REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Prawa autorskie zależne

Monika Brzozowska
Monika Brzozowska
Adwokat, dziennikarz, politolog, doradca i trener. Ekspert z zakresu prawa własności przemysłowej, prawa reklamy, znawca problematyki z zakresu prawa prasowego, prawa mediów, prawa autorskiego.
prawa autorskie zależne
prawa autorskie zależne

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych wyróżnia oprócz praw osobistych i majątkowych prawa zależne. Prawem zależnym jest m.in. prawo do opracowania cudzego utworu.

Niezwykle istotnym problemem w tematyce praw autorskich są tzw. prawa zależne. Całość problematyki praw zależnych uregulowane jest de facto w dwóch artykułach – art. 2 oraz art. 46 ustawy o prawie autorskim.

REKLAMA

Art. 2 ust. 1 prawa autorskiego stanowi iż opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie, przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego. Przy czym zgodnie z ust. 2 tegoż artykułu rozporządzanie i korzystanie z opracowania zależy od zezwolenia twórcy utworu pierwotnego (prawo zależne), chyba że autorskie prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły. W przypadku baz danych spełniających cechy utworu zezwolenie twórcy jest konieczne także na sporządzenie opracowania.

Polecamy: Przekształcenia spółek. Praktyczne aspekty prawne, podatkowe i rachunkowe

Oczywiście by mówić o opracowaniu jako przedmiocie prawa autorskiego musi ono spełnić ogólne przesłanki bycia utworem tj. samo opracowanie musi posiadać indywidualny charakter, być oryginalne, twórcze oraz ustalone w jakimkolwiek postaci. Prawo zależne potocznie można określić jako prawo do przerabiania utworu.

Polecamy: Czym jest dozwolony użytek osobisty?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Co to oznacza w praktyce?

REKLAMA

Jeśli nabyliśmy prawa do utworu lub na dany utwór otrzymaliśmy licencję to bez odpowiednich zapisów w umowie nie możemy twórczo utworu opracować (tłumaczyć, zrobić adaptacji czy przerobić). Powinniśmy kwestie dotyczącą praw zależnych mieć uregulowaną w umowie między twórcą a nabywającym prawa lub licencjobiorcą.

Wydawać by się mogło iż zbędne są takie regulacje w przypadku nabycia praw autorskich. Nabycie praw autorskich wiążę się bowiem przeniesieniem uprawnień z twórcy na nabywcę. I to dodajmy wszelkich uprawnień w tym- jak by się mogło wydawać – również uprawnień do przerabiania danego utworu. Nic bardziej błędnego. Na własnej skórze przekonało się o tym kilkadziesiąt agencji reklamowych czy też innych podmiotów, które mimo iż nabyły prawa autorskie do danego utworu (np. reklamy audiowizualnej) nie mogły twórczo przerobić takiego utworu.

Porozmawiaj o tym naszym FORUM!

Jak długo chronione są prawa autorskie?

A dlaczego przy nabyciu praw również trzeba uregulować kwestie dotyczące praw zależnych? Dlatego iż zgodnie z zamierzeniami ustawodawcy, sprecyzowanymi w art. 46 prawa autorskiego jeżeli umowa nie stanowi inaczej, twórca zachowuje wyłączne prawo zezwalania na wykonywanie zależnego prawa autorskiego, mimo że w umowie postanowiono o przeniesieniu całości autorskich praw majątkowych.

Zobacz: Utwór audiowizualny a prawo autorskie

Na marginesie niniejszych rozważań warto podkreślić iż nie musimy mieć zezwolenia twórcy pierwotnego do samego stworzenia opracowania – ale już do rozpowszechniania naszego opracowania zezwolenie twórcy pierwotnego jest koniecznością. Brak takiego zezwolenia – to naruszenie praw autorskich zależnych.


REKLAMA

W kwestii praw zależnych ustawodawca nie precyzuje ani formy, ani dokładnej treści takiego zezwoleniem pozostawiając to praktyce i zasadzie swobody redagowania oświadczeń woli. Stąd wydaje się iż na podstawie kodeksu cywilnego zezwoleniem takim (zgodą) może być każde oświadczenie woli wyrażone w sposób jednoznaczny. Oczywiście najlepiej jeśli dla celów dowodowych oświadczenie takie przybierze formę pisemną (może to być – w mojej ocenie – np. mail, faks lub nawet SMS)

Podobnie jak w przypadku treści czy formy, czas ustalany jest indywidualnie przez strony- może to być na czas nieokreślony, czas obowiązywania umowy, czas wyznaczony konkretną datą itp. Trzeba jednak pamiętać iż jeśli oświadczenie, czy też umowa między stronami milczy wówczas zezwolenie takie, co do zasady, będzie ważne przez 5 lat.

Ponadto zgodnie z art. 2 ust. 3 prawa autorskiego twórca utworu pierwotnego może cofnąć zezwolenie, jeżeli w ciągu pięciu lat od jego udzielenia opracowanie nie zostało rozpowszechnione. W takim jednak wypadku wypłacone twórcy wynagrodzenie nie podlega zwrotowi.

Roszczenia twórcy za naruszenie praw autorskich

Odpłatność za zgodę

Podobnie jak w poprzednich przypadkach – ustawodawca pozostawił tę regulację stronom. Uważam iż zezwolenie może więc być udzielone nieodpłatnie, rozliczenie może być np. barterowe lub inne ustalone między stronami.

A na zakończenie warto również podkreślić, że aby skorzystać w ogóle z takiego zezwolenia i na tej podstawie rozpowszechniać nasze opracowanie - na egzemplarzach opracowania należy wymienić twórcę i tytuł utworu pierwotnego. Oczywiście w zezwoleniu twórca może zrzec się wykonywanie tego – jakże istotnego - uprawnienia.

Autorka artykułu jest prawnikiem, specjalistą w zakresie prawa prasowego, autorskiego oraz własności przemysłowej - kancelaria@mbrzozowska.pl

Polecamy: serwis Prawo autorskie

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA