REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Nadzór i kontrola w spółce z o.o. - porada

Kioskprawny.pl
Kancelaria prawnicza
W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.
W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.

REKLAMA

REKLAMA

Pojęcia kontrola i nadzór używane są zamiennie, mimo że niosą za sobą inną treść. Różnice doskonale widać na przykładzie spółki z o.o., gdzie można rozróżnić uprawnienia kontrolne, przysługując wspólnikom, komisji rewizyjnej, a także radzie nadzorczej, jak i uprawnienia w zakresie nadzoru, w które wyposażona jest rada nadzorcza.

Przez uprawnienia kontrolne należy rozumieć możliwość żądania informacji i wyjaśnień. Nadzór zaś obejmuje – poza uprawnieniami kontrolnymi – także możliwość podejmowania decyzji, które wiążą kontrolowanego.

REKLAMA

Kontrola w spółce z o.o.

  • Uprawnienia kontrolne wspólników.

REKLAMA

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zaliczana jest do spółek kapitałowych. Ma jednak pewne elementy charakterystyczne dla spółek osobowym. Należy do nich przysługujące wspólnikom prawo indywidualnej kontroli spraw spółki. Wynika ono z art. 212. § 1 kodeksu spółek handlowych, zgodnie z którym prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi. W tym celu wspólnik lub wspólnik z upoważnioną przez siebie osobą może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień od zarządu. 

W związku z tym wspólnik, który ze względu na brak wiedzy z zakresu rachunkowości lub prawa nie jest w stanie samodzielnie dokonywać czynności kontrolnych, może przybrać w tym celu zaufaną osobę,  np. księgowego lub prawnika.  Chociaż nie wynika to bezpośrednio z przepisów kodeksu, przyjąć należy, że osoba upoważniona przez wspólnika może przeglądać księgi i dokumenty spółki wyłącznie w jego obecności.

Prawo indywidualnej kontroli może (ale nie musi) być wyłączone, jeżeli ustanowiono radę nadzorczą lub komisję rewizyjną. Możliwość ta wynika z  art. 213 § 3 kodeksu,  zgodnie z którym: W przypadku ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej umowa spółki może wyłączyć albo ograniczyć indywidualną kontrolę wspólników. W związku z tym, aby skutecznie wyłączyć prawo kontroli, nie wystarczy podjęcie uchwały w tym przedmiocie, chyba że dotyczy ona zmiany umowy spółki. Jeżeli bowiem prawo kontroli nie zostało wyłączone w pierwotnej umowie spółki, jedyną drogą do pozbawienia wspólników uprawnienia z art. 212 jest zmiana tejże umowy.

Polecamy: Kiedy wspólnicy spółki z o.o. mają obowiązek wniesienia dopłat?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Zakres uprawnień kontrolnych, przysługujących wspólnikowi obejmuje:
1) prawo do przeglądania w każdym czasie ksiąg i dokumentów spółki; w doktrynie przyjmuje się, że kontrola może dotyczyć wszystkich dokumentów spółki.
2) sporządzanie bilansu dla swego użytku; jest to bilans na dzień określony przez wspólnika; bilans sporządzony przez wspólnika nie jest bilansem w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości.
3) żądanie wyjaśnień od zarządu.

Z uprawnień kontrolnych, przysługujących wspólnikom, nie należy wywodzić prawa do dowolnego dysponowania wiadomościami uzyskanymi w wyniku kontroli. W szczególności wspólnik nie może rozpowszechniać wiadomości stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa, przez którą rozumie się  nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Zarząd może w związku z tym odmówić wspólnikowi wyjaśnień oraz udostępnienia do wglądu ksiąg i dokumentów spółki, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta je w celach sprzecznych z interesem spółki i przez to wyrządzi spółce znaczną szkodę. W takim przypadku wspólnik może żądać rozstrzygnięcia sprawy uchwałą wspólników. Wówczas wspólnicy powinni powziąć taką uchwałę w terminie miesiąca od dnia zgłoszenia żądania. 

Jeżeli wspólnikowi odmówiono złożenia wyjaśnień lub wglądu do dokumentów bądź ksiąg spółki, może złożyć wniosek do sądu rejestrowego o zobowiązanie zarządu do udzielenia wyjaśnień lub udostępnienia tych dokumentów. Wniosek taki należy złożyć w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania zawiadomienia o uchwale lub od upływu terminu miesięcznego, jeżeli w tym terminie uchwała nie zostanie powzięta.

Polecamy: Poradnik: Zamknięcie roku obrotowego w spółkach z o.o.

Wobec istnienia prawa do indywidualnej kontroli, ustanowienie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej jest co do zasady fakultatywne. W niektórych przypadkach ustanowienie tych organów jest jednak niezbędne. Mianowicie w spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 000 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu, powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna.  Obowiązek ustanowienia rady nadzorczej wynika także z Ustawy o gospodarce komunalnej, której art. 18 ust. 1 stanowi: W spółce powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego działa rada nadzorcza. Ponadto obowiązek ustanowienia rady nadzorczej może wynikać z przepisów szczególnych, jak też z umowy spółki.

  • Zewnętrzna profesjonalna kontrola spółki

Sąd rejestrowy, na żądanie wspólnika lub wspólników reprezentujących co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego, może, po wezwaniu zarządu do złożenia oświadczenia, wyznaczyć podmiot uprawniony do badania sprawozdań finansowych w celu zbadania rachunkowości oraz działalności spółki. 

  • Uprawnienia kontrolne komisji rewizyjnej.

Kontrolę w spółce z o.o. sprawować może także komisja rewizyjna.  Organ ten ustanowiony może zostać obok rady nadzorczej, jak również samodzielnie. Komisja liczy co najmniej 3 członków, powoływanych i odwoływanych według tych samych zasad, jak członkowie rady nadzorczej, a więc co do zasady uchwałą wspólników. Jeżeli ustanowiono wyłącznie komisję rewizyjną, zakres jej kompetencji może zostać umownie poszerzony o nadzór nad działalnością spółki. Możliwość taką daje art. 221 §2, zgodnie z którym  W spółce niemającej rady nadzorczej umowa spółki może rozszerzyć obowiązki komisji rewizyjnej.

Komisja rewizyjna realizuje swoje kompetencje kontrolne po upływie roku obrotowego, a więc periodycznie. Kompetenecje komisji rewizyjnej określone zostały w art. 221 kodeksu. Zgodnie z tym artykułem do obowiązków  komisji  należy:
1) ocena sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowe za ubiegły rok obrotowy,
2) ocenia wnioski zarządu dotyczące podziału zysku lub pokrycia straty,
3) składa zgromadzeniu wspólników coroczne pisemne sprawozdanie z wyników tej oceny, w trybie i w zakresie określonych dla wykonywania tych czynności przez radę nadzorczą.

Ponadto komisja rewizyjna ma jeszcze inne kompetencje, wynikające z dalszych przepisów kodeksu. I tak, zgodnie z art. 235. § 2: Rada nadzorcza, jak również komisja rewizyjna mają prawo zwołania zwyczajnego zgromadzenia wspólników, jeżeli zarząd nie zwoła go w terminie określonym w niniejszym dziale lub w umowie spółki, oraz nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników, jeżeli zwołanie go uznają za wskazane, a zarząd nie zwoła zgromadzenia wspólników w terminie dwóch tygodni od dnia zgłoszenia odpowiedniego żądania przez radę nadzorczą lub komisję rewizyjną.  Ponadto, zgodnie z art. 250 pkt. 1 kodeksu, komisji rewizyjnej przysługuje prawo do wytoczenia powództwa o uchylenie uchwały wspólników.

Polecamy: Absolutorium w spółce z o.o. - czy można indywidualnie ocenić poszczególnych członków zarządu?

Nadzór w spółce z o.o.

Jak zostało wskazane na wstępie, nadzór jest pojęciem szerszym i zawiera w sobie również uprawnienia kontrolne. Siłą rzeczy więc organ nadzorczy jest również organem uprawnionym do przeprowadzania kontroli. Takie funkcje w spółce z o.o. pełni wyłącznie rada nadzorcza. Jednakże, jak wskazałem wyżej, jeżeli w spółce nie utworzono rady nadzorczej, wówczas na podstawie umowy spółki, uprawnienia nadzorcze wykonywać może również komisja rewizyjna. Pomiędzy komisją rewizyjną a radą nadzorczą występuje cały szereg różnic, przede wszystkim:
1) rada nadzorcza ma nie tylko uprawnienia kontrolne, ale także nadzorcze,
2) rada nadzorcza działa permanentnie, podczas gdy komisja rewizyjna może działać tylko okresowo – na zakończenie roku obrotowego.

Rada liczy co najmniej 3 członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników. Umowa spółki może jednak przewidywać inny sposób ich powoływania i odwoływania. Zgodnie z art. 219. § 1:  Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Rada nadzorcza nie ma jednak prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki.

Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań zarządu z działalności spółki oraz sprawozdań finansowych za ubiegły rok obrotowy,  w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny. 

W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.  Każdy członek rady nadzorczej może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.  Umowa spółki może rozszerzyć uprawnienia rady nadzorczej, a w szczególności stanowić, że zarząd jest obowiązany uzyskać zgodę rady nadzorczej przed dokonaniem oznaczonych w umowie spółki czynności, oraz przekazać radzie nadzorczej prawo zawieszania w czynnościach, z ważnych powodów, poszczególnych lub wszystkich członków zarządu.

Polecamy: Umorzenie udziałów a wyłączenie wspólnika w spółce z o. o.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA