REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa dożywocia

 Kancelaria Prawnicza Polz & Polz
Kancelaria Prawnicza Polz & Polz działa na rynku od 2004 roku. Świadczymy kompleksowe usługi doradztwa prawnego dla podmiotów gospodarczych oraz osób fizycznych, zarówno polskich jak i zagranicznych.
Umowa dożywocia /Fot. Fotolia
Umowa dożywocia /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Umowa dożywocia jest coraz częściej stosowaną umową w polskim obrocie gospodarczym i społecznym. Szczegółowe regulacje dotyczące tej problematyki przewidziane są w art. 908-916 k.c.

REKLAMA

Na mocy umowy dożywocia nabywca nieruchomości zobowiązuje się zapewnić zbywcy tej nieruchomości dożywotnie utrzymanie. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, powinien on przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienie, ubranie, mieszkanie, światło i opał, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w przypadku choroby, a także, gdy nastąpi zgon, zapewnić mu pogrzeb odpowiadający miejscowym zwyczajom.

REKLAMA

Co ważne, w umowie dożywocia nabywca nieruchomości może zobowiązać się do obciążenia tej nieruchomości na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do jej części, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo do spełniania powtarzających się świadczeń w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku. W takich przypadkach, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń stają się częścią prawa dożywocia. Osoba, względem której ustanowiono prawo dożywocia (dożywotnik), nie zawsze musi być jednak zbywcą nieruchomości – może to być także osoba bliska zbywcy (taka jak rodzic bądź małżonek, ale też np. konkubent).

Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów 2017/2018

REKLAMA

Ze względu na charakter świadczeń i treść umowy dożywocia, dożywotnikiem może być jedynie osoba fizyczna, nic nie stoi jednak na przeszkodzie, by zobowiązanym była, oprócz osoby fizycznej, także osoba prawna lub tzw. ułomna osoba prawna. Ponieważ umowa zakłada przeniesienie własności nieruchomości, musi zostać zawarta pod rygorem nieważności w formie aktu notarialnego. Ponadto, zgodnie z art. 7 pkt 2 Ustawy o księgach wieczystych i hipotece, pomimo braku jego ujawnienia, przeciwko prawu dożywocia nie działa rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych.

Prawo dożywocia jest niezbywalne, co oznacza, że ma charakter stricte osobisty. Tym samym dożywotnik nie może przenieść go na nikogo innego. Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego, dotyczy to zarówno prawa dożywocia w całości, jak i poszczególnych wynikających z niego roszczeń wymagalnych w przyszłości, a nawet roszczeń dotyczących świadczeń zaległych, które ze względu na swój charakter są ściśle związane z dożywotnikiem (zob. wyrok SN z 10 maja 1968 r., I CR 160/68). Oznacza to więc, że zaległe świadczenia (takie jak np. rentowe świadczenia pieniężne wynikające z uprawnienia dożywotnika) nie mogą stać się przedmiotem zbycia przez dożywotnika, a także ulegać dziedziczeniu po jego śmierci.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nic nie stoi na przeszkodzie, by po ustanowieniu prawa dożywocia i równoczesnym przeniesieniu własności nieruchomości, nabywca nieruchomości dokonał jej ponownego zbycia. Nie jest przy tym wymagana zgoda samego dożywotnika (zob. postanowienie SN z 12 października 1973 r., III CRN 194/73). W takiej sytuacji zarówno nabywca jak i dożywotnik mogą żądać zamiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tego prawa. Ze względu na powiązanie prawa dożywocia z samą nieruchomością, kolejny nabywca nieruchomości ponosi osobistą odpowiedzialność za świadczenia, które są objęte tym prawem.

Zobacz: Nieruchomości

Wyjątkiem od tej zasady są jednak te świadczenia wchodzące w skład prawa dożywocia, które stały się wymagalne w czasie, gdy nie był on jeszcze właścicielem nieruchomości – za te ostatnie nadal odpowiada bowiem osobiście osoba sprzedająca obciążoną nieruchomość (zob. wyrok SN z 20 czerwca 1968 r., II CR 236/68). W przypadku, gdy nieruchomość obciążona prawem dożywocia jest współwłasnością kilku właścicieli, ponoszą oni solidarną odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z tego prawa.

Prawo dożywocia może być ustanowione na rzecz jednego lub kilku dożywotników. W razie śmierci któregoś z nich, to sama umowa przewiduje wynikające z tego faktu konsekwencje dla zakresu świadczeń osoby zobowiązanej. Jeśli strony nie przewidziały jednak żadnych postanowień w tym zakresie, prawo dożywocia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu, uzależnionemu oczywiście od tego, czy świadczenia mają charakter podzielny czy niepodzielny.

Należy ponadto dopuścić sytuację, w ramach której pomiędzy dożywotnikiem a zobowiązanym dojdzie do wykształcenia się takich relacji, że nie można od nich wymagać, by nadal pozostawali ze sobą w bezpośredniej styczności. W takiej sytuacji sąd na żądanie jednego z nich zamienia wszystkie lub niektóre uprawnienia objęte treścią prawa dożywocia na dożywotnią rentę odpowiadającą wartości tych uprawnień. W wyjątkowych wypadkach sąd na żądanie dożywotnika (ale tylko jeśli jest on zbywcą nieruchomości) lub zobowiązanego może nawet orzec o rozwiązaniu umowy dożywocia.

Zobacz: Finanse

Należy też wspomnieć, że osoba, względem której ciąży na dożywotniku ustawowy obowiązek alimentacyjny może żądać uznania umowy o dożywocie za bezskuteczną w stosunku do niej, o ile w wyniku takiej umowy dożywotnik stał się niewypłacalny. Żądanie takie musi jednak zostać zgłoszone w ciągu 5 lat od daty zawarcia umowy. Po tym terminie roszczenie wygasa.

Pomimo tego, że dożywocie nie jest prawem rzeczowym ograniczonym, to na podstawie art. 910 § 1 Kodeksu cywilnego stosuje się do niego odpowiednio przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych. Tym samym obciążenie nieruchomości prawem dożywocia może wpłynąć na obniżenie jej wartości, gdyż jak to już zostało wspomniane powyżej, w przypadku zbycia nieruchomości takiej nieruchomości nabywca również ponosi osobistą odpowiedzialność za świadczenia objęte tym prawem (art. 910 § 2 KC).

Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Nieruchomości
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dyrektywa budynkowa - kto i ile zapłaci za jej wdrożenie. Ekspert: wzrosną czynsze i ceny mieszkań (o kilkaset zł na 1 m2) ale tańsza będzie eksploatacja

    Unia Europejska podejmuje kolejne kroki w kierunku promowania zrównoważonego rozwoju, efektywności energetycznej i ochrony środowiska. Jednym z kluczowych aktów prawnych w tej dziedzinie jest dyrektywa budynkowa, która stawia sobie za cel zmniejszenie zużycia energii w sektorze budownictwa poprzez wprowadzenie szeregu środków i wymogów. Dostosowanie się do wymogów dyrektywy budowlanej będzie kosztowne (zwłaszcza termomodernizacja istniejących budynków). Te koszty będą musiały ponieść spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, a także indywidualni właściciele budynków. Skutkować to będzie wzrostami cen nieruchomości i stawek czynszów ale można się spodziewać także zmniejszenia kosztów utrzymanie nieruchomości, szczególnie w zakresie energii grzewczej i elektrycznej - prognozuje Maciej Zięba, Dyrektor Operacyjny homfi.

    Przegląd kominiarski i czyszczenie komina – jak często, ile kosztuje w 2024 roku, jakie kary? Czego wymagają przepisy. Jak sprawdzić uprawnienia kominiarza?

    Wszystko co trzeba wiedzieć o przeglądzie kominiarskim. Jak często trzeba wykonywać? Jak sprawdzić uprawnienia kominiarza? W jakiej formie powinien być sporządzony protokół? Ile to kosztuje? Jakie kary grożą za brak przeglądu? Dlaczego się opłaca to robić z uwagi na ubezpieczenie? Co jeszcze oprócz przeglądu i czyszczenia komina może wykonać kominiarz? Odpowiadamy na wszystkie te pytania.

    Własne mieszkanie bez kredytu hipotecznego - to możliwe i dziś. Czy mieszkania lokatorskie wrócą do łask? Jakie opłaty miesięczne ponosi lokator?

    Czy w Polsce można stać się posiadaczem własnego mieszkania bez zaciągania drogiego kredytu hipotecznego? Nasze społeczeństwo od dawna zmaga się z kryzysem mieszkaniowym, a coraz większa liczba osób nie ma możliwości kupienia własnego lokum. W związku z tym istnieje ogromna potrzeba inwestowania w alternatywne rozwiązania problemu mieszkaniowego. Najkorzystniejszym z nich są mieszkania lokatorskie - idea znana od pokoleń, przeżywająca obecnie renesans. Mieszkania w nowej formule są już dostępne w lokalizacjach takich jak Gdańsk, Wrocław, Zabłudów pod Białymstokiem, Tychy czy Leszno. Kwestią czasu jest, by w całej Polsce powstały kolejne wybudowane w ten sposób inwestycje.

    Reforma planowania. Czy działkowcy mogą czuć się zagrożeni?

    Temat reformy planowania przestrzennego ostatnio stał się mniej nośny, co nie zmienia faktu, że ubiegłoroczna decyzja rządu o zmianach prawnych będzie miała duże konsekwencje. Niedawno pojawiły się informacje, że pierwotny termin opracowania planów ogólnych (koniec 2025 r.) zostanie wydłużony co najwyżej o kilka miesięcy. Ze wspomnianymi planami ogólnymi wiążą się obawy działkowców dotyczące ewentualnej likwidacji ROD. Eksperci RynekPierwotny.pl sprawdzają, czy takie obawy mogą być uzasadnione. Warto w tym kontekście pamiętać, że ustawa o ROD zapewnia szczególne rozwiązania w razie likwidacji ogrodów działkowych. Chodzi m.in. o obowiązek zapewnienia działkowcom nieruchomości zamiennej. 

    REKLAMA

    Jak rozpoznać pellet dobrej jakości? Jak sprawdzić samemu?

    Jakość pelletu jest kluczowym czynnikiem decydującym o jego efektywności i bezpieczeństwie użytkowania. Niezależnie od tego, czy wykorzystujemy go do ogrzewania domu, czy jako surowiec w przemyśle, istnieją cechy, na które warto zwrócić uwagę, aby mieć pewność, że wybieramy produkt najwyższej jakości.

    Cena, lokalizacja, rozkład pomieszczeń? Co jest dziś najważniejsze przy wyborze mieszkania?

    Co jest obecnie najważniejsze dla osób kupujących mieszkania? Na co najbardziej zwracają uwagę nabywcy? Co oferują deweloperzy?

    Ile kosztują mieszkania w mieście, a ile pod miastem? W niektórych przypadkach różnica jest ogromna!

    Ceny nowych mieszkań w największych metropoliach dla wielu osób są nieosiągalne. Tańsze mieszkania można znaleźć w lokalizacjach podmiejskich. Portal RynekPierwotny.pl prześwietlił pod tym kątem ofertę deweloperów działających w okolicach 10 metropolii. 

    Domy za niecałe 5 zł? W tym miasteczku są, ale się nie sprzedają...

    Podczas, gdy w całych Włoszech pustoszejące gminy zyskały nowych mieszkańców dzięki sprzedaży domów za 1 euro, w malowniczym miasteczku Patrica koło Frosinone w regionie Lacjum udało się sprzedać tylko dwa domy. Dlaczego?

    REKLAMA

    Kwatery pracownicze dla imigrantów zarobkowych – czy państwo powinno się tym zająć?

    Mieszkanie jest kluczowym aspektem dla cudzoziemców przyjeżdżających do Polski. Prawie połowa z nich znalazła lokum przy pomocy pracodawcy lub agencji zatrudnienia. Uregulowanie spraw związanych z zakwaterowaniem osób przybywających do Polski w celach zarobkowych powinno być ważnym zadaniem państwa.

    Co to jest luka czynszowa? Dotyczy co trzeciego Polaka

    Czym jest luka czynszowa? Kogo dotyczy? Jak przeciwdziałać temu zjawisku? 

    REKLAMA