Świadczę usługi budowlane i rozliczam się miesięcznie. Czy opłaca mi się wybrać kasową metodę rozliczeń i jakie są tego konsekwencje?
RADA
Jeśli nabywcy płacą z opóźnieniem, to wybór metody kasowej jest korzystny dla Pana. Szczegóły w uzasadnianiu.
UZASADNIENIE
Stosowanie kasowej metody rozliczania VAT skutkuje przede wszystkim rozliczaniem się z tego podatku za okresy kwartalne, a nie miesięczne, jak ma to miejsce w przypadku podatników stosujących ogólne zasady rozliczania podatku. Wybór tej metody rozliczania VAT wiąże się zarówno ze szczególnym momentem powstania obowiązku podatkowego, jak i specyficznymi zasadami odliczania podatku naliczonego od nabytych towarów i usług.
Obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później jednak niż 90 dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi (z pewnymi wyłączeniami, które nie mają zastosowania w omawianej sytuacji). Uregulowanie należności w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części. Przyjmując kasową metodę rozliczania, Pana firma byłaby zobowiązana do wykazania w deklaracji za dany kwartał tych kwot podatku należnego, co do których powstał w tym kwartale obowiązek podatkowy, czyli za które firma otrzymała zapłatę w całości lub w części, albo ostatecznie w stosunku do tych usług, dla których minął 90 dzień od dnia wykonania usługi. W sytuacji zatem opóźnionych płatności od usługobiorców wybór kasowej metody rozliczania VAT jest dla firmy korzystny z tego względu, że nie musi Pan odprowadzać do urzędu skarbowego podatku należnego wynikającego z deklaracji składanej za okres, w którym mija 30 dzień od dnia wykonania usługi, jeżeli nie uzyskał Pan jeszcze zapłaty za jej świadczenie. Obowiązek ten powstanie dopiero w 90 dniu od dnia jej wykonania. Firma ma zatem dłuższy termin na oczekiwanie wpłaty należności od kontrahenta bez obowiązku rozliczenia VAT od wykonanej usługi i w rezultacie nie musi finansować należnego VAT z własnych środków. Moment powstania obowiązku podatkowego zostaje przesunięty w czasie w stosunku do rozliczania podatku na zasadach ogólnych.
Przykład
Załóżmy, że firma rozliczająca się metodą kasową wykonała usługę budowlaną 20 maja o wartości 15 000 zł. Usługobiorca uregulował należność w dwu ratach: kwotę 8000 zł wpłacił 25 czerwca, a kwotę 7000 zł wpłacił 15 lipca. Firma wykaże obowiązek podatkowy w składanej deklaracji za II kw. tylko od kwoty 8000 zł. Pozostałą kwotę podatku należnego od usługi wykaże dopiero w deklaracji za III kw. (składanej do 25 października). Gdyby podatek rozliczała na zasadach ogólnych, obowiązek podatkowy powstałby w rozliczeniu za czerwiec od całej wartości usługi (30 dnia od dnia wykonania usługi, czyli 19 czerwca).
Przyjęcie kasowej metody rozliczania VAT powoduje niestety również pewne konsekwencje w uprawnieniu do odliczania podatku naliczonego. Podstawowym warunkiem nabycia prawa do odliczenia podatku naliczonego jest w tym przypadku również uregulowanie należności wynikającej z otrzymanej od kontrahenta faktury dokumentującej nabycie towarów lub usług lub podatku wynikającego z dokumentów, i to w całości (art. 86 ust. 16 ustawy). Wyjątkiem od tej zasady jest nabycie towarów i usług określonych w art. 86 ust. 10 ustawy, dla których odliczenie następuje na zasadach ogólnych. W przypadku nieuregulowania całej należności odliczenie podatku naliczonego nie jest możliwe, nawet po upływie 90 dni od dnia wykonania usługi lub dostawy towarów, jak ma to miejsce w przypadku powstania obowiązku podatkowego. W takim przypadku odliczenie to nie jest możliwe w ogóle. Warunek taki nie jest natomiast konieczny w przypadku rozliczania VAT na zasadach ogólnych. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że prawo do odliczenia VAT powstaje w okresach kwartalnych, a nie miesięcznych, spełnienie wymaganego warunku nie stanowiłoby z pewnością przeszkody dla Pana firmy do skutecznego odliczenia VAT przy jednoczesnym późniejszym terminie powstania obowiązku podatkowego w podatku należnym.
Ponadto wydaje się, że sam fakt rozliczania się kasowego w VAT w okresach kwartalnych, a nie miesięcznych, jest również argumentem przemawiającym na korzyść zastosowania tej metody.
Rozliczanie przez Pana firmę VAT na zasadach szczególnych powoduje również konsekwencje u Pana kontrahentów, ponieważ rozliczając się metodą kasową, wystawiamy faktury VAT-MP. VAT z tych faktur odlicza się na zasadach szczególnych.
Inną kwestią jest natomiast to, że przy stosowaniu kasowego rozliczania VAT, ze względu na kwartalne okresy składania deklaracji VAT, wydłuża się również termin oczekiwania na zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym (tj. zwrot bezpośredni). Z tego też powodu kasowego rozliczania podatku powinny unikać te podmioty, u których zwykle występuje nadwyżka podatku naliczonego nad należnym. Taka sytuacja może mieć również miejsce w przypadku firmy świadczącej usługi budowlano-remontowe, jeżeli świadczy je w zakresie budownictwa mieszkaniowego, dla opodatkowania których ma zastosowanie stawka VAT 7%.
Pana firma powinna zatem przeanalizować własną sytuację w świetle przedstawionych argumentów za kasowym rozliczaniem VAT i dokonać odpowiedniej oceny rezultatu jej zastosowania w swojej sytuacji.
• art. 2 pkt 25, art. 21, art. 86 ust. 16 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 143, poz. 1029
