REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak zgłosić do ZUS zawieszenie wykonywania działalności

Piotr Kostrzewa
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

20 września 2008 r. wchodzi w życie ustawa z 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (dalej: ustawa nowelizująca). Ustawa ta wprowadza możliwość zawieszenia wykonywania działalności na okres od 1 do 24 miesięcy. 

W tym czasie przedsiębiorca nie będzie musiał płacić m.in. składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Zmiany te wejdą w życie po upływie 45 dni od dnia ogłoszenia ustawy w dzienniku ustaw (na dzień oddania tekstu do druku ustawa nie została jeszcze ogłoszona w dzienniku ustaw).

REKLAMA

Dotychczasowe stanowisko ZUS i NFZ w sprawie zawieszenia działalności

REKLAMA

Do tej pory ani ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa), ani ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej: ustawa zdrowotna) nie regulowały wprost kwestii podlegania ubezpieczeniom przez przedsiębiorcę, który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej.

ZUS stał na stanowisku, że w przypadku czasowego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie jest objęty obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, mimo że jest wpisany do ewidencji działalności gospodarczej. W związku z tym przedsiębiorcy nie mieli obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w okresie zawieszenia działalności. ZUS dopuszczał możliwość czasowego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej, gdy przedsiębiorca nikogo nie zatrudniał albo gdy w okresie zawieszenia pracownicy nie świadczyli na jego rzecz pracy (np. przebywali na urlopie bezpłatnym, macierzyńskim lub wychowawczym).

Natomiast NFZ prezentował odmienne stanowisko. Uznawał, że przedsiębiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu tak długo, jak długo figuruje w ewidencji działalności gospodarczej. NFZ nie uzależniał obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego i opłacania składek tylko od faktycznego okresu wykonywania działalności.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Konsekwencje zawieszenia działalności - po nowelizacji

Przepisy ustawy nowelizującej dotyczące zawieszenia działalności gospodarczej nie są w pełni jasne. Przy ich stosowaniu w praktyce z pewnością powstanie wiele wątpliwości.

REKLAMA

Ustawa nowelizująca zmienia brzmienie m.in. art. 13 pkt 4 ustawy systemowej. Przepis ten określa ramy czasowe obowiązku ubezpieczeń społecznych osób prowadzących pozarolniczą działalność. Nowy przepis przewiduje, że obowiązek ubezpieczeń społecznych będzie wyłączony w okresie, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej. W okresie takiego zawieszenia wyłączony będzie również obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego. W tym czasie płatnik nie będzie więc musiał opłacać składek na ubezpieczenia społeczne ani na ubezpieczenie zdrowotne.

Natomiast z przepisów ustawy nowelizującej wynika, że działalność gospodarczą może zawiesić na okres od 1 miesiąca do 24 miesięcy przedsiębiorca, który nie zatrudnia pracowników. Oznacza to, że przepisy te nie dotyczą osób wykonujących innego rodzaju pozarolniczą działalność niż pozarolnicza działalność gospodarcza (np. wspólników spółek jawnych, partnerskich, komandytowych i wspólnika jednoosobowej spółki z o.o.). W przypadku wspólników spółki cywilnej zawieszenie działalności będzie możliwe, jeśli działalność zawieszą wszyscy wspólnicy spółki.

WAŻNE!

Wspólnik spółki cywilnej będzie mógł zawiesić działalność pod warunkiem, że zawieszą ją również pozostali wspólnicy spółki.

Nowelizacja nie reguluje kwestii możliwości zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, który nie zatrudnia pracowników, ale zatrudnia zleceniobiorców i/lub chałupników. Należy uznać, że taki przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z prawa do zawieszenia działalności dopiero po rozwiązaniu łączącego go ze zleceniobiorcami lub chałupnikami niepracowniczego stosunku zatrudnienia. Zatrudnianie takich osób świadczyłaby bowiem o tym, że w istocie przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą.

Problematyczne jest również to, czy zawiesić działalność będzie mógł przedsiębiorca, który zatrudnia pracowników, ale pracownicy ci korzystają z urlopów, w okresie których nie mają obowiązku świadczenia pracy, a pracodawca nie musi im wypłacać wynagrodzenia (np. urlop wychowawczy, urlop bezpłatny). Przyjmując literalną wykładnię przepisów, należałoby uznać, że taki przedsiębiorca nie będzie mógł zawiesić działalności. Do takiego wniosku prowadzi również uzasadnienie projektu ustawy nowelizującej. Wynika z niego, że intencją ustawodawcy jest stworzenie możliwości zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej tym przedsiębiorcom, którzy nie pozostają w stosunku pracy z pracownikami w rozumieniu Kodeksu pracy. Za taką interpretacją przemawia również brzmienie nowego art. 36a ust. 3 ustawy systemowej. Z przepisu tego wynika, że za okres zawieszenia działalności przedsiębiorca niezatrudniający pracowników nie ma obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej ani opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Natomiast za zatrudnionych pracowników (również na urlopach), zleceniobiorców i chałupników przedsiębiorca ma obowiązek składać miesięczne raporty rozliczeniowe.

Czynności, które przedsiębiorca będzie mógł wykonywać w okresie zawieszenia

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie będzie mógł wykonywać tej działalności ani osiągać bieżących przychodów z jej tytułu. Ustawa nowelizująca określa jednak zamknięty katalog czynności, które przedsiębiorca będzie mógł wykonywać w okresie zawieszenia działalności bez narażenia się na zarzut, że wykonuje działalność gospodarczą.

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca będzie mógł:

• wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródeł przychodów,

• przyjmować należności lub regulować zobowiązania powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej,

• zbywać środki trwałe i wyposażenie,

• uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej (nie dotyczy to uczestniczenia w postępowaniu w sprawie udzielenia zamówienia publicznego),

• wykonywać wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa (np. składać deklaracje podatkowe),

• osiągać przychody finansowe (np. odsetki od środków pieniężnych ulokowanych w banku), także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej.

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca będzie mógł zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców, którzy wykonują działalność.

Formalności niezbędne do zawieszenia i wznowienia działalności

1. Zgłoszenie zawieszenia do ewidencji działalności

Aby zawiesić działalność, przedsiębiorca będzie miał obowiązek zgłosić do ewidencji działalności gospodarczej informację o tym fakcie. Zgłoszenie takie powinno zawierać następujące dane:

• oznaczenie przedsiębiorcy oraz jego numer PESEL (jeśli posiada),

• oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy,

• wskazanie okresu, na jaki następuje zawieszenie działalności gospodarczej.

Do takiego zgłoszenia przedsiębiorca będzie musiał dołączyć oświadczenie o niezatrudnianiu pracowników.

2. Zgłoszenie wznowienia działalności

Przedsiębiorca, który będzie chciał wznowić wykonywanie zawieszonej działalności gospodarczej, będzie miał obowiązek zawiadomić o tym fakcie właściwy organ ewidencyjny. Zgłoszenie to będzie musiało zawierać oznaczenie przedsiębiorcy, numer PESEL (jeśli posiada) oraz oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy.

Przedsiębiorcę, który nie zgłosi wznowienia działalności przed upływem 24 miesięcy, organ ewidencyjny wezwie do zgłoszenia informacji o jej wznowieniu. Jeśli w ciągu 30 dni od dnia otrzymania takiego wezwania przedsiębiorca nie złoży informacji o wznowieniu działalności, organ ewidencyjny wykreśli go z ewidencji.

WAŻNE!

Przedsiębiorca, który nie zgłosi informacji o wznowieniu działalności gospodarczej przed upływem okresu 24 miesięcy od dnia zgłoszenia jej zawieszenia, zostanie wykreślony z ewidencji.

Postępowanie w sprawie zawieszenia i wznowienia działalności nie podlega opłatom.

Korzyści (+)

Zarówno zgłoszenie informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej, jak i zgłoszenie informacji o jej wznowieniu jest wolne od opłat.

Skutki zgłoszenia zawieszenia działalności w ZUS

1. Konieczność wyrejestrowania na druku ZUS ZWUA

W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie będzie podlegał obowiązkowi ubezpieczeń społecznych ani ubezpieczenia zdrowotnego. Dlatego będzie musiał wyrejestrować się z ubezpieczeń, do których został zgłoszony, na druku ZUS ZWUA.

2. Możliwość dobrowolnego ubezpieczenia

W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca będzie mógł przystąpić dobrowolnie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, a także do ubezpieczenia zdrowotnego - po zawarciu z NFZ umowy o objęcie tym ubezpieczeniem.

Podstawą wymiaru składek na dobrowolne ubezpieczenia emerytalne i rentowe będzie zadeklarowana kwota, nie niższa niż 60% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia - obecnie jest to kwota 1790,39 zł (podstawa zmienia się od trzeciego miesiąca każdego kwartału kalendarzowego). W przypadku gdy przedsiębiorca spełnia warunki z art. 18a ustawy systemowej, będzie musiał opłacać składki w preferencyjnej wysokości, tj. 30% minimalnego wynagrodzenia - 337,80 zł (podstawa obowiązuje w całym roku kalendarzowym). Natomiast podstawą wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne będzie zadeklarowana kwota, nie niższa niż kwota przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku (obecnie jest to kwota 3049,86 zł; podstawa zmienia się od trzeciego miesiąca każdego kwartału kalendarzowego).

Taki przedsiębiorca nie będzie mógł zgłosić się ani do ubezpieczenia chorobowego, ani do ubezpieczenia wypadkowego.

Skutki zawieszenia działalności w zakresie ubezpieczeń

Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej będzie powodowało wygaśnięcie obowiązku ubezpieczeń społecznych od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przedsiębiorca zgłosi zawieszenie działalności, do ostatniego dnia miesiąca, w którym zgłosi jej wznowienie. Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie określa formularzy, na których należy zgłaszać zawieszenie i wznowienie działalności.

Ustawa nowelizująca nie wprowadza analogicznej regulacji prawnej w ustawie zdrowotnej. Należy jednak przyjąć, że zawieszenie działalności gospodarczej będzie wywierało skutki prawne w zakresie ubezpieczenia zdrowotnego w tym samym okresie co w przypadku ubezpieczeń społecznych.

Zawieszenie działalności a dokumenty ubezpieczeniowe

1. Bez deklaracji i składek

Za okres zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca niezatrudniający pracowników nie będzie miał obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej oraz opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. W praktyce przepis ten może się okazać problematyczny ze względu na przewidziany w nim brak obowiązku składania w ZUS deklaracji rozliczeniowej. W pewnych przypadkach złożenie deklaracji może się okazać niezbędne - np. w sytuacji gdy przedsiębiorca w okresie zawieszenia na mocy wyroku sądowego wypłaci byłemu pracownikowi zaległe wynagrodzenie, od którego należy potrącić i rozliczyć składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Zatem w praktyce przepis ten przypuszczalnie nie będzie bezwzględnie stosowany.

2. Bez konieczności ponownego zgłoszenia przy wznowieniu działalności

Z ustawy nowelizującej wynika ponadto, że wznowienie wykonywania działalności nie będzie wymagało ponownego zgłoszenia do ubezpieczeń. Aktualnie przepis ten jest niemożliwy do wykonania. Osoba, która została wyrejestrowana z ubezpieczeń za pomocą dokumentu ZUS ZWUA, może zostać do nich ponownie zgłoszona tylko przez złożenie w ZUS odpowiednio wypełnionego dokumentu ZUS ZUA. Takie zasady zgłaszania do ubezpieczeń wynikają z ustawy systemowej. Ponadto ten tryb zgłoszenia do ubezpieczeń funkcjonuje w Kompleksowym Systemie Informatycznym ZUS.

Postępowania, które ZUS będzie prowadził w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej ustawę o swobodzie działalności gospodarczej w sprawach wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w związku ze zgłoszeniem przez przedsiębiorcę czasowego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej, zostaną umorzone.

WAŻNE!

Postępowanie w sprawie wymiaru składek prowadzone wobec przedsiębiorcy, który zgłosił czasowe zaprzestanie wykonywania działalności gospodarczej, a faktycznie ją wykonywał, nie będzie podlegało umorzeniu.

• art. 1 pkt 6, art. 7, art. 9, art. 12, art. 13, art. 14 ustawy z 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (czeka na ogłoszenie w dzienniku ustaw).

Piotr Kostrzewa

specjalista w zakresie ubezpieczeń społecznych

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA