indywidualizacji uprawnień w systemie rentowym. Formuła wyliczania renty będzie bardziej odzwierciedlać indywidualny przebieg pracy, czyli wkład ubezpieczonego do systemu emerytalnego. W obecnej formule renta składa się m.in. z części stałej (tzw. socjalna część świadczenia wynosząca 24 proc. kwoty bazowej), a oprócz tego zależy od indywidualnej długości stażu ubezpieczonego. Zmiana zasad ustalania wymiaru renty może doprowadzić, że w wielu przypadkach będą musiały być wypłacone na minimalnym gwarantowanym poziomie. Kapitał zgromadzony na koncie ubezpieczonego nie będzie bowiem wystarczający do ustalenia świadczenia na wyższym poziomie.

• Czyli renty będą niższe?

- Reforma emerytalna wprowadziła zasadę, że wysokość nowej emerytury będzie zależeć od wieku przejścia na emeryturę i składek wpłaconych do funduszu emerytalnego. Nie dokonano jednak równolegle zmian w systemie rentowym. Gdyby pozostawiono obecną metodę wyliczania renty, mogłoby się okazać, że byłyby one wyższe od emerytur. Obecnie przeciętna miesięczna wysokość renty wynosi mniej niż połowę przeciętnego wynagrodzenia, pomniejszonego o składkę na ubezpieczenia społeczne opłacaną przez ubezpieczonego. Najniższe są renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• A kto obecnie otrzymuje rentę?

- W 2007 roku renty z ZUS otrzymywało przeciętnie 1,47 mln osób. W porównaniu z 1997 rokiem, tj. rokiem wejścia w życie nowych przepisów w zakresie orzecznictwa lekarskiego, ich liczba zmniejszyła się o ponad 1,2 mln osób. Główną przyczyną był spadek liczby wydawanych po raz pierwszy orzeczeń dla celów rentowych. Wśród osób otrzymujących renty najliczniejszą grupą są osoby z orzeczoną częściową niezdolnością do pracy. W 2007 roku stanowili ponad 64 proc. świadczeniobiorców. Około 30 proc. to osoby z orzeczoną całkowitą niezdolnością do pracy, pozostali to renciści posiadający orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji. Jeśli natomiast spojrzy się na okres ważności orzeczeń rencistów, to trzeba zauważyć, że około 55 proc. rencistów posiada orzeczenie o trwałej niezdolności do pracy. Ponadto przeciętny wiek osób pobierających renty wynosił w 2006 roku 55,3 lat, a ponad 63 proc. rencistów stanowili mężczyźni.

• Czyli ponad połowa osób ma przyznane renty na stałe, a ich stan zdrowia nie podlega prawie żadnej kontroli?

- Osoby te mogą być poddane kontroli.

• Rząd proponuje, aby renciści mogli pracować bez żadnych ograniczeń. Jak jest w innych krajach?

- Konwencja nr 102 MOP o normach minimalnych w dziedzinie zabezpieczenia społecznego nie przewiduje zawieszalności rent w związku z zatrudnieniem lub z uzyskiwaniem innych przychodów z tytułu aktywności zawodowej. Takie same rozwiązanie zawiera Europejski Kodeks Zabezpieczenia Społecznego Rady Europy z 1964 roku. Jeżeli chodzi o Konwencję nr 128 MOP z 1967 roku, reguluje ona ogólne zasady zawieszalności świadczeń, w tym świadczeń z tytułu inwalidztwa. Zawiera też zasady szczególne. Zgodnie z nimi świadczenia z tytułu inwalidztwa mogą zostać zawieszone na określonych warunkach, jeżeli świadczeniobiorca podejmuje działalność dochodową.

• Ustawodawstwo nie jest więc jednolite.

- Tak. Między rozwiązaniami Konwencji nr 102 i Kodeksu a Konwencji nr 128 istnieje duża różnica. Te pierwsze są rygorystyczne i nie przewidują zawieszalności świadczeń przyznanych z tytułu inwalidztwa. Drugie na to pozwalają. Jeśli spojrzy się na prawo obowiązujące w 27 krajach UE, to w większości z nich łączenie dochodów z pracy z rentą jest możliwe, ale najczęściej dotyczy to inwalidztwa częściowego. Ustalony jest jednak pułap dochodów, które można osiągać. Jego przekroczenie powoduje zmniejszenie świadczenia lub zawieszenie. Dorabianie, bez groźby utraty świadczenia, jest całkowicie niemożliwe na przykład w Wielkiej Brytanii, Szwecji i na Węgrzech.

• W jakim kierunku powinny pójść krajowe rozwiązania?

- Koncepcja łączenia świadczeń inwalidzkich z dochodami z pracy powinna wynikać z przyjętego w danym systemie przedmiotu ochrony. Jeśli chcemy chronić całkowitą utratę zdolności do pracy, to świadczenie powinno rekompensować utracony zarobek, być na poziomie umożliwiającym leczenie, rehabilitację i inne potrzeby osób chronionych. Z kolei, jeśli chronimy częściową niezdolność do pracy, to trzeba też określić zasady łączenia świadczeń z aktywnością zawodową.

• A czy uprawnienia do renty powinny zależeć od stopnia niepełnosprawności?

- Wiele państw ma ustalony minimalny stopień niezdolności do pracy uprawniający do renty. Na przykład w Belgii i Francji wynosi on 66,66 proc., we Włoszech 66 proc. (zasiłek z tytułu inwalidztwa) i 100 proc. (renta inwalidzka), a na Węgrzech - 67 proc. W Austrii, Norwegii, Irlandii i Grecji wynosi on 50 proc. Jeszcze mniej w Hiszpanii i w Czechach (33 proc.). Najmniej wynosi w Holandii (od 15 do 25 proc.). W Polsce nie ustala się procentowo tego stopnia, występuje tylko pojęcie osoby, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy.

• GERTRUDA UŚCIŃSKA

dr hab., pracownik Instytutu Polityki Społecznej na UW i Instytutu Pracy i Spraw Socjalnych, zajmuje się m.in. zabezpieczeniem społecznym, prawem ubezpieczeń społecznych

 

Rozmawiała BOŻENA WIKTOROWSKA

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Troska i zrozumienie w kontakcie z pacjentami – klucz do profesjonalnej opieki zdrowotnej
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    REKLAMA

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    REKLAMA