Podatnik korzystający ze zwolnienia VAT nie może odliczyć podatku naliczonego i wynikającego z faktur za nabywane towary i usługi.
Przepisy ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) przewidują wiele zwolnień od jego zapłaty. Jednym z nich jest tzw. zwolnienie drobnych przedsiębiorców. Podatnik, który korzysta ze zwolnienia, może uniknąć zapłaty VAT, ponieważ wykonywane przez niego usługi, jak również sprzedaż towarów nie są opodatkowane. Jest on zwolniony także z wielu obowiązków ciążących normalnie na podatnikach VAT. Nie musi m.in. dokonywać zgłoszeń rejestracyjnych oraz składać deklaracji podatkowych. Nie wystawia również faktur, a jedynie rachunki. Mimo to musi prowadzić ewidencje, co jest konieczne do ustalenia momentu, w którym może stracić zwolnienie.
Drobni przedsiębiorcy
Ważne, że omawiane zwolnienie przysługuje podatnikowi z mocy samego prawa. Zatem nie musi on składać zawiadomień o wyborze zwolnienia czy też uzyskiwać zgody na skorzystanie z niego. Co więcej, skorzystanie z ulgi jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem podatnika, który może podjąć decyzję o ewentualnym jego zastosowaniu. Podstawowym warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest posiadanie przez podatnika tzw. statusu drobnego przedsiębiorcy. Ustawa o VAT wyraźnie stanowi, że co do zasady takim podatnikiem jest podmiot, u którego wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 10 000 euro. Kwotę tę oblicza się według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy października i w tym roku wynosi ona 39 200 zł. Należy jednak podkreślić, że przy ustalaniu tej wartości wlicza się wyłącznie wartość sprzedaży opodatkowanej. Dodatkowo należy pamiętać, że do wartości sprzedaży nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów zaliczanych przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i podlegających amortyzacji.
Niestety, za takie ułatwienia trzeba jednak zapłacić.
Skutki zwolnienia
Podatnik korzystający ze zwolnienia nie może odliczyć podatku naliczonego i wynikającego z faktur za nabywane towary i usługi. Jego sytuacja przypomina sytuację konsumenta, który kupując towary lub usługi, płaci VAT w ich cenie, nie mogąc go później odliczyć.
CO MÓWI USTAWA O VAT
Art. 113. 1. Zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10 000 euro. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
2. Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
W niektórych sytuacjach ulga może być bardzo korzystna dla podatnika. Pozwala mu bowiem stać się bardziej konkurencyjnym na rynku, gdyż cena świadczonych przez niego usług nie jest obciążona VAT. Z taką sytuacją będziemy mieli jednak do czynienia, tylko gdy podatnik świadczy usługi na rzecz konsumentów. Wykonywanie czynności przede wszystkim na rzecz przedsiębiorców (innych podatników) stawia zwolnionego w odmiennej sytuacji. Dla takich odbiorców najważniejsza jest bowiem cena netto, dlatego obciążenie jej VAT lub nie jest sprawą drugorzędną. Wówczas wobec utraty możliwości odliczania VAT od nabywanych przez podatnika towarów i usług w ramach swojej działalności wybór opodatkowania na zasadach ogólnych może być korzystniejszy dla podatnika VAT od samej ulgi.
