REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ochrona wspólników mniejszościowych

Michał Romanowski
Michał Romanowski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Spółka powstała w wyniku łączenia podlega wyłącznie prawu jednego państwa, właściwego dla spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej. Dlatego ochrona wspólników mniejszościowych po połączeniu będzie również regulowana przepisami tego państwa.

Jednym z najtrudniejszych zagadnień związanych z implementacją do kodeksu spółek handlowych Dyrektywy nr 2005/56/WE z 26 października 2005 r. w sprawie transgranicznego łączenia się spółek kapitałowych (Dyrektywa), jest ochrona interesów wspólników mniejszościowych spółek polskich uczestniczących w transgranicznej fuzji. Dyrektywa wprowadza jedynie regułę kolizyjną, zgodnie z którą problematyka ochrony wspólników mniejszościowych należy do zakresu statutu personalnego każdej z łączących się spółek. Problem ten ilustruje następujący przykład. Polska spółka z o.o. łączy się ze spółką francuską. W takim przypadku wspólnicy mniejszościowi spółki polskiej korzystają wyłącznie z instrumentów ochronnych przewidzianych w prawie polskim. Nie będą oni natomiast korzystać z instrumentów ochronnych prawa francuskiego. Podobnie wspólnicy mniejszościowi spółki francuskiej korzystają wyłącznie z instrumentów ochronnych przewidzianych w prawie francuskim. Nie będą oni natomiast korzystać z instrumentów prawa polskiego. Rozwiązanie to jest konsekwencją jednej z zasad transgranicznych łączeń, stosownie do której do transgranicznego łączenia stosuje się prawo właściwe dla każdej z łączących się spółek (zob. M. Romanowski, Łączenie spółek kapitałowych ponad granicami, GP nr 211/2007).

REKLAMA

Po połączeniu

Przedstawiony przykład dotyczy instrumentów ochronnych ex ante, czyli mających zastosowanie przed dojściem do skutku połączenia (dniem połączenia). Wyłącznie na tym etapie może powstać problem kolizyjnoprawny. Dyrektywa nie odnosi się natomiast do mechanizmów ochronnych ex post, a więc mających zastosowanie po połączeniu. Na tym etapie nie powstaje już bowiem dylemat właściwości konkurencyjnych systemów prawnych (innymi słowy, prawo jakiego państwa należy stosować). Spółka powstała w wyniku łączenia podlega z natury wyłącznie prawu jednego państwa właściwego dla spółki przejmującej lub spółki nowo zawiązanej (art. 11 Dyrektywy). Jeżeli zatem spółka francuska jest spółką przejmującą lub spółka nowo zawiązana będzie spółką francuską, wówczas ochrona wspólników mniejszościowych po połączeniu będzie regulowana zgodnie z prawem francuskim. Prawo polskie nie będzie wówczas stosowane. Podobnie, jeżeli spółka polska jest spółką przejmującą lub spółka nowo zawiązana będzie spółką polską, wówczas ochrona wspólników mniejszościowych po połączeniu będzie regulowana zgodnie z prawem polskim. Prawo francuskie nie będzie wówczas stosowane. To, czy instrumenty ochrony ex post będą obejmowały wyłącznie wspólników mniejszościowych dawnej spółki francuskiej (jeżeli spółka francuska jest spółką przejmującą lub nowo zawiązaną) sprzed połączenia, czy także wspólników dawnej spółki polskiej, będzie zależało od rozwiązań materialnego prawa francuskiego. Podobnie to, czy instrumenty ochrony ex post będą obejmowały wyłącznie wspólników mniejszościowych dawnej spółki polskiej (jeżeli spółka polska jest spółką przejmującą lub nowo zawiązaną) sprzed połączenia, czy także wspólników dawnej spółki francuskiej, będzie zależało od rozwiązań materialnego prawa polskiego, czyli k.s.h.

Bez ryzyka kolizji

Wbrew głoszonym poglądom, nie ma więc ryzyka wystąpienia kolizji między statutami personalnymi spółek uczestniczących w transgranicznym łączeniu. Jak się wydaje wskazywanie ryzyka takiej kolizji wynika z niedostrzeżenia wyraźnego rozgraniczenia przez Dyrektywę ochrony wspólników mniejszościowych ex ante i ex post. Zrozumienie tego, z pewnością niełatwego, mechanizmu pozwala rozwiać nieuzasadnione wątpliwości, jakie prawo jest właściwe dla ochrony wspólników mniejszościowych. Dyrektywa w tym zakresie wprowadziła interesujące i czytelne rozwiązania. Największą przeszkodą praktyczną w ich stosowaniu nie jest zatem brak wyraźnego rozgraniczenia statutów personalnych spółek uczestniczących w łączeniu, ale poprawne zrozumienie zasady wyłącznej właściwości prawa krajowego poszczególnych spółek uczestniczących w łączeniu oraz związanego z nią wyłącznie lokalnego (krajowego) zakresu kompetencji organów właściwych (zazwyczaj sądów) do zatwierdzenia łączenia odrębnie dla każdej ze spółek uczestniczących w łączeniu. Dziesiąta Dyrektywa należy do jednej z lepiej przemyślanych dyrektyw w obszarze prawa spółek (z wyjątkiem kontrowersyjnego, bo politycznego rozwiązania dotyczącego uczestnictwa pracowników). Dotyka ona jednak materii bardzo skomplikowanej także dla specjalistów z zakresu prawa spółek, co prowadzi do błędnych ocen zawartych w niej rozwiązań formułowanych w oderwaniu od zasad rządzących transgranicznymi łączeniami.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przed połączeniem

