REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa o pracę - postanowienia fakultatywne

Marek Rotkiewicz
Prawnik specjalizujący się w prawie pracy. Autor i współautor około 60 książek z tego zakresu, w tym kilku komentarzy oraz autor ponad 4000 artykułów. Wykładowca na licznych szkoleniach (przeprowadzonych ponad 6000 godzin szkoleniowych).
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przepisy prawa pracy określają pewne niezbędne elementy umowy o pracę. Strony mogą jednak w umowie zamieścić wiele dodatkowych postanowień. Należy jednak pamiętać, że późniejsza rezygnacja z nich będzie wymagała zmiany umowy o pracę.

Umowa o pracę powinna określać strony umowy, rodzaj umowy, datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy, w szczególności:

REKLAMA

1) rodzaj pracy,

2) miejsce wykonywania pracy,

3) wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia,

4) wymiar czasu pracy,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

5) termin rozpoczęcia pracy (art. 29 § 1 k.p.).

REKLAMA

To jednak nie wszystko, co powinno znaleźć się w treści umowy. W przypadku osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia do dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. Umowa powinna zawierać także zapisy o stosowaniu pewnych systemów czasu pracy - tzw. weekendowego oraz skróconego tygodnia pracy. Są one wprowadzane na wniosek pracownika, a dla ich zastosowania konieczna jest odpowiednia zmiana umowy (bądź wprowadzenie zapisów na ten temat od razu przy zatrudnianiu).

Przy rozszerzaniu treści umowy o pracę musimy pamiętać bezwzględnie o art. 18 k.p. - zgodnie z nim postanowienia umów o pracę oraz innych aktów, na których podstawie powstaje stosunek pracy, nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy (czyli nie tylko niż przepisy ustaw i rozporządzeń, ale również np. regulamin wynagradzania - art. 9 k.p.). Regulacje mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne; zamiast nich stosuje się odpowiednie przepisy prawa pracy.

PRZYKŁAD

Strony ustaliły w umowie, że pracownik będzie miał prawo do 18 dni urlopu rocznie, a w zamian za pozostałą cześć urlopu „kodeksowego” otrzyma corocznie wynagrodzenie w wysokości miesięcznej pensji. Taki zapis jest nieważny. Niczego w tym zakresie nie zmienia fakt, że pracownik, podpisując umowę o pracę, wyraża zgodę na wprowadzenie danego rozwiązania.

Dodatkowe postanowienia umowne

Skala możliwych zapisów dodatkowych jest praktycznie nieograniczona.

Do najczęściej występujących można zaliczyć m.in.:

1) zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej,

2) możliwość wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy (art. 33 k.p.),

3) dłuższy okres wypowiedzenia w stosunku do pracownika zatrudnionego na stanowisku związanym z odpowiedzialnością materialną za powierzone mienie (art. 36 § 5 k.p.),

4) prawo do dodatkowego urlopu, samochodu służbowego, telefonu komórkowego,

5) zmiany wysokości świadczeń z tytułu podróży służbowych.

Ograniczenie konkurencji

REKLAMA

Zgodnie z art. 1011 k.p., aby zakaz działalności konkurencyjnej obowiązywał, musi zostać zawarta odrębna umowa. Odrębność tej umowy nie musi polegać na fizycznym wyodrębnieniu jej poza umowę o pracę (tzn. podpisanie drugiego dokumentu), ale na tym, że umowa ta ma samodzielny byt prawny. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby umowa o zakazie konkurencji została zawarta równocześnie z umową o pracę lub by odpowiednie zapisy zostały wprowadzone do treści umowy o pracę.

Kodeks nie definiuje pojęcia „działalność konkurencyjna”. Należy uznać, że jest to każda działalność, która wchodzi w zakres działania pracodawcy. Musi ona obiektywnie zagrażać jego interesom, przy czym nie ma znaczenia, czy faktycznie zostały one naruszone. Nie będzie miało znaczenia także to, czy pracownik wykonywał dane działania odpłatnie czy nieodpłatnie ani na jakiej podstawie prawnej.

Wprowadzając do umowy zapisy o zakazie prowadzenia działalności konkurencyjnej, trzeba pamiętać, aby wyczerpująco wskazać, co rozumiemy przez pojęcie „działalność konkurencyjna”.

PRZYKŁAD

W umowie o pracę wskazano, że w trakcie zatrudnienia pracownik nie może wykonywać pracy na podstawie stosunku pracy na rzecz firm konkurencyjnych wobec pracodawcy ani prowadzić własnej działalności gospodarczej będącej działalnością konkurencyjną wobec pracodawcy. Przy takim zapisie pracownik może np. świadczyć usługi na rzecz konkurencji na podstawie umowy-zlecenia, zasiadać w zarządzie firmy konkurencyjnej jedynie na podstawie samej uchwały powierzającej mu tę funkcję (bez nawiązywania stosunku pracy lub zawierania umowy o zarządzanie).

Wypowiedzenie umowy okresowej

Przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

W przypadku gdy strony nie uzgodniły takiej możliwości, do rozwiązania umowy może dojść w drodze:

1) zwolnienia bez wypowiedzenia (zarówno zawinionego, jak i niezawinionego przez pracownika) - tutaj jednak zawsze muszą występować jakieś poważne, obiektywne i wymierne podstawy rozwiązania umowy,

2) porozumienia stron - na porozumienie stron zgodzić się muszą jednak dwie strony umowy, nie ma zatem możliwości jednostronnego decydowania o rozwiązaniu umowy w tym trybie.

Delegacje

Pracodawca spoza sfery budżetowej może w przepisach wewnątrzzakładowych inaczej, niż to wynika z przepisów powszechnych, uregulować zarówno wysokość świadczeń z tytułu podróży służbowej, jak i zasady ich przyznawania. Dieta za dobę podróży zarówno krajowej, jak i zagranicznej nie może być jednak niższa niż dieta za dobę podróży na terenie kraju. Świadczenia te mogą zarówno ulec zmniejszeniu (co przynosi wymierne efekty zwłaszcza przy delegacjach zagranicznych), jak też zwiększeniu.

Pracodawca nienależący do sfery budżetowej warunki wypłaty należności z tytułu podróży służbowej określa w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie wynagradzania albo w umowie o pracę, jeżeli nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest zobowiązany do ustalenia regulaminu wynagradzania (art. 775 § 3 k.p.). W przypadku zatem, gdy w firmie nie ma przepisów wewnętrznych, pracodawca nie może narzucić pracownikom zmian w zakresie świadczeń z tytułu delegacji. Wszelkie zmiany w tym zakresie wprowadza się przez odpowiedni zapis w umowie o pracę.

Dodatkowe świadczenia dla pracowników

Proces negocjacyjny przy umowie o pracę nie sprowadza się już często do prostego „to umowa do podpisania”. Kandydat do pracy stawia wymogi często wykraczające poza standardy wynikające z przepisów prawa pracy. Dodatkowymi świadczeniami dobrych pracowników stara się także przyciągnąć pracodawca.

Nie dotyczy to jedynie wynagrodzenia, ale także różnych świadczeń i dodatków. Przykładowo można tutaj wskazać: dodatkowe ubezpieczenie emerytalne, samochód służbowy, dodatkowy urlop wypoczynkowy, opłacanie prywatnej opieki zdrowotnej.

Marek Rotkiewicz 

Podstawa prawna:

ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.).

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA