Jak najkorzystniej wycofać samochód z firmy

Najkorzystniejsze w tym przypadku będzie przekazanie samochodu na potrzeby własne podatnika. Gdyby podatniczka chciała sprzedać samochód, w podatku dochodowym nie spowoduje to skutków, jeśli samochód zostanie sprzedany po 6 latach od momentu jego wycofania. W VAT należy dokonać korekty podatku naliczonego, odliczonego przy zakupie.

Biorąc pod uwagę fakt, że samochód w dalszym ciągu będzie użytkowany, tylko już nie w działalności gospodarczej, najwłaściwsze będzie wycofanie samochodu z działalności i przekazanie go na potrzeby własne podatnika.

W podatku dochodowym zamiar przekazania samochodu na potrzeby własne wiąże się z wycofaniem go z działalności i odnotowaniem tego w ewidencji środków trwałych. Z tą chwilą samochód przestaje być środkiem trwałym. Ostatni odpis amortyzacyjny będzie dokonany w miesiącu, w którym nastąpiło wycofanie (art. 22h ust. 1 updof). Przykładowo, jeśli wycofano samochód w lipcu, to ostatni odpis amortyzacyjny będzie w lipcu. Czynność wycofania samochodu z działalności gospodarczej nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku dochodowym. Skutki podatkowe mogą powstać jednak przy sprzedaży tego samochodu. Gdy podatniczka sprzeda samochód przed upływem 6 lat od momentu wycofania go (licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym samochód został wycofany z działalności), ma obowiązek opodatkować dochód ze sprzedaży. Dochód ze sprzedaży (lub strata) będzie stanowił dochód z działalności gospodarczej. Dochód należy ustalić, odejmując od przychodu ze zbycia niezamortyzowaną wartość samochodu. Sprzedaż samochodu po zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej również będzie stanowiła przychód z działalności gospodarczej (sprzedaż przed upływem wymienionych 6 lat).

Podatnik 31 maja 2007 r. wycofał z działalności gospodarczej samochód, który nabył w czerwcu 2005 r. Sprzedał go 15 lipca 2007 r. i osiągnął przychód w wysokości 28 000 zł. Wartość początkowa samochodu wynosiła 45 000 zł. Dokonano odpisów amortyzacyjnych na kwotę 18 000 zł.

Przychód w wysokości 28 000 zł należy zaksięgować do kolumny 8 pkpir „pozostałe przychody”. Koszt w postaci niezamortyzowanej wartości samochodu w wysokości 27 000 zł należy zaksięgować w kolumnie 13 pkpir „pozostałe wydatki” (jeśli podatnik prowadzi księgę według starego wzoru, to w kolumnie 14). Dochód do opodatkowania ze sprzedaży samochodu wynosi: 28 000 zł - (45 000 zł - 18 000 zł) = 1000 zł.

W VAT nieodpłatne przekazanie środka trwałego na potrzeby własne podatnika stanowi dostawę towarów i podlega opodatkowaniu, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia całości lub części VAT (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Wyjątek od tej zasady dotyczy przypadku dostawy samochodu osobowego, od którego odliczono 60% VAT, pod warunkiem że był on używany przez podatnika co najmniej pół roku (co w tym przypadku ma miejsce). Wówczas taka dostawa (tutaj: przekazanie na własne cele) korzysta ze zwolnienia z podatku. Czynność przekazania powinna być udokumentowana fakturą wewnętrzną, w której jest zastosowane zwolnienie z VAT. Wartość z faktury wewnętrznej jako obrót należy wykazać w deklaracji VAT-7.

Należy się także „rozliczyć” z prawa do odliczenia podatku naliczonego przy zakupie samochodu. W przypadku środka trwałego o wartości początkowej większej niż 15 000 zł, nabytego po 1 czerwca 2005 r., od którego odliczono 60% VAT, zbytego przed upływem 5-letniego okresu korekty (dla nieruchomości jest to 10 lat), należy skorygować wartość odliczenia o 1/5 za każdy rok pozostały do końca okresu korekty (art. 91 ust. 2 ustawy o VAT). Korekty odliczenia VAT należy dokonać jednorazowo w odniesieniu do całego pozostałego okresu korekty (art. 91 ust. 5 ustawy o VAT). Należy to zrobić w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiło przekazanie samochodu na potrzeby osobiste.

Podatnik (z wcześniejszego przykładu) w momencie zakupu samochodu - czerwiec 2005 r. - odliczył VAT w wysokości 60%, tj. 5940 zł.

W momencie przekazania na potrzeby własne dokonuje korekty odliczenia. Należy ją ująć w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym nastąpiło przekazanie samochodu na potrzeby osobiste. W związku z tym, że samochód został wycofany z działalności w maju 2007 r., a podatek został odliczony w czerwcu 2005 r., to podatnik za dwa lata nie musi dokonywać korekty, natomiast 3/5 odliczenia podlega korekcie.

5940 zł × 2/5 = 2376 zł

5940 zł × 3/5 = 3564 zł

Podatnik powinien zmniejszyć odliczenie VAT naliczonego w deklaracji za maj 2007 r. o kwotę 3564 zł i wykazać tę kwotę w deklaracji VAT-7.

- art. 10 ust. 2 pkt 3, art. 22h ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 115, poz. 793

- art. 7 ust. 2, art. 43 ust. 1 pkt 2, art. 91 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029

- § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 97, poz. 970; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 245, poz. 1784

Katarzyna Okuniewska

księgowa z wieloletnim doświadczeniem, ekonomista