Jak zalegalizować samowolę budowlaną?

Nowe prawo budowlane a samowola budowlana

Zmiany dotyczące samowoli budowlanych wprowadziła ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 471), której zapisy weszły w życie od 19 września 2020 r.

Nowela dokonała zmian w art. 48-53a ustawy Prawa budowlanego, czyli przepisów dotyczących postępowania w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych z naruszeniem ustawy Prawo budowlane (tj. legalizacji samowoli budowlanej).

Obowiązujące dotychczas regulacje obejmowały jedynie postępowania w przypadku wszczęcia i prowadzenia robót budowlanych bez zezwolenia. Nowelizacja wprowadziła natomiast odrębne postępowanie w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych z naruszeniem ustawy. Wprowadzono uproszczone postępowanie legalizacyjne dla samowoli budowlanych, obiektów budowlanego lub części obiektów budowlanych zbudowanych bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę, gdy od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat.

Co istotne, nie można wszcząć nowego uproszczonego postępowania legalizacyjnego, jeśli przed 19 września 2020 r. dla samowoli budowlanej wydany zostanie nakaz rozbiórki.

Legalizacja samowoli budowlanej - krok po kroku

Rozpoczęcie całego procesu legalizacji samowoli budowlanej zaczyna się od postanowienia organu nadzoru budowlanego o wstrzymaniu budowy w przypadku obiektu budowlanego lub jego części będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia. W postanowieniu o wstrzymaniu budowy organ informuje o możliwości złożenia wniosku o legalizację obiektu budowlanego lub jego części oraz o konieczności wniesienia opłaty legalizacyjnej w celu uzyskania decyzji o legalizacji obiektu budowlanego. Postanowienie o wstrzymaniu budowy wydaje się również w przypadku zakończenia budowy. Na postanowienie przysługuje zażalenie.

Następnie, w terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia o wstrzymaniu budowy inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego może złożyć wniosek o legalizację.

Po złożenia wniosku o legalizację organ nadzoru budowlanego nakłada, w drodze postanowienia, obowiązek przedłożenia dokumentów legalizacyjnych w terminie nie krótszym niż 60 dni od dnia doręczenia tego postanowienia. Złożenie dokumentów legalizacyjnych w wymaganym terminie traktowane jest jako złożenie:

- wniosku o zatwierdzenie projektu budowlanego - jeżeli budowa została zakończona,

- wniosku o zatwierdzenie projektu budowlanego i wznowienie robót budowlanych - jeżeli budowa nie została zakończona.

Jeżeli chodzi o dokumenty legalizacyjne to są to:

- zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami: obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego lub uchwał w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub towarzyszącej;

- trzy egzemplarze projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami, których obowiązek dołączenia wynika z przepisów odrębnych ustaw, lub kopiami tych opinii, uzgodnień, pozwoleń i innych dokumentów

- oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane

- w przypadku obiektów zakładów górniczych oraz obiektów usytuowanych na terenach zamkniętych i terenach, postanowienie o uzgodnieniu z organem administracji architektoniczno-budowlanej projektowanych rozwiązań w zakresie:

• linii zabudowy oraz elewacji obiektów budowlanych projektowanych od strony dróg, ulic, placów i innych miejsc publicznych
• przebiegu i charakterystyki technicznej dróg, linii komunikacyjnych oraz sieci uzbrojenia terenu, wyprowadzonych poza granice terenu zamkniętego, portów morskich i przystani morskich, a także podłączeń tych obiektów do sieci użytku publicznego.

Po przedłożenia dokumentów legalizacyjnych organ nadzoru budowlanego sprawdza:

- kompletność dokumentów legalizacyjnych, w tym kompletność projektu budowlanego,

- zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami ustawy, w tym zgodność z przepisami techniczno-budowlanymi; jeżeli budowa została zakończona, sprawdza się zgodność z przepisami obowiązującymi w chwili zakończenia budowy.

W sytuacji gdy dokumenty niezbędne do przeprowadzenia postępowania legalizacyjnego są kompletne lub też zostały poprawnie uzupełnione i poprawione, organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie nakładające na inwestora/właściciela obiektu budowlanego opłatę legalizacyjną, którą należy uregulować w terminie 7 dni od dnia doręczenia rzeczonego postanowienia. Na postanowienie określające wysokość opłaty można złożyć zażalenie.

Po wpłaceniu opłaty legalizacyjnej organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję o legalizacji, która:

- zatwierdza projekt budowlany albo projekt zagospodarowania działki lub terenu,

- zezwala na wznowienie budowy, jeżeli budowa nie została zakończona.

W przypadku zalegalizowania obiektu budowlanego wydawana jest decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego (jeżeli budowa została zakończona) lub decyzja o zatwierdzeniu projektu budowlanego i pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych (jeżeli budowa nie została zakończona).

Natomiast decyzję o nakazie rozbiórki obiektu budowlanego lub jego części organ wyda w przypadku:

- niezłożenia wniosku o legalizację w wymaganym terminie,

- wycofania wniosku o legalizację,

- nieprzedłożenia, w wyznaczonym terminie, dokumentów legalizacyjnych,

- niewykonania, w wyznaczonym terminie, postanowienia o usunięciu nieprawidłowości w dokumentach legalizacyjnych,

- nieuiszczenia opłaty legalizacyjnej w wyznaczonym terminie,

- kontynuowania budowy pomimo postanowienia o wstrzymaniu budowy.

Zobacz: Legalizacja samowoli budowlanej

Legalizacja samowoli budowlanej po 19 września 2020 r.

Poniżej prezentujemy obowiązujące aktualnie przepisy ustawy Prawo budowlane dotyczące legalizacji samowoli budowlanej (rozdział 5a ustawy - art. 48-53a), tj. dotyczące zasad postępowania w sprawie rozpoczęcia i prowadzenia robót budowlanych z naruszeniem ustawy. Czcionką pogrubioną zaznaczamy nowe regulacje, które weszły w życie 19 września 2020 r.

Art. 48. [Postanowienie o wstrzymaniu budowy] ^[90] 1. Organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o wstrzymaniu budowy w przypadku obiektu budowlanego lub jego części będącego w budowie albo wybudowanego:

1) bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo

2) bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia.

2. Jeżeli w wyniku budowy występuje stan zagrożenia życia lub zdrowia ludzi, w postanowieniu o wstrzymaniu budowy organ nadzoru budowlanego nakazuje bezzwłoczne:

1) zabezpieczenie obiektu budowlanego lub terenu, na którym prowadzona jest budowa, oraz

2) usunięcie stanu zagrożenia.

3. W postanowieniu o wstrzymaniu budowy informuje się o możliwości złożenia wniosku o legalizację obiektu budowlanego lub jego części, zwanego dalej „wnioskiem o legalizację”, oraz o konieczności wniesienia opłaty legalizacyjnej w celu uzyskania decyzji o legalizacji obiektu budowlanego lub jego części, zwanej dalej „decyzją o legalizacji”, oraz o zasadach obliczania opłaty legalizacyjnej.

4. Na postanowienie o wstrzymaniu budowy przysługuje zażalenie.

5. Postanowienie o wstrzymaniu budowy wydaje się również w przypadku zakończenia budowy.

Art. 48a. [Wniosek o legalizację] ^[91] 1. W terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia o wstrzymaniu budowy inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego może złożyć wniosek o legalizację.

2. Wniosek o legalizację można wycofać do dnia wydania decyzji o legalizacji.

3. Jeżeli zostało wniesione zażalenie na postanowienie o wstrzymaniu budowy, termin, o którym mowa w ust. 1, biegnie od dnia, w którym to postanowienie stało się ostateczne.

Art. 48b. [Obowiązek przedłożenia dokumentów legalizacyjnych] ^[92] 1. W przypadku złożenia wniosku o legalizację organ nadzoru budowlanego nakłada, w drodze postanowienia, obowiązek przedłożenia dokumentów legalizacyjnych w terminie nie krótszym niż 60 dni od dnia doręczenia tego postanowienia.

2. W przypadku budowy wymagającej decyzji o pozwoleniu na budowę lub w przypadku budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–3, do dokumentów legalizacyjnych należą:

1) zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami: obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego lub uchwał w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub towarzyszącej;

2) dokumenty, o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 1, 2 i 4, oraz dwa egzemplarze projektu technicznego.

3. W przypadku budowy innej niż budowa wymagająca decyzji o pozwoleniu na budowę lub budowy innej niż budowa, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–3, do dokumentów legalizacyjnych należą:

1) zaświadczenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i innymi aktami prawa miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego lub uchwał w sprawie ustalenia lokalizacji inwestycji mieszkaniowej lub towarzyszącej;

2) oświadczenie, o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2;

3) projekt zagospodarowania działki lub terenu.

Art. 49. [Badanie projektów przed wydaniem decyzji w sprawie ich zatwierdzenia] 1. ^[93] W przypadku przedłożenia dokumentów legalizacyjnych organ nadzoru budowlanego sprawdza:

1) kompletność dokumentów legalizacyjnych, w tym kompletność projektu budowlanego;

2) zgodność projektu zagospodarowania działki lub terenu z przepisami ustawy, w tym zgodność z przepisami techniczno-budowlanymi; jeżeli budowa została zakończona, sprawdza się zgodność z przepisami obowiązującymi w chwili zakończenia budowy.

1a. ^[94] W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w dokumentach legalizacyjnych w zakresie, o którym mowa w ust. 1, organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o obowiązku usunięcia tych nieprawidłowości w wyznaczonym terminie.

1b. ^[95] Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1a, przysługuje zażalenie.

2. ^[96] (uchylony)

2a. ^[97] W przypadku stwierdzenia braku nieprawidłowości lub wykonania postanowienia, o którym mowa w ust. 1a, organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o ustaleniu opłaty legalizacyjnej.

2b. ^[98] Na postanowienie o ustaleniu opłaty legalizacyjnej przysługuje zażalenie.

3. ^[99] (uchylony)

4. ^[100] Po uiszczeniu opłaty legalizacyjnej organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję o legalizacji, która:

1) zatwierdza projekt budowlany albo projekt zagospodarowania działki lub terenu oraz

2) zezwala na wznowienie budowy, jeżeli budowa nie została zakończona.

4a. Decyzje, o których mowa w ust. 4, mogą być wydane po uprzednim przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeżeli jest ona wymagana przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, w przypadkach gdy ocena ta jest możliwa do przeprowadzenia z uwzględnieniem analizy rozwiązań alternatywnych przedsięwzięcia i możliwości ustalenia warunków jego realizacji w zakresie ochrony środowiska.

5. W decyzji, o której mowa w ust. 4, nakłada się obowiązek uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

Art. 49a. [Zwrot opłaty legalizacyjnej] 1. ^[101] W przypadku uchylenia w postępowaniu odwoławczym decyzji, o której mowa w art. 49 ust. 4, i wydania decyzji, o której mowa w art. 49e, opłata legalizacyjna podlega zwrotowi w terminie 30 dni od dnia stwierdzenia wykonania rozbiórki.

2. Jeżeli wykonanie decyzji o nakazie rozbiórki obiektu budowlanego odbywa się w trybie wykonania zastępczego, o którym mowa w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, opłatę legalizacyjną zalicza się w poczet kosztów wykonania zastępczego.

Art. 49b. ^[102] (uchylony)

Art. 49c. [Stosowanie przepisów ustawy - Ordynacja podatkowa] 1. ^[103] Do opłat legalizacyjnych w zakresie nieuregulowanym w ustawie, stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900), z tym że uprawnienia organu podatkowego przysługują wojewodzie.

2. ^[104] Złożenie wniosku, o którym mowa w art. 67a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, powoduje zawieszenie postępowania administracyjnego prowadzonego na podstawie art. 48 do dnia rozstrzygnięcia wniosku, a w przypadku rozłożenia opłaty legalizacyjnej na raty lub odroczenia płatności – do dnia upływu terminu wniesienia całej opłaty.

Art. 49d. [Wysokość opłaty legalizacyjnej] ^[105] 1. Wysokość opłaty legalizacyjnej w przypadku:

1) budowy wymagającej decyzji o pozwoleniu na budowę lub budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1–3 – oblicza się zgodnie z przepisem art. 59f, z tym że stawka opłaty podlega pięćdziesięciokrotnemu podwyższeniu;

2) budowy, o której mowa w art. 29 ust. 1:

a) pkt 4–10, 12 oraz 14–18 i 29 – wynosi 5000 zł,

b) pkt 11, 13, 19–21 i 28 – wynosi 2500 zł;

3) instalowania, o którym mowa w art. 29 ust. 3 pkt 3 lit. a i b – wynosi 2500 zł.

2. Do opłaty legalizacyjnej stosuje się odpowiednio przepisy art. 59g.

Art. 49e. [Decyzja o rozbiórce obiektu budowlanego lub jego części] ^[106] Organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję o rozbiórce obiektu budowlanego lub jego części w przypadku:

1) niezłożenia wniosku o legalizację w wymaganym terminie;

2) wycofania wniosku o legalizację;

3) nieprzedłożenia, w wyznaczonym terminie, dokumentów legalizacyjnych;

4) niewykonania, w wyznaczonym terminie, postanowienia o usunięciu nieprawidłowości w dokumentach legalizacyjnych;

5) nieuiszczenia opłaty legalizacyjnej w wyznaczonym terminie;

6) kontynuowania budowy pomimo postanowienia o wstrzymaniu budowy.

Art. 49f. [Uproszczone postępowanie legalizacyjne] ^[107] 1. W przypadku stwierdzenia budowy obiektu budowlanego lub jego części:

1) bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo

2) bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia

– jeżeli od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat, organ nadzoru budowlanego wszczyna uproszczone postępowanie legalizacyjne.

2. W przypadku obiektów budowlanych, o których mowa w art. 103 ust. 2, uproszczone postępowanie legalizacyjne, o którym mowa w ust. 1, prowadzi się na żądanie właściciela lub zarządcy tego obiektu budowlanego.

3. W przypadku stwierdzenia stanu zagrożenia życia lub zdrowia ludzi organ nadzoru budowlanego nakazuje, w drodze postanowienia, bezzwłoczne:

1) zabezpieczenie obiektu budowlanego lub jego części oraz

2) usunięcie stanu zagrożenia.

4. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 3, przysługuje zażalenie.

5. Nie można wszcząć uproszczonego postępowania legalizacyjnego, o którym mowa w ust. 1, jeżeli termin, o którym mowa w ust. 1, upłynął po dniu wydania postanowienia o wstrzymaniu budowy, o którym mowa w art. 48 ust. 1.

Art. 49g. [Obowiązek przedłożenia dokumentów legalizacyjnych] ^[108] 1. W ramach uproszczonego postępowania legalizacyjnego organ nadzoru budowlanego nakłada, w drodze postanowienia, obowiązek przedłożenia dokumentów legalizacyjnych w terminie nie krótszym niż 60 dni od dnia jego doręczenia.

2. Do dokumentów legalizacyjnych, o których mowa w ust. 1, należą:

1) oświadczenie, o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 2;

2) geodezyjna inwentaryzacja powykonawcza obiektu budowlanego;

3) ekspertyza techniczna sporządzona przez osobę posiadającą odpowiednie uprawnienia budowlane, wskazująca, czy stan techniczny obiektu budowlanego:

a) nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz

b) pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania.

3. Na postanowienie, o którym mowa w ust. 1, przysługuje zażalenie.

Art. 49h. [Nadzór] ^[109] 1. W trakcie uproszczonego postępowania legalizacyjnego organ nadzoru budowlanego sprawdza:

1) kompletność dokumentów legalizacyjnych oraz

2) czy z ekspertyzy technicznej, o której mowa w art. 49g ust. 2 pkt 3, wynika, że stan techniczny obiektu budowlanego nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania.

2. W przypadku stwierdzenia niekompletności dokumentów legalizacyjnych organ nadzoru budowlanego wydaje postanowienie o obowiązku usunięcia niekompletności w wyznaczonym terminie.

Art. 49i. [Organ nadzoru budowlanego w uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym] ^[110] 1. Organ nadzoru budowlanego, w uproszczonym postępowaniu legalizacyjnym, wydaje:

1) decyzję o legalizacji, w przypadku gdy:

a) dokumenty legalizacyjne są kompletne lub ich niekompletność została usunięta zgodnie z postanowieniem, o którym mowa w art. 49h ust. 2, oraz

b) z ekspertyzy technicznej, o której mowa w art. 49g ust. 2 pkt 3, wynika, że stan techniczny obiektu budowlanego nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi oraz pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania;

2) decyzję o nakazie rozbiórki, w przypadku:

a) nieprzedłożenia dokumentów legalizacyjnych w wyznaczonym terminie wskazanym w postanowieniu, o którym mowa w art. 49g ust. 1,

b) niewykonania, w wyznaczonym terminie, postanowienia, o którym mowa w art. 49h ust. 2,

c) gdy z ekspertyzy technicznej, o której mowa w art. 49g ust. 2 pkt 3, wynika, że stan techniczny obiektu budowlanego stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub nie pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodne z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania.

2. Decyzja o legalizacji stanowi podstawę użytkowania obiektu budowlanego.

Art. 50. [Postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych] 1. ^[111] W przypadkach innych niż określone w art. 48 ust. 1 lub w art. 49f organ nadzoru budowlanego wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych wykonywanych:

1) bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo zgłoszenia lub

2) w sposób mogący spowodować zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia lub zagrożenia środowiska, lub

3) na podstawie zgłoszenia z naruszeniem art. 29 ust. 1 i 3, lub

4) w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w decyzji o pozwoleniu na budowę, projekcie zagospodarowania działki lub terenu, projekcie architektoniczno-budowlanym lub w przepisach.

2. W postanowieniu o wstrzymaniu robót budowlanych należy:

1) podać przyczynę wstrzymania robót;

2) ustalić wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń.

3. W postanowieniu o wstrzymaniu robót budowlanych można nałożyć obowiązek przedstawienia, w terminie 30 dni od dnia doręczenia postanowienia, inwentaryzacji wykonanych robót budowlanych lub odpowiednich ocen technicznych bądź ekspertyz.

4. Postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych traci ważność po upływie 2 miesięcy od dnia doręczenia, chyba że w tym terminie zostanie wydana decyzja, o której mowa w art. 50a pkt 2 albo w art. 51 ust. 1.

5. Na postanowienie o wstrzymaniu robót budowlanych służy zażalenie.

Art. 50a. [Nakaz całkowitej albo częściowej rozbiórki] Organ nadzoru budowlanego w przypadku wykonywania robót budowlanych – pomimo wstrzymania ich wykonywania postanowieniem:

1) ^[112] (uchylony)

2) o którym mowa w art. 50 ust. 1 – nakazuje, w drodze decyzji, rozbiórkę części obiektu budowlanego wykonanego po doręczeniu postanowienia albo doprowadzenie obiektu budowlanego do stanu poprzedniego.

Art. 51. [Nakaz zaniechania dalszych robót budowlanych lub sporządzenia projektu zamiennego] 1. Przed upływem 2 miesięcy od dnia wydania postanowienia, o którym mowa w art. 50 ust. 1, organ nadzoru budowlanego w drodze decyzji:

1) nakazuje zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego albo

2) nakłada obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania, albo

3) ^[113] w przypadku istotnego odstąpienia od zatwierdzonego projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno-budowlanego lub innych warunków decyzji o pozwoleniu na budowę – nakłada, określając termin wykonania, obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego zamiennego uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz – w razie potrzeby – wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem; przepisy dotyczące projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanego stosuje się odpowiednio do zakresu tych zmian.

1a. ^[114] W przypadku istotnego odstąpienia od projektu zagospodarowania działki lub terenu lub projektu architektoniczno-budowlanego z naruszeniem art. 36a ust. 1a, przepisy ust. 1 pkt 3 oraz ust. 4 i 5 stosuje się odpowiednio.

2. W przypadku wydania nakazu, o którym mowa w art. 50a pkt 2, decyzje, o których mowa w ust. 1 pkt 2 lub 3, wydaje się po wykonaniu obowiązku określonego w tym nakazie.

3. Po upływie terminu lub na wniosek inwestora, organ nadzoru budowlanego sprawdza wykonanie obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, i wydaje decyzję:

1) o stwierdzeniu wykonania obowiązku albo

2) w przypadku niewykonania obowiązku – nakazującą zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego.

4. Po upływie terminu lub na wniosek inwestora, organ nadzoru budowlanego sprawdza wykonanie obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, i wydaje decyzję w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i pozwolenia na wznowienie robót budowlanych albo – jeżeli budowa została zakończona – o zatwierdzeniu projektu budowlanego zamiennego. W decyzji tej nakłada się obowiązek uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

5. W przypadku niewykonania w terminie obowiązku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, organ nadzoru budowlanego wydaje decyzję nakazującą zaniechanie dalszych robót budowlanych bądź rozbiórkę obiektu lub jego części, bądź doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego.

6. ^[115] Przepisów ust. 4 i 5 dotyczących pozwolenia na użytkowanie nie stosuje się do robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego lub jego części.

7. ^[116] Przepisy ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 stosuje się odpowiednio, jeżeli roboty budowlane, w przypadkach innych niż określone w art. 48, zostały wykonane w sposób, o którym mowa w art. 50 ust. 1.

Art. 52. [Czynności dokonane na koszt inwestora, właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego] ^[117] 1. Obowiązki, w formie nakazów i zakazów, określone w postanowieniach i decyzjach, o których mowa w niniejszym rozdziale, nakłada się na inwestora. Jeżeli roboty budowlane zostały zakończone lub wykonanie postanowienia albo decyzji przez inwestora jest niemożliwe, obowiązki te nakłada się na właściciela lub zarządcę obiektu budowlanego.

2. Koszty związane z wykonaniem obowiązków, o których mowa w ust. 1, ponosi inwestor, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego.

Art. 53. [Stosowanie przepisów ustawy] Przepis art. 52 stosuje się również do obiektów budowlanych, podlegających rozbiórce w terminach, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 3.

Art. 53a. [Tryb wszczęcia postępowania] ^[118] 1. Postępowania uregulowane w niniejszym rozdziale wszczyna się z urzędu.

2. Właściciel lub zarządca obiektu budowlanego może wystąpić do organu nadzoru budowlanego z żądaniem wszczęcia uproszczonego postępowania legalizacyjnego.

________________________

[90] Oznaczenie rozdziału 5a dodane przez art. 1 pkt 30 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

Art. 48 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 31 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[91] Art. 48a dodany przez art. 1 pkt 32 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[92] Art. 48b dodany przez art. 1 pkt 32 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[93] Art. 49 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 33 lit. a) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[94] Art. 49 ust. 1a dodany przez art. 1 pkt 33 lit. b) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[95] Art. 49 ust. 1b dodany przez art. 1 pkt 33 lit. b) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[96] Art. 49 ust. 2 uchylony przez art. 1 pkt 33 lit. c) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[97] Art. 49 ust. 2a dodany przez art. 1 pkt 33 lit. d) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[98] Art. 49 ust. 2b dodany przez art. 1 pkt 33 lit. d) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[99] Art. 49 ust. 3 uchylony przez art. 1 pkt 33 lit. e) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[100] Art. 49 ust. 4 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 33 lit. f) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[101] Art. 49a ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 34 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[102] Art. 49b uchylony przez art. 1 pkt 35 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[103] Art. 49c ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 36 lit. a) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[104] Art. 49c ust. 2 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 36 lit. b) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[105] Art. 49d dodany przez art. 1 pkt 37 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[106] Art. 49e dodany przez art. 1 pkt 37 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[107] Art. 49f dodany przez art. 1 pkt 37 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[108] Art. 49g dodany przez art. 1 pkt 37 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[109] Art. 49h dodany przez art. 1 pkt 37 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[110] Art. 49i dodany przez art. 1 pkt 37 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[111] Art. 50 ust. 1 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 38 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[112] Art. 50a pkt 1 uchylony przez art. 1 pkt 39 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[113] Art. 51 ust. 1 pkt 3 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 40 lit. a) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[114] Art. 51 ust. 1a w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 40 lit. b) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[115] Art. 51 ust. 6 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 40 lit. c) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[116] Art. 51 ust. 7 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 40 lit. d) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[117] Art. 52 w brzmieniu ustalonym przez art. 1 pkt 41 ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

[118] Art. 53a dodany przez art. 1 pkt 42 lit. a) ustawy z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 471; ost. zm.: Dz.U. z 2020 r. poz. 782). Zmiana weszła w życie 19 września 2020 r.

Podstawa prawna:

- ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy - Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw - Dziennik Ustaw rok 2020 poz. 471