REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

O co wolno pytać przed zatrudnieniem

Beata Naróg
Usługi i Doradztwo Kadrowe. Szkolenia

REKLAMA

Często zdarza się, że pracodawca w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej pyta o szczegóły dotyczące życia prywatnego. Takie działanie jest zabronione, a kandydat na pracownika może pozostawić takie pytanie bez odpowiedzi.

Pracodawcy, zatrudniając pracowników, chcieliby popełnić jak najmniejszy błąd i zatrudnić najlepszego kandydata. Niewątpliwie procedura rekrutacyjna zmierza do zebrania jak największej liczby informacji o osobie starającej się o zatrudnienie.

Jednak w tym względzie pracodawca nie ma pełnej dowolności. Przepisy Kodeksu pracy regulują bowiem kwestie zakresu informacji, których podania można żądać od kandydata do pracy. Wszelkie inne dane mogą być pozyskane wyłącznie za zgodą osoby, której dane dotyczą.

Czego można żądać?

Kandydat na pracownika udostępnia potencjalnemu pracodawcy informacje w formie oświadczenia.
Od kandydata do pracy można żądać podania następujących informacji (art. 221 § 1, § 3 § 4 k.p.):
• imienia (imion) i nazwiska,
• imion rodziców,
• daty urodzenia,
• miejsca zamieszkania (adresu do korespondencji),
• wykształcenia,
• przebiegu dotychczasowego zatrudnienia.

Niemniej pracodawca ma prawo żądać udokumentowania wyżej wymienionych danych osobowych.

Oświadczenie złożone podmiotowi, który zamierza zatrudnić danego kandydata może być złożone w kwestionariuszu osobowym dla osoby ubiegającej się o zatrudnienie. Pomocniczy wzór tego kwestionariusza stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28 maja 1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika (DzU nr 62, poz. 286 ze zm.).

Ponadto przyszły pracodawca ma prawo żądać świadectw pracy z poprzednich miejsc pracy, a także innych dokumentów na podstawie, których będzie możliwe potwierdzenie okresów zatrudnienia kandydata.

WAŻNE!
Można żądać udokumentowania tylko tych okresów zatrudnienia, które przypadają w tym roku kalendarzowym, w którym pracownik ubiega się o zatrudnienie.

Ponadto kandydat może zostać zobowiązany do przedłożenia dokumentów, które potwierdzą jego kwalifikacje zawodowe i które niezbędne są do wykonywania przez niego pracy. Będą to np. dyplomy ukończenia wyższej uczelni, egzaminy czeladnicze, czy wszelkiego rodzaju kursy potwierdzające kwalifikacje zawodowe danej osoby.

Innym bardzo istotnym dokumentem, który będzie musiała przedłożyć osoba ubiegająca się o zatrudnienie, będzie orzeczenie lekarskie, w którym stwierdzony będzie brak przeciwwskazań lekarskich do wykonywania pracy na określonym stanowisku, na którym kandydat ma być zatrudniony. Orzeczenie takie wystawia lekarz medycyny pracy, z którym pracodawca ma podpisaną umowę o przeprowadzaniu badań lekarskich. Podstawą uzyskania przez pracownika takiego orzeczenia będzie skierowanie na badania lekarskie wydane przez pracodawcę.

Pracodawca zatrudniający młodocianych w celu przygotowania zawodowego może ponadto żądać przedstawienia przez młodocianego świadectwa ukończenia gimnazjum.

Inne dane osobowe

Żądanie podania innych danych osobowych od kandydata do pracy, będzie dopuszczalne tylko wówczas, gdy przepisy prawa będą do tego upoważniały pracodawcę.

Przykładowo można wskazać tu ustawę o transporcie drogowym, która daje pracodawcy prawo uzyskania od kandydata do pracy zaświadczenia o niekaralności.

Osoba starająca się o zatrudnienie może także podać szerszy zakres informacji, jednak podanie tych danych zależy tylko od jej woli.

A zatem kandydat może dodatkowo przedłożyć pracodawcy:
• dokumenty potwierdzające umiejętności i osiągnięcia zawodowe,
• świadectwa pracy z poprzednich miejsc pracy, jak również inne dokumenty, które będą potwierdzały okresy zatrudnienia - przypadające w innym roku kalendarzowym aniżeli rok, w którym dana osoba ubiega się o zatrudnienie,
• dokumenty, które będą stanowiły podstawę do korzystania ze szczególnych uprawnień w zakresie stosunku pracy (np. orzeczenie o niepełnosprawności).

Sankcje za naruszenie przepisów

Pracodawca, który żąda zbyt szerokiego zakresu informacji (danych nieadekwatnych do celu, jaki chce osiągnąć) lub przetwarzający dane osobowe, do których przetwarzania nie jest uprawniony, może narazić się na odpowiedzialność karną, przewidzianą w ustawie o ochronie danych osobowych. Ponadto w wyniku wyżej opisanych działań pracodawcy może dojść do naruszenia dóbr osobistych pracownika. W takim przypadku może on również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny (art. 23 i 24 k.c.).

O komentarz do omawianego powyżej zagadnienia poprosiliśmy zastępcę dyrektora Departamentu Prawnego GIP Piotra Wojciechowskiego.
 

Przyszły pracodawca powinien pamiętać o tym, że rozmowa kwalifikacyjna z kandydatem na pracownika nie może przypominać „pogawędki u cioci na imieninach”. Powinna być przeprowadzona zgodnie z obowiązującym porządkiem prawnym w tym zakresie. Niestety skutecznie „usztywnia” to proces rekrutacji, w ramach którego przedstawiciele pracodawcy próbują dowiedzieć się o kandydacie jak najwięcej: w tym o jego poglądach, skłonnościach, umiejętnościach radzenia sobie w sytuacjach zawodowych. Z drugiej jednak strony trzeba pamiętać, że prawo chroni przyszłych pracowników przed próbami naruszenia ich dóbr osobistych czy praktykami dyskryminacyjnymi. Reguła jest prosta - pytaj pracodawco o to, na co pozwala ci prawo, reszty dowiesz się, jeżeli twój przyszły pracownik zgodzi się powiedzieć.

Lista zakazanych pytań
1. Czy zamierza Pani założyć rodzinę?
2. Czy jest Pani w ciąży?
3. Czy jest Pan pochodzenia żydowskiego?
4. Czy był Pan członkiem partii „Kolorowe berety”?
5. Czy należy Pani do kościoła anglikańskiego?
6. Czy jest Pan heteroseksualny?
7. Ile ma Pan dzieci?

Beata Naróg
ekspert prawa pracy
Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    Nowe technologie pomogą ograniczyć marnowanie żywności?

    Każdy długi weekend czy święta to ogromne kolejki do marketów spożywczych. Polacy, pomimo wysokich cen, znów kupią więcej jedzenia niż potrzebują a duża część trafi na śmietnik. Niegospodarne podejście do żywności jest ogromnym wyzwaniem w obliczu zmian klimatycznych i coraz większego wysiłku, jaki trzeba będzie włożyć, by ją wyprodukować. Jak wykorzystać do tego nowa technologię? 

    REKLAMA

    Słowo "siostrzeństwo" w słownikach języka polskiego?

    Sondaż przeprowadzony przez Answear.LAB wskazuje  że ponad połowa kobiet uważa, że słowo „siostrzeństwo” powinno zostać wprowadzone do słowników języka polskiego. 97 proc. zauważa i docenia sukcesy kobiet.

    Rolnicy i pożyczka lombardowa - zmiana przepisów ustawy

    Sejm zmienił przepisy ustawy o pożyczce lombardowej. Przepisy nakazujące stosować do rolników ustawę o konsumenckiej pożyczce lombardowej zostały uchylone.

    REKLAMA