REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sprzęgło wielopłytkowe, czyli serce dołączanego napędu 4x4

Sprzęgło wielopłytkowe, czyli serce dołączanego napędu 4x4
Sprzęgło wielopłytkowe, czyli serce dołączanego napędu 4x4
Kamil Fraszkiewicz

REKLAMA

REKLAMA

W codziennej eksploatacji kierowca wcale nie potrzebuje stałego 4x4. Układ dołączany jest zatem idealnym rozwiązaniem. Czemu zawdzięcza swoje zalety? Oczywiście prostemu sprzęgłu wielopłytkowemu.

Napęd na cztery koła to jeden z ważniejszych sposobów dbania o bezpieczeństwo jazdy. W codziennych warunkach poprawia właściwości trakcyjne auta i sprawia, że jego tor jazdy jest pewniejszy zwłaszcza w trudnych warunkach drogowych. 4x4 niestety ma też i pewne wady. W sytuacji, w której mówimy o stałym napędzie, zwiększa on obciążenie jednostki napędowej. A to w naturalny sposób odbija się na osiągach i spalaniu. Stały napęd na cztery koła jest idealny, jednak głównie w autach o charakterze terenowym. Jeżeli mowa o SUV-ach czy rodzinnych kombi, zdecydowanie lepszym, tańszym i bardziej kompaktowym rozwiązaniem jest zastosowanie napędu dołączanego.

REKLAMA

Sprzęgło wielopłytkowe - dodatkowa oś dołączana w razie potrzeby

REKLAMA

Na czym polega dołączane 4x4? W dobrych warunkach trakcyjnych pełna moc silnika trafia na jedną oś - zazwyczaj przednią. W razie pojawienia się uślizgu, moment obrotowy za pomocą centralnego mechanizmu różnicowego zaczyna być transferowany również na tylną oś. Na tym jednak ewentualna zasada działania nie kończy się. Obecnie stosowane elektroniczne sterowanie sprawia, że w dołączanym napędzie sterownik może też określić sposób rozdziału momentu obrotowego. Dla przykładu na przednią oś - która zwykle pełni rolę napędowej - najczęściej trafia od 100 do zaledwie 30 proc. mocy silnika.

Bardzo ważnym elementem dołączanego napędu 4x4 jest sprzęgło wielopłytkowe. To za jego sprawą odbywa się dołączanie i odłączanie napędu, a więc to ono przejmuje rolę centralnego mechanizmu różnicowego. W praktyce oznacza to mniej więcej tyle, że w sprzęgle znajdują się dwie tarcze - jedna jest przypisana wałowi zdawczemu, a druga odbiorczemu. Połączenie tych tarcz oznacza dołączenie napędu dwóch dodatkowych kół. Sprzęgło może być uruchamiane na kilka sposób. Ostateczna metoda zależy od tego, jaką decyzję podjęli inżynierowie podczas konstruowania układu napędowego.

Zobacz również: Napęd 4x4 - jakie rozwiązania oferują producenci?

Rodzaje sprzęgieł wielopłytkowych:

  • lepkościowe/wiskotyczne
  • elektromagnetyczne
  • elektromechaniczne
  • hydrauliczne
  • elektrohydrauliczne

W przypadku sprzęgła wiskotycznego za łączenie obydwu tarcz odpowiada sam olej znajdujący się pod obudową. Jak to konkretnie wygląda? Gdy jedna oś zaczyna się ślizgać, dwa wały napędowe pracują z różną przekładnią, a to prowadzi do wzrostu temperatury. Ciepły olej silikonowy zwiększa zatem swoją objętość i sprawia, że tarcze zbliżają się do siebie i zazębiają. I choć sprzęgło lepkościowe jest najprostsze, ma też pewne wady. Po pierwsze reaguje ze sporym opóźnieniem na sytuację na drodze. Po drugie nigdy nie pozwoli na przeniesienie większej części momentu obrotowego na dodatkową oś napędową.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Sprzęgło wielopłytkowe - hydraulika przyspiesza czas reakcji

Zasada działania sprzęgła wielopłytkowego hydraulicznego jest podobna jak u poprzednika. Poślizg powoduje różnice w ilości obrotów wałów i wytworzenie ciepła. W jego wyniku rośnie objętość oleju, a większa objętość oznacza wyższe ciśnienie w sekcji hydraulicznej i nacisk na tłok. Ten doprowadza do połączenia się tarcz i sprawia, że moc zaczyna być transferowana również na dodatkową oś napędową. Zalety tego systemu są oczywiste. Napęd 4x4 za sprawą m.in. elektronicznego kontrolowania docisku może przenieść większą ilość momentu obrotowego na dodatkową oś, a do tego czas reakcji układu jest krótszy. Wady? Rośnie poziom skomplikowania, bo pojawia się seria ponad 9 czujników i kilka silniczków sterujących.

Zobacz również: Jak działa Haldex 5?

Sprzęgło wielopłytkowe elektrohydrauliczne nadal składa się z dwóch tarcz i jest wypełnione olejem. Tutaj jednak prędkość wałów napędowych nie odgrywa już prawie żadnej roli. Inżynierowie zastosowali bowiem pompę oleju - to ona tworzy ciśnienie konieczne do zwarcia tarcz sprzęgła. Sposób transferowania momentu obrotowego na dodatkowe koła i poziom siły przenoszonej są kontrolowane przez sterownik - ten odbiera sygnały o sytuacji drogowej i na ich podstawie podejmuje decyzję o działaniu. Regulacja obydwu parametrów odbywa się z kolei poprzez zawór regulacyjny stopnia otwarcia sprzęgła.

Sprzęgło wielopłytkowe - elektromagnes zamiast hydrauliki

REKLAMA

Kolejnym typem mechanizmów wielopłytkowych jest sprzęgło elektromagnetyczne. W jego przypadku dociskanie tarcz odbywa się przy pomocy działania elektromagnesu. To jego sterownik na podstawie informacji płynących z pozostałych sterowników podejmuje decyzję o regulacji siły nacisku - a tym samym przekazaniu na którąś z osi napędowych większej ilości momentu obrotowego. Zaletą sprzęgła wielopłytkowego elektromagnetycznego jest możliwość przeniesienia nawet 100 proc. obrotów wału napędowego. Z drugiej strony mechanizm jest bardziej wrażliwy na ewentualne uszkodzenia.

Ostatnim typem sprzęgła wielopłytkowego jest mechanizm elektromechaniczny. W jego przypadku układ jest wyposażony w silnik elektryczny i dźwignie. Agregat porusza specjalnym wieńcem, a ten rozsuwa dźwignie. To doprowadza do zwarcia się tarczy sprzęgła. Zalety? System elektromechaniczny działa błyskawicznie. W ten sposób napęd kół jest dołączany natychmiastowo, przez co auto może lepiej kontrolować właściwości trakcyjne pojazdu. Dodatkowo rozwiązanie stosowane m.in. w samochodach BMW jest w gruncie rzeczy naprawdę proste. A to minimalizuje wysokość ewentualnych kosztów obsługi.

Zobacz również: Jakich płynów eksploatacyjnych potrzebuje auto?

Sprzęgło wielopłytkowe - ile kosztuje wymiana oleju?

Bardzo ważna informacja jest taka, że sprzęgła wielopłytkowe bez względu na rodzaj zastosowanej technologii są raczej trwałe. Bez większych trudności powinny pokonać 300 czy nawet 400 tysięcy kilometrów. Oczywiście wcześniej musi wystąpić jeden warunek. Konkretnie kierowca powinien pamiętać o regularnej wymianie oleju w układzie. Interwały zalewania nowego smarowidła są różne - zależą w dużej mierze od zastosowanej technologii, ale i zaleceń producentów oraz najczęściej wynoszą od 30 do nawet 150 tysięcy kilometrów. Wymiana oleju w układzie 4x4 nie jest droga - jej cena waha się między kwotą na poziomie 150 a 400 złotych. W ASO ceny oscylują bardziej w okolicy 800 - 900 złotych.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moto
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Dziś jest statystycznie najbardziej "wypadkowy" dzień tygodnia. To w piątki na drogach ginie nawet 270 osób

    Piątek, piąteczek, piątunio? Ukochany dzień Polaków niestety bezpieczny nie jest. W 2023 r. w każdy piątek miało miejsce średnio 3555 wypadków. W zdarzeniach tych ginęło średnio 268 osób, a 4091 odnosiło obrażenia. Czemu tak się dzieje?

    Mandaty dla kierowców po nowemu. Pojawi się możliwość wznowienia postępowania. Dziś to niemożliwe

    Dziś mandatu karnego praktycznie nie da się uchylić. Po podpisaniu staje się ostateczny. Od lat mówiono o tym, że sytuacja odbiera kierowcom prawo do obrony. MS wreszcie wysłuchało apeli i zapowiada zmiany. Pojawi się możliwość wznawiania postępowania mandatowego.

    Ten Opel spala tylko 5 litrów benzyny na 100 km. Ruszają zamówienia na hybrydową Astrę. Ile kosztuje?

    Opel Astra L wykonuje kolejny krok w stronę eko-mobilności. Właśnie stała się hybrydą, a właściwie to lekką hybrydą. Oferuje 136 koni mocy i spalanie wynoszące tylko 5 litrów. Ile kosztuje Astra Hybrid w Polsce?

    Nie tylko na pasach. Tu pieszy ma pierwszeństwo... wszędzie. Niebieski znak zmienia wszystko. Lepiej go poznaj

    Niebieski znak informuje kierowcę o tym, że wjechał właśnie do strefy zamieszkania. A tu reguła jest jedna. To królestwo pieszego. To on ma pierwszeństwo. Choć szczególne zasady ruchu nie ograniczają się tylko do tego wymogu.

    REKLAMA

    "Rzucimy jeszcze okiem na oponki" Od tych słów często zaczyna się poważny problem kierowców. Mandaty za opony do 3 tys. zł

    Policjant podczas kontroli drogowej może sprawdzić nie tylko dokumenty pojazdu. Równie dobrze może przyjrzeć się oponom. Co to jednak oznacza w praktyce? To ważne pytanie w momencie, w którym rozpoczyna się sezon wymiany opon na letnie.

    Stan techniczny roweru. Za jakie usterki kierowca może dostać mandat w 2024 r.?

    Koła się kręcą, a więc rower jest sprawny? No właśnie nie. Cykliści przed rozpoczęciem sezonu powinni sprawdzić stan techniczny pojazdu. Przy czym kluczowy jest jeden element. Wyładowana bateria może bowiem kosztować kierującego nawet 3000 zł.

    Tracą prawo jazdy za prędkość w mieście, ale nie mają go jak odzyskać przez długie miesiące. Paradoks po wyroku TK

    Kierowca za przekroczenie prędkości w mieście o więcej niż 50 km/h stracił prawo jazdy. Teoretycznie, bo decyzji nie potwierdził starosta. W takim przypadku kierujący trafia w próżnię. Bo prawa jazdy nie ma i nie wiadomo, kto miałby mu oddać dokument. W efekcie zakaz obowiązuje dużo dłużej, niż zakładane w prawie 3 miesiące.

    Oto cennik nowej Dacii Duster III. Za auto trzeba zapłacić co najmniej 79 900 zł. Sprzedaż właśnie ruszyła

    Trzecia generacja Dacii Duster oficjalnie wchodzi do polskiej sieci sprzedaży. Marka wskazała cennik dla roku 2024. Za rumuńskiego SUV-a trzeba zapłacić minimum 79 900 zł. Od tej wartości zestawienie jednak dopiero startuje.

    REKLAMA

    Małe pojazdy elektryczne miejską przyszłością? Tak twierdzi polska firma

    Polski producent małych pojazdów elektrycznych zaczynał od pojazdów dla... seniorów. Dziś jest jedną z najbardziej popularnych marek pojazdów elektrycznych w Europie. Czy sukces firmy oznacza, że małe pojazdy elektryczne są miejską przyszłością?

    Idzie wiosna. A to oznacza, że na drogach robi się... coraz bardziej niebezpiecznie

    Wiosna za pasem. To dobra wiadomość dla kierowców? I tak, i nie. Tak, bo poprawiają się warunki drogowe. Nie, bo wiosną wcale bezpieczniej nie jest. To od wiosny właśnie zaczyna rosnąć ilość wypadków na drogach. Sprawdźcie, czemu tak się dzieje.

    REKLAMA