REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Rozliczenie niedoborów towarów handlowych w kosztach

Rafał Styczyński
Doradca podatkowy, prawnik, ekspert w dziedzinie podatków.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Które ze strat mogą stanowić koszt uzyskania przychodu? Jak prawidłowo udokumentować stratę?

Z prowadzeniem działalności gospodarczej nierozerwalnie złączone jest ryzyko poniesienia określonych strat w towarach handlowych. Z niedoborem mamy do czynienia wówczas, gdy stan rzeczywisty jest niższy od stanu ewidencyjnego, natomiast w odwrotnej sytuacji występuje nadwyżka. Rozliczenie podatkowe tych strat w zakresie kosztów uzyskania przychodów zależne jest od przyczyn ich powstania. Ważne jest przed wszystkim, czy niedobory są zawinione czy też nie.

REKLAMA

Niedobory zawinione

Do zawinionych zaliczamy takie niedobory, które powstały z winy osób materialnie odpowiedzialnych lub innych osób wskutek niedbalstwa, nadużyć, braku właściwego zabezpieczenia itp. Niedobory zawinione można podzielić na:

1) niedobory bezsporne - osoba winna wyraża zgodę na ich pokrycie,

REKLAMA

2) niedobory sporne - osoba winna nie wyraża zgody na ich pokrycie; wówczas kierownik jednostki podejmuje decyzję, czy zalicza dany niedobór do niedoborów dochodzonych czy niedoborów niedochodzonych; w przypadku pierwszej ze wskazanych grupy niedoborów spór kierowany jest na drogę sądową; w przypadku natomiast niedoborów niedochodzonych właściciel (kierownik jednostki) rezygnuje z takiej formy rozstrzygnięcia sporu, godząc się z poniesieniem straty albo stosując, w stosunku do osoby obwinionej, sankcje przewidziane w wewnętrznym regulaminie jednostki.

REKLAMA

Niedobory zawinione nie stanowią kosztów uzyskania przychodu, co było wielokrotnie potwierdzane zarówno przez sądy, jak i organy podatkowe. Przykładowo w wyroku NSA z 14 marca 2000 r. (sygn. akt III SA 1095/99) możemy przeczytać: „(...) nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów braki w środkach obrotowych zawinione przez samego podatnika, na przykład powstałe na skutek niewłaściwego składowania, braku nadzoru (...)”.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Również Ministerstwo Finansów nie pozostawia wątpliwości w omawianej kwestii. W piśmie z 26 kwietnia 2001 r. (nr PB3-MD-289-8214-35/2001) uznaje: „(...) Z obowiązujących przepisów ww. ustawy nie wynika, aby straty w środkach obrotowych należało a priori wykluczyć z kosztów uzyskania przychodów, a zatem, co do zasady, straty te mogą być uznane za koszty podatkowe, jednakże każdy przypadek i każde tego rodzaju zdarzenie gospodarcze należy rozpatrywać i oceniać indywidualnie jako konkretny przypadek z uwzględnieniem okoliczności faktycznych badanej sprawy (...). Co do zasady, poniesienie wydatków na nabycie środków obrotowych, np. towarów handlowych, materiałów, opakowań, ma na celu osiągnięcie przychodów. Wobec tego straty w tych środkach obrotowych, powstające w trakcie normalnego i racjonalnego działania podatnika (np. właściwie udokumentowane ubytki naturalne), oraz straty powstałe w wyniku zdarzeń losowych (np. kradzieży), przy uznaniu ich za koszty uzyskania przychodów powinny być uwzględniane w rachunku podatkowym (...). W każdym jednak przypadku obciążenie kosztów podatkowych i forma udokumentowania strat będzie uzależniona od indywidualnej sytuacji. Zważywszy na różnorodność rodzajów prowadzonej działalności i zdarzeń powodujących straty nie jest możliwe przyjęcie jednej - obowiązującej w każdej sytuacji wykładni (...)”.

Niedobory niezawinione

Do niedoborów niezawinionych, czyli powstających z przyczyn niezależnych od osób materialnie odpowiedzialnych i innych osób, należą przede wszystkim:

1) ubytki naturalne - generalnie są one konsekwencją cech lub procesów fizycznych i chemicznych,

2) ubytki przekraczające normy niezawinione przez osobę materialnie odpowiedzialną,

3) niedobory nadzwyczajne - spowodowane zdarzeniami losowymi, np. pożar, kradzież, powódź, zalanie.

Stwierdzone niedobory (straty) mogą zostać zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów, jeżeli powstały niezależnie od woli podatnika, a więc są niezawinione. W tym celu należy odpowiednio udokumentować fakt poniesienia straty. Tylko bowiem w przypadku prawidłowego udokumentowania zaistniałego zdarzenia, jego prawidłowego opisu - daty, okoliczności, przyczyny oraz bardzo precyzyjnego obliczenia wielkości zaistniałej straty, jej zaliczenie do kosztów uzyskania przychodu nie powinno budzić jakichkolwiek wątpliwości.

Jedną z przesłanek zaliczenia straty (niedoboru) do kosztów jest jej prawidłowe udokumentowanie. Udokumentowanie niedoboru wyłącznie protokołem sporządzonym we własnym zakresie i niepotwierdzonym przez organy zewnętrzne budzi w praktyce kontrowersje. Pojawiają się jednak przychylne interpretacje przepisów dokonywane przez organy podatkowe, w których możliwość zaliczenia strat w koszty nie jest uzależnione od posiadania protokołu jednostki zewnętrznej (takie stanowisko zajął Naczelnik Pierwszego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Sosnowcu w piśmie z 5 września 2006 r., nr PSUS/PB-R I-PDP/423/199/P/246/06/WS/93115 IPB2/423-192/06). Jednak w celu wyeliminowania ryzyka zakwestionowania możliwości zaliczenie niedoborów do kosztów podatkowych lepiej taki protokół posiadać. Przykładowy katalog dowodów, które mogą być podstawą dokonania w księdze zapisu dotyczącego kradzieży składnika majątku firmowego, został wskazany w piśmie Ministra Finansów z 16 czerwca 1998 r. (sygn. PO 2/AŁ-0400/98). Stwierdza się w nim, że straty spowodowane kradzieżą powinny być udokumentowane protokołami szkód potwierdzonymi przez właściwe organy, np. policję, straż pożarną, instytucję ubezpieczeniową.

Kradzież towarów

Podatnik powinien podejmować działania mające na celu ograniczenie kradzieży w punktach handlowych, ponieważ nie tylko zabezpiecza go to przed stratą, ale również może wpłynąć na kwalifikacje podatkową zdarzenia. Działania te muszą spełniać wymogi należytej staranności. Ewentualne straty w środkach obrotowych, powstałe na skutek zaniedbań w nadzorze czy też z lekkomyślności, nie mogą być zaliczone przez podatnika w koszty. Nie jest bowiem zdarzeniem losowym kradzież towarów w ogóle niezabezpieczonych lub nienależycie zabezpieczonych.

PRZYKŁAD

W sklepie spożywczym stwierdzono protokołem policyjnym, że do kradzieży doszło z winy właściciela. Właściciel sklepu po zakończonym dniu pracy, zapomniał zamknąć sklep. W nocy doszło do kradzieży towarów. Właściciel sklepu nie może zaliczyć strat z tytułu tejkradzieży do kosztów podatkowych, ponieważ w dużej mierze do kradzieży towarów przyczynił się brak odpowiedniego zabezpieczenia sklepu na noc.

Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie w piśmie z 8 grudnia 2005 r. (nr IS.IX/1-415/84/05): „(...) Należy zaznaczyć, że aby kradzież zarówno środków trwałych, jak i obrotowych, zaliczyć w straty stanowiące koszt uzyskania przychodu poszkodowany musi udowodnić, iż w danym przypadku, mamy do czynienia ze zdarzeniem losowym, rozumianym jako zdarzenie nieprzewidywalne i nie do uniknięcia. Nie można jednak uznać za koszt uzyskania przychodu strat w środkach trwałych i obrotowych w sytuacji, gdy zostanie udowodnione, że środki te nie były zabezpieczone lub były zabezpieczone w sposób nienależyty (...)”.

Nie ma powodu, aby powstrzymać się z ujęciem kradzieży w księdze do czasu zakończenia postępowania w sprawie kradzieży. Wystarczy potwierdzenie jej zgłoszenia.

Niedobory powstałe na skutek pożaru

Generalnie organy podatkowe przyznają podatnikom prawo do zaliczenia straty powstałej na skutek pożaru do kosztów podatkowych. W piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego we Włocławku z 11 czerwca 2007 r. (nr PDG/415-19/07) możemy przeczytać: „(...) Powstałą stratę w wyniku pożaru podatnik - podobnie jak w przypadku wszystkich innych kosztów - musi prawidłowo udokumentować. Dokumentami potwierdzającymi jej poniesienie mogą być: protokoły szkód sporządzone przez podatnika, protokoły straży pożarnej itp.

Ponadto należy mieć na uwadze moment zaliczenia danej straty w środkach obrotowych w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż prowadzi Pan podatkową księgę przychodów i rozchodów. Zgodnie z regulacją art. 22 ust. 6b ustawy za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów w przypadku podatników, o których mowa w ust. 6, uważa się dzień wystawienia faktury (rachunku) lub innego dowodu stanowiącego podstawę do zaksięgowania (ujęcia) kosztu. W tej sytuacji zapis w podatkowej księdze przychodów i rozchodów odnośnie do nabycia towarów handlowych powinien być dokonany w dacie wystawienia faktury. W związku z tym w przypadku likwidacji towaru nie można ponownie zaliczyć go w koszty uzyskania przychodu. Spowodowałoby to bowiem podwójne zaliczenie tej samej kwoty do kosztów. Dlatego też w celu prawidłowego ujęcia ww. straty w podatkowej księdze przychodów i rozchodów, wartość udokumentowanej straty towarów handlowych przeznaczonych do utylizacji powinna zostać wystornowana z kolumny „zakup towarów handlowych i materiałów wg cen zakupu” i wpisana do kolumny „pozostałe wydatki”. Z uwagi na powyższe należy stwierdzić, iż w przedstawionym stanie faktycznym, strata w środkach obrotowych (towarach handlowych) - spowodowana pożarem - stanowi u Pana koszt uzyskania przychodów (...)”.

Podstawa prawna:

• art. 22 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.),

• art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.).

Rafał Styczyński

doradca podatkowy

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA