REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Czy firmy remontowo-budowlane powinny bać się umów przewidujących kary umowne?

Kioskprawny.pl
Kancelaria prawnicza
Czy firmy powinny bać się umów przewidujących kary umowne?
Czy firmy powinny bać się umów przewidujących kary umowne?

REKLAMA

REKLAMA

Kontrahenci firm remontowo – budowlanych często chcą zabezpieczyć swoje interesy forsując zamieszczenie w umowie klauzuli przewidującej karę umowną za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania. Coraz większa konkurencja na rynku usług wymusza elastyczne podejście również w kwestii treści umów. Warto w związku z tym przyjrzeć się przepisom, które kwestie kary umownej regulują. Bez względu na to, czy jesteśmy skłonni na takie ustępstwa, decyzje warto podejmować w pełni świadomie.

REKLAMA

Podstawę prawną do zamieszczenia w umowie klauzuli przewidującej karę umowną stanowi art. 483. § 1 kodeksu cywilnego. Według tego przepisu można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy. Teoretycznie w pewnych sytuacjach korzystne mogłoby okazać się zwolnienie się z konieczności wykonania świadczenia (remontu itd) przez zapłacenie niewygórowanej kary umownej. Może się zdarzyć sytuacja, kiedy już po zawarciu umowy, przewidującej wykonanie prac w określonym terminie, pojawi się możliwość zawarcia znacznie bardziej dochodowych, większych kontraktów. Jest to jednak niemożliwe, ponieważ § 2 omawianego przepisu stanowi, że dłużnik nie może bez zgody wierzyciela zwolnić się z zobowiązania przez zapłatę kary umownej.

REKLAMA

Art. 484. § 1 kodeksu cywilnego stanowi, że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Może powstać w związku z tym wątpliwość, czy kara umowna należy się wówczas, jeżeli kontrahent, którego interesy zostały w ten sposób zabezpieczone, szkody nie poniósł w ogóle? Sąd Najwyższy, uchwałą siedmiu sędziów z dnia z dnia 6 listopada 2003 r. sygn. III CZP 61/2003 stwierdził, że zastrzeżenie kary umownej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nie zwalnia dłużnika z obowiązku jej zapłaty w razie wykazania, że wierzyciel nie poniósł szkody.

REKLAMA

Jak widać, zastrzeżenie kary umownej doskonale chroni interesy zamawiającego. W pewnych okolicznościach może być jednak korzystne także dla firmy remontowo – budowlanej. Żądanie odszkodowania przenoszącego wysokość zastrzeżonej kary nie jest dopuszczalne, chyba że strony inaczej postanowiły. W związku z tym, jeżeli strony umowy określą wysokość kary umownej bez zastrzeżenia, że możliwe jest dochodzenie odszkodowania ponad jej wysokość, wykonawca po zapłaceniu kary umownej będzie zwolniony z obowiązku naprawienia szkody, nawet gdyby jej wysokość wielokrotnie przenosiła wysokość kary umownej.

Firma remontowo – budowlana nie będzie natomiast ponosiła odpowiedzialności z tytułu kary umownej, jeżeli niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy nastąpi na skutek okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności. Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 28 września 2010 r. sygn. akt. V ACa 267/2010 stwierdził, że zakres odpowiedzialności z tytułu kary umownej pokrywa się w pełni z zakresem ogólnej odpowiedzialności kontraktowej dłużnika zgodnie z art. 471 k.c. Stosownie do treści tego przepisu oraz art. 472 k.c. także zobowiązany do zapłaty kary umownej może bronić się zarzutem, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności. Jednakże art. 472 k.c. nie ma charakteru umowy bezwzględnie obowiązującej. Stosownie bowiem do treści art. 473 § 1 k.c. dłużnik może przyjąć w umowie odpowiedzialność za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania także z powodu oznaczonych, niezawinionych okoliczności i nie ma przeszkody aby strony umówiły się, żeby odszkodowanie z tego tytułu przybrało wtedy postać kary umownej.

W sytuacji gdy strony umowy zastrzegły w sposób wyraźny i jednoznaczny, że na rzecz zamawiającego zastrzeżona została kara umowna za opóźnienie w przekazaniu określonego w umowie przedmiotu odbioru, a nie tylko w przypadku opóźnienia zawinionego (zwłoki) powód nie może podnosić zarzutu, że opóźnienie w wykonaniu przedmiotu umowy powstało na skutek okoliczności, za które wykonawca nie ponosi odpowiedzialności, skoro roszczenie o zapłatę kary umownej powstaje w tym przypadku na sam fakt opóźnienia bez względu na przyczynę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Osobną kwestią jest natomiast możliwość miarkowania wysokości kary. Wynika ona z § 2 art. 484. Przepis ten stanowi, że jeżeli zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dłużnik może żądać zmniejszenia kary umownej; to samo dotyczy wypadku, gdy kara umowna jest rażąco wygórowana.

Polecamy: serwis Mała firma

Jeśli chodzi o pierwszą przesłankę, to wskazówkę dla oceny, czy zobowiązanie zostało w znacznej części wykonane, dał Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 20 grudnia 2007 r. sygn.VI ACa 1054/2007, stwierdzając, że: "Dokonywana w celu ustalenia istnienia podstaw do miarkowania kary umownej ocena czy zobowiązanie zostało wykonane w znacznej części może zostać także przeprowadzona w oparciu o kryterium wartości tego zobowiązania".

Jeśli chodzi o drugą przesłankę miarkowania, a mianowicie rażące wygórowanie kary, warto zwrócić uwagę na wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17 grudnia 2008 r. sygn. akt V ACa 483/2008.: (...)Wśród okoliczności rzutujących na możliwość miarkowania kary umownej jako rażąco wygórowanej wskazuje się na stopień winy dłużnika, jeśli na tej zasadzie oparta jest odpowiedzialność, brak szkody lub jej niewielki rozmiar, stosunek kary umownej do wartości spełnionego świadczenia, wartość robót ustalonych w umowie, w której kara została zastrzeżona, jak i przyczynienie się wierzyciela do szkody, zaś w przypadku kary umownej zastrzeżonej za opóźnienie przyczyny opóźnienia w zakończeniu prac. Przyczynienie się wierzyciela do powstania okoliczności uzasadniających obciążenie dłużnika karą umowną winno być w razie zarzutu dłużnika uwzględnione i prowadzić do zmniejszenia kary umownej w rozmiarze odpowiadającym przyczynieniu się wierzyciela. (...)

Nie można przy ocenie kary umownej pomijać stosunku wysokości zastrzeżonej kary do wysokości wynagrodzenia wykonawcy. Przewidziane w art. 484 § 2 kc miarkowanie kary umownej ma przeciwdziałać dużym dysproporcjom między wysokością zastrzeżonej kary, a godnym ochrony interesem wierzyciela. Kara umowna, podobnie jak odszkodowanie, którego jest surogatem nie może prowadzić do nieuzasadnionego wzbogacenia uprawnionego.

Powstaje jeszcze praktyczne pytanie, czy można żądać kary umownej w razie odstąpienia od umowy przez jedną ze stron, jeżeli będzie się to wiązało z poniesieniem szkody przez drugą stronę?

Moim zdaniem skuteczne i zgodne z prawem odstąpienie od umowy nie może powodować obowiązku zapłaty kary umownej, ponieważ w wyniku odstąpienia wygasa nie tylko zobowiązanie główne, ale także zobowiązania z nim powiązane (w języku prawniczym nazywane akcesoryjnymi). Do zobowiązań akcesoryjnych należy także zobowiązanie do zapłaty kary umownej.

Na koniec należy podkreślić, że na obowiązek zapłaty kary umownej nie ma wpływu przyczynienie się do postania szkody przez tego, czyj interes został zastrzeżeniem kary umownej zabezpieczony. Jest to logiczna konsekwencja tego, ze kara umowna należy się bez względu na to, czy szkoda w ogóle powstała. Bez znaczenia jest zatem, czy wierzyciel przyczynił się do jej powstania lub zwiększenia.

Polecamy: Poradnik dla firm remontowo-budowlanych: jak zmobilizować kontrahentów do płacenia w terminie?

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Troska i zrozumienie w kontakcie z pacjentami – klucz do profesjonalnej opieki zdrowotnej

    Empatia jest kluczowa w relacjach między personelem medycznym a pacjentami, będąc nieodzownym fundamentem wysokiej jakości opieki zdrowotnej. W obecnych czasach, gdy pacjenci mają coraz większe oczekiwania, a zmiany w medycynie są nieustanne, zdolność do empatii wyróżnia się jako jeden z głównych czynników wpływających na poziom świadczonych usług. Nawet w czasach, gdy technologie medyczne rozwijają się dynamicznie, to właśnie empatyczny kontakt między pacjentem a personelem zdrowotnym ma zasadnicze znaczenie. Umiejętność wczucia się w położenie innej osoby jest kluczowa, tworząc solidną podstawę dla profesjonalnej i skutecznej opieki nad pacjentami.

    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    REKLAMA

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    REKLAMA