REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Jak i kiedy przedawniają się roszczenia z weksla?

Rafał Mroczkowski Wspólnik w Kancelarii Prawnej Cyman i Wspólnicy sp.k.
przedawnienie roszczeń z weksla
przedawnienie roszczeń z weksla

REKLAMA

REKLAMA

Dla wielu przedsiębiorców weksel to najpewniejsze zabezpieczenie wierzytelności. Nie można jednak zapominać, że upływ czasu powoduje dla wierzyciela negatywne skutki.

Przedawnienie przedawnieniu nierówne

REKLAMA

Przedawnienie ma zdyscyplinować wierzyciela, aby dochodził roszczeń w określonym terminie. Jeśli on minie, a wierzyciel nic nie zrobi, to dłużnik uwalnia się od zobowiązania.

Zgodnie z przyjętą w prawie cywilnym zasadą niemal każde roszczenie majątkowe przedawnia się (art. 117 § 1 Kodeksu cywilnego). Przy wekslach dotyczy to zarówno roszczeń ze stosunku stanowiącego podstawę wystawienia weksla (stosunek podstawowy), jaki i tego powstałego na skutek podpisania i wydania weksla (stosunek wekslowy).

Zobacz: Jakie są skutki podpisania weksla?

W obu wypadkach sąd uwzględnia przedawnienie na zarzut dłużnika. Jeżeli dłużnik w procesie nie podniesie zarzutu przedawnienia, to sąd mimo upływu terminu przedawnienia wyda orzeczenie zasądzające.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Polecamy: Nowe technologie w pracy księgowych

W prawie wekslowym (pw) przedawnienie zostało uregulowane w sposób niepełny i inaczej niż w kodeksie cywilnym. To pierwsze określa terminy przedawnienia (art. 71 pw) oraz jego skutki (art. 76 pw), w zakresie zaś jego zawieszenia i przerwania odsyła do kodeksu cywilnego (art. 72 pw). Podstawowa różnica między tymi regulacjami sprowadza się do skutków prawnych upływu terminu przedawnienia.

Zobacz również serwis: Windykacja

Roszczenie ze stosunku podstawowego

REKLAMA

Różnice te mają szczególne znaczenie, gdy weksel in blanco pełni funkcję zabezpieczającą. Po podpisaniu i wydaniu weksla niezupełnego, obok dotychczasowego stosunku prawnego łączącego dłużnika i wierzyciela (podstawowy), powstaje nowa relacja (stosunek wekslowy). Służy ono zabezpieczeniu tego pierwszego. Istotne jest zatem, jak przedawnienie roszczenia ze stosunku podstawowego wpływa na stosunek wekslowy.

Gdy upływa termin przedawnienia, dłużnik może uchylić się od spełnienia należnego wierzycielowi świadczenia ze stosunku podstawowego (art. 117 § 2 k.c.). Oznacza to, że podnosząc zarzut przedawnienia, dłużnik odmawia wykonania zobowiązania z tego stosunku, a wierzyciel nie ma prawa doprowadzić do przymusowego spełnienia świadczenia w drodze postępowania sądowo-egzekucyjnego.

Zobacz: Jak prawidłowo wystawić weksel?

Zobowiązanie naturalne

Roszczenie to jednak nie wygasa. Staje się tzw. zobowiązaniem naturalnym, tzn. mimo że nadal istnieje, dłużnik może skutecznie uchylać się od jego wykonania.

Jakie skutki przy stosunku wekslowym

Przedawnienie roszczenia ze stosunku podstawowego będzie wpływało na stosunek wekslowy wyłącznie przy wekslu, który pierwotnie został wystawiony jako dokument in blanco. Weksel zupełny to bowiem dokument zawierający zobowiązanie abstrakcyjne, które odrywa się od podstawy gospodarczej, w związku z jaką został wystawiony.

Zobacz również: Wzory weksli


Dla weksla pierwotnie wystawionego jako niezupełny należy rozważyć dwa odrębne przypadki. Po pierwsze, gdy został on uzupełniony po upływie terminu przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego. Po drugie, gdy - co prawda wypełniono go przed upływem tego terminu, ale zanim złożono powództwo o zapłatę z weksla - roszczenie ze stosunku podstawowego przedawniło się.

Przedawnienie przed uzupełnieniem...

Weksel in blanco można uzupełnić jedynie przed upływem terminu przedawnienia roszczenia wynikającego ze stosunku podstawowego, które zostało zabezpieczone wekslem. Jeżeli zatem wekslem in blanco gwarantowano transakcję sprzedaży towaru, to można go uzupełnić w ciągu dwóch lat od dnia następującego po upływie terminu płatności ceny sprzedaży (art. 554 Kodeksu cywilnego).

Zadaj pytanie: Forum prawników

Wraz z upływem terminu przedawnienia ze stosunku podstawowego wygasa upoważnienie do uzupełnienia weksla in blanco, udzielone wierzycielowi przez dłużnika wekslowego. Wierzyciel wekslowy, który wypełni weksel po tej dacie, naraża się na zarzut, że uzupełnił dokument z naruszeniem porozumienia.

...i po uzupełnieniu

Jeżeli dłużnikowi w wyniku przedawnienia roszczenia ze stosunku podstawowego wolno uchylić się od jego zaspokojenia (art. 117 § 2 k.c.), to trudno odmówić mu prawa odmowy spełnienia świadczenia ze stosunku wekslowego.

Co to oznacza dla wierzyciela?

W obu wypadkach wierzyciel może złożyć powództwo z weksla, a gdy dłużnik nie podniesie zarzutów, sąd zasądzi zgodnie z żądaniem pozwu. Jeśli jednak podniósłby zarzuty, to spór ze stosunku wekslowego przenosi się na poziom stosunku podstawowego. Sąd musi wtedy ocenić okoliczności powoływane przez dłużnika.

Zobacz: Korzystanie z weksla w działalności gospodarczej

Mija termin roszczenia wekslowego

Podstawowa różnica między przedawnieniem z kodeksu cywilnego a z prawa wekslowego dotyczy skutków upływu jego terminu. W wyniku przedawnienia roszczenia wekslowego wygasa zobowiązanie zawarte w wekslu. Po upływie terminu przedawnienia wierzyciel nie może już dochodzić zapłaty z weksla. Nie musi to jednak oznaczać dla niego utraty wszelkich roszczeń wobec dłużnika. Wierzycielowi pozostają do wyboru dwie strategie procesowe - roszczenie ze stosunku podstawowego lub roszczenie z bezpodstawnego wzbogacenia.

Zobacz również serwis: Wierzyciel i dłużnik

Wolno mu dochodzić zapłaty ze stosunku podstawowego, o ile dokument pełnił funkcję zabezpieczającą, a roszczenie pozawekslowe jeszcze się nie przedawniło.
Niezależnie od funkcji, jaką miał weksel, wierzyciel ma także prawo dochodzić zapłaty za bezpodstawne wzbogacanie zgodnie z art. 76 pw. W takim wypadku odpowiedzialność ponosi wyłącznie wystawca weksla własnego, którego zobowiązanie wekslowe wygasło na skutek przedawnienia. Nie ponoszą jej indosanci. Ponadto roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia przedawnia się z upływem trzech lat, licząc od dnia wygaśnięcia zobowiązania wekslowego.


Weksel in blanco inaczej

Przedawnienie praw weksla in blanco nie zaczyna biec przed jego uzupełnieniem. Dopóki zatem taki dokument nie zostanie wypełniony, dopóty zobowiązanie w nim zawarte nie może się przedawnić.
Bieg terminu przedawnienia roszczenia z weksla wręczonego bez daty płatności i bez zastrzeżeń co do tej daty rozpoczyna się z dniem płatności wpisanym na wekslu przez wierzyciela wekslowego.

Słowniczek najważniejszych pojęć

Indosant - inaczej: żyrant - osoba przenosząca weksel przez indos.
Dłużnik wekslowy - każda osoba podpisana na wekslu; akceptant, wystawca, indosant, poręczyciel.
Weksel in blanco - inaczej: niezupełny - dokument, który w chwili jego wystawienia nie zawiera wszystkich lub niektórych istotnych elementów treści weksla, na którym dłużnik wekslowy złożył swój podpis w zamiarze zaciągnięcia zobowiązania wekslowego, upoważniając jednocześnie wierzyciela do uzupełnienia brakujących elementów treści weksla.
Weksel zupełny - weksel zawierający w swojej treści wszystkie elementy weksla własnego lub trasowanego.

Jakie terminy przedawnienia

Prawo wekslowe przewiduje trzy terminy przedawnienia roszczeń z weksla własnego (art. 72 pw w związku z art. 103 pw).

Rodzaj roszczenia

Termin

Początek biegu terminu przedawnienia

roszczenia wekslowe przeciw wystawcy weksla własnego

3 lata

dzień płatności

roszczenia posiadacza weksla przeciw indosantom

1 rok

dzień protestu dokonanego w należytym czasie, przy klauzuli "bez kosztów" - dzień płatności

roszczenia indosantów między sobą i przeciw wystawcy

6 miesięcy

dzień, w którym indosant wykupił weksel albo w którym sam został pociągnięty do odpowiedzialności sądowej

Oprócz terminów przewidzianych w prawie wekslowym istotny jest też przewidziany w kodeksie cywilnym termin przedawnienia roszczenia (w tym z weksla) stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądu powszechnego albo sądu polubownego, jak również roszczenia stwierdzonego ugodą zawartą przed takim sądem. Zgodnie z art. 125 § 1 k.c. takie roszczenia przedawniają się z upływem 10 lat, liczonym od dnia wydania orzeczenia.

Więcej informacji znajdziesz w serwisie MOJA FIRMA  

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Troska i zrozumienie w kontakcie z pacjentami – klucz do profesjonalnej opieki zdrowotnej
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    REKLAMA

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    REKLAMA