Ochrona wspólników mniejszościowych przewidziana jest w projektowanym art. 51611 k.s.h. Stosownie do tego przepisu, jeżeli spółką przejmującą lub spółką nowo zawiązaną jest spółka zagraniczna (np. spółka francuska), wówczas wspólnik spółki polskiej, który głosował przeciwko uchwale o połączeniu i zażądał zaprotokołowania sprzeciwu, będzie mógł żądać od spółki polskiej odkupu jego udziałów lub akcji. W tym celu będzie zobowiązany złożyć spółce polskiej pisemne żądanie odkupu w terminie dziesięciu dni od dnia podjęcia uchwały o połączeniu. W przypadku spółki akcyjnej do żądania odkupu będzie trzeba dołączyć dokument akcji. Jednak w przypadku spółki publicznej, której akcje są zdematerializowane, do żądania odkupu będzie trzeba dołączyć imienne świadectwo depozytowe, wystawione przez podmiot prowadzący rachunek papierów wartościowych zgodnie z przepisami o obrocie instrumentami finansowymi. Termin ważności świadectwa nie będzie mógł upłynąć przed datą dokonania odkupu akcji przez spółkę polską. Spółka polska będzie zobowiązana dokonać odkupu udziałów lub akcji na rachunek własny bądź na rachunek wspólników pozostających w spółce. Spółka polska będzie mogła nabyć na rachunek własny udziały lub akcje, których łączna wartość nominalna, wraz z udziałami lub akcjami nabytymi dotychczas przez nią, przez spółki lub spółdzielnie od niej zależne lub przez osoby działające na jej rachunek, nie przekracza 25 proc. kapitału zakładowego. Ustalona została też minimalna cena odkupu na poziomie nie niższym niż wartość udziałów lub akcji ustalona dla celów połączenia.

Ograniczenia w żądaniu

Proponuje się, aby prawo żądania odkupu było ograniczone do sytuacji, gdy połączenie ma doprowadzić do powstania spółki prawa zagranicznego (np. spółka francuska jest spółką przejmującą lub łączenie następuje przez zawiązanie nowej spółki francuskiej). Rozwiązanie takie uzasadniają następujące argumenty:

• żaden wspólnik nie powinien być zmuszany do zaakceptowania zmiany swojej sytuacji prawnej w następstwie przekształcenia spółki polskiej w spółkę np. francuską. Z punktu widzenia wspólnika jest to bowiem sytuacja analogiczna do przeniesienia siedziby spółki polskiej do innego państwa, np. do Francji,

• z wykonywaniem praw korporacyjnych w spółce z siedzibą za granicą, np. spółce francuskiej, mogą wiązać się znaczne utrudnienia czasowe, kosztowe, językowe itp., wynikające z konieczności uczestniczenia w walnym zgromadzeniu za granicą czy dochodzenia praw przed obcymi sądami.

Argumenty uzasadniające szczególną ochronę wspólnika spółki polskiej, który w wyniku łączenia musi podjąć decyzję, czy stać się wspólnikiem spółki zagranicznej (np. francuskiej), przemawiają przeciwko przyznawaniu prawa odkupu wspólnikom mniejszościowym spółki polskiej w przypadku, gdy spółką przejmującą jest spółka polska lub łączenie prowadzi do zawiązania nowej spółki polskiej. Sytuacja prawna takich wspólników nie ulega bowiem wówczas zmianie. Nadal pozostaną oni wspólnikami spółki polskiej, uczestnictwo w której będzie nadal regulowane prawem polskim. Skoro ustawodawca polski, inaczej niż niektórzy ustawodawcy obcy, nie przyznaje wspólnikom prawa żądania odkupu w przypadku łączenia krajowego, to taka sama zasada powinna dotyczyć łączenia transgranicznego, którego wynikiem jest utrzymanie właściwości prawa polskiego jako statutu personalnego spółki. W przeciwnym wypadku dochodziłoby do nieuzasadnionego zróżnicowania sytuacji wspólników spółek polskich, w zależności od tego, czy łączenie miałoby charakter krajowy czy transgraniczny. W omawianym przypadku wspólnik nie jest przecież zmuszany do zaakceptowania zmiany swojej sytuacji prawnej w następstwie przekształcenia spółki polskiej w spółkę np. francuską, ponieważ do takiego przekształcenia nie dochodzi. Siedziba spółki powstającej w wyniku łączenia pozostaje w Polsce. W konsekwencji nie dochodzi do zmian związanych z wykonywaniem praw korporacyjnych w spółce polskiej dotyczących miejsca uczestniczenia w walnym zgromadzeniu czy dochodzenia praw przed sądami polskimi.

Do odkupu nie będą miały zastosowania ograniczenia rozporządzania udziałami lub akcjami, wynikających z umowy lub statutu spółki. Prawo odkupu jest bowiem skonstruowane jako uprawnienie o charakterze bezwarunkowym, nadrzędnym wobec wewnątrzkorporacyjnych reguł obrotu prawami udziałowymi.

prof. dr hab. MICHAŁ ROMANOWSKI

Kancelaria Romanowski i Wspólnicy, przewodniczący zespołu Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego ds. zmian w prawie spółek

Współautorem zmian k.s.h. jest dr Adam Opalski - członek zespołu KKPC ds. zmian w prawie spółek

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA