REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nieprzyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego - stanowisko TK

Nieprzyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego - stanowisko TK / Fot. Fotolia
Nieprzyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego - stanowisko TK / Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

18 listopada 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności z konstytucją regulacji dotyczących nieprzyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego rodzicowi, który zrezygnował z zatrudnienia na rzecz opieki nad niepełnosprawnym dzieckiem. Chodzi o sytuację, gdy drugi rodzic ma ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na inne dziecko w rodzinie.

18 listopada 2014 r. o godz. 9.00 Trybunał Konstytucyjny rozpoznał skargę konstytucyjną R. W. dotyczącą prawa do dodatku do zasiłku rodzinnego oraz świadczenia pielęgnacyjnego na dziecko. 

REKLAMA

Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 17 ust. 5 pkt 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach, w brzmieniu obowiązującym do 13 października 2011 r., w zakresie, w jakim uniemożliwia przyznanie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego rodzicowi (opiekunowi faktycznemu), który rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania opieki, o której mowa w art. 17 ust. 1 tej ustawy, nad niepełnosprawnym dzieckiem, w sytuacji, gdy drugi z rodziców (opiekunów faktycznych) ma ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na inne dziecko w rodzinie, jest niezgodny z art. 71 ust. 1 zdanie drugie konstytucji.

W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

REKLAMA

Zaskarżony przepis dotyczy świadczenia pielęgnacyjnego. Jest to świadczenie, do którego ma prawo rodzic albo opiekun faktyczny, który rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, aby sprawować osobistą opiekę nad osobą niepełnosprawną legitymującą się odpowiednim orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność. Nabycie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jest uzależnione od spełnienia licznych warunków, zarówno przez osobę ubiegającą się o świadczenie, jak i przez osobę wymagającą opieki, określonych przede wszystkim w art. 17 ust. 1, ust. 1a i ust. 5 zakwestionowanej ustawy. W szczególności osoba wymagająca opieki musi być zaliczona do najwyższego, to jest „znacznego”, stopnia niepełnosprawności, a osoba rezygnująca z zatrudnienia nie może mieć prawa do świadczeń zastępujących dochody (np. emerytury lub renty).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Świadczenie pielęgnacyjne, na gruncie zaskarżonych przepisów – obowiązujących w czasie, gdy skarżący ubiegał się o nie − było uzależnione od kryterium dochodowego; obecnie przysługuje bez względu na wysokość dochodu rodziny.

Ustawa o świadczeniach rodzinnych w art. 17 ust. 5 przewiduje szereg wyłączeń możliwości przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. W szczególności punkt 4 tego przepisu, zaskarżony w niniejszej sprawie, stanowi, że świadczenie to nie przysługuje, jeżeli inna osoba w tej rodzinie ma ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego (bądź do dodatku do zasiłku rodzinnego) na to lub inne dziecko niepełnosprawne. Przepisem tym ustawodawca wprowadził zasadę, że na jedną rodzinę może przypadać tylko jedno prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, bez względu na liczbę niepełnosprawnych dzieci lub osób dorosłych wymagających opieki oraz liczby osób opiekujących się nimi, spełniających pozytywne przesłanki nabycia tego świadczenia.

Zobacz również: Prawo do zasiłku pielęgnacyjnego

REKLAMA

Skarżącemu, w którego rodzinie wychowuje się 3 dzieci z najgłębszymi dysfunkcjami, odmówiono prawa do świadczenia pielęgnacyjnego, o które się ubiegał rezygnując z pracy zarobkowej, aby opiekować się niepełnosprawnym synem, tylko dlatego, że jego żona wcześniej uzyskała to świadczenie z tytułu opieki nad ich innym niepełnosprawnym dzieckiem.

W skardze zarzucono, że zaskarżony przepis jest niezgodny z następującymi postanowieniami konstytucji: art. 2 (zasadą sprawiedliwości), art. 18 (zasadą ochrony rodziny), art. 32 ust. 1 (zasadą równości) i art. 71 ust. 1 (prawem rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej do szczególnej opieki państwa). Rzecznik Praw Obywatelskich, który przystąpił do sprawy, wskazał jako dodatkowy wzorzec kontroli art. 69 konstytucji (obowiązek władz publicznych udzielania osobom niepełnosprawnym pomocy w zabezpieczeniu egzystencji). Skarżący argumentował, że sytuacja rodzin wychowujących kilkoro dzieci niepełnosprawnych jest pod każdym względem trudniejsza od sytuacji rodzin, w których wychowuje się tylko jedno takie dziecko, wobec czego te pierwsze rodziny powinny korzystać z większego wsparcia państwa. W szczególności chodzi o to, żeby możliwie była w takiej sytuacji rezygnacja z pracy zarobkowej obojga rodziców (opiekunów), gdyż jedna osoba nie jest w stanie fizycznie i psychicznie podołać równoczesnej opiece nad dwojgiem lub trojgiem ciężko niepełnosprawnych dzieci (innych osób).

Trybunał Konstytucyjny uznał, że zaskarżone rozwiązanie jest niezgodne z art. 71 ust. 1 zdanie drugie konstytucji. Stanowi on, że rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych. Rodziny wychowujące dzieci niepełnosprawne, zwłaszcza więcej niż jedno takie dziecko, znajdują się niewątpliwie w trudnej sytuacji społecznej, a z reguły także – w trudnej sytuacji materialnej. Z mocy art. 71 ust. 1 zdanie drugie konstytucji rodziny takie mają prawo do szczególnej, to jest ponadstandardowej, pomocy, która przysługuje wszystkim rodzinom, także tym, które są w stanie radzić sobie same. Istotnym instrumentem tej szczególnej pomocy dla rodzin znajdujących się w takiej sytuacji społecznej z powodu znacznej niepełnosprawności niektórych jej członków jest świadczenie pielęgnacyjne. Podmiotem uprawnionym do niego jest członek rodziny – ojciec, matka, opiekun faktyczny, lecz jego beneficjentem jest cała rodzina. Świadczenie to ma być częściową rekompensatą dochodu utraconego z powodu rezygnacji z pracy zarobkowej. Jest ono przy tym, co bardzo ważne, powiązane z kontynuowaniem ubezpieczenia społecznego − emerytalnego i rentowego – na koszt publiczny (ze środków publicznych opłacane są składki na ubezpieczenie opiekuna).

Zobacz: Dwa dni na opiekę nad dzieckiem

Trybunał Konstytucyjny uznał, że w ekstremalnie trudnej sytuacji rodziny wychowującej więcej niż jedno dziecko niepełnosprawne, rezygnacja z pracy jednego rodzica (opiekuna) często może się okazać niewystarczająca, gdyż opiekun ten nie jest w stanie sprawować efektywnie opieki równocześnie nad dwojgiem, czy trojgiem niepełnosprawnych dzieci. Dlatego prawo powinno w takiej sytuacji stworzyć możliwość rezygnacji z pracy także drugiemu rodzicowi , umożliwiając mu uzyskanie świadczenia pielęgnacyjnego.

Należy dodać, że brak takiej możliwości może zmusić rodziców do oddania wszystkich lub niektórych niepełnosprawnych dzieci do publicznego zakładu opiekuńczego, gdzie koszt opieki nad nimi jest nieporównanie wyższy od kosztu świadczeń pielęgnacyjnych dla dwojga rodziców (opiekunów), a opieka nigdy nie będzie tak dobra jak w normalnej rodzinie.

Nie bez znaczenia dla ogólnego społecznego rachunku kosztów i zysków jest to, że osoba rezygnująca z pracy zawodowej w celu sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny zwalnia miejsce pracy, które może zająć bezrobotny, na którym nie ciążą tak trudne obowiązki rodzinne.

Z tych względów Trybunał Konstytucyjny orzekł, że zaskarżony przepis jest niezgodny z art. 71 ust. 1 zdanie drugie konstytucji.

Rozprawie przewodniczyła sędzia TK Maria Gintowt-Jankowicz, sprawozdawcą była sędzia TK Teresa Liszcz.

Zobacz też: Zwykłe rozwiązanie umowy o pracę a zwolnienie dyscyplinarne

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Trybunał Konstytucyjny

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Troska i zrozumienie w kontakcie z pacjentami – klucz do profesjonalnej opieki zdrowotnej
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    REKLAMA

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    REKLAMA