Miejsce spełnienia świadczenia

Miejsce spełnienia świadczenia wynikać może z treści zobowiązania łączącego strony. Można je oznaczyć m.in. przez czynność prawną. Zawierając umowę, warto więc określić, w którym miejscu świadczenie ma zostać spełnione.  Często zdarza się także, że miejsce spełnienia świadczenia wynika z właściwości zobowiązania. Jeżeli np. przedmiotem zobowiązania jest wycięcie drzew, musi być ono spełnione w miejscu, w którym drzewa te rosną.

Co na to kodeks cywilny?

Omawiany problem porusza przepis z art. 454 kodeksu cywilnego. Przewidziane w nim rozwiązania znajdują jednak zastosowanie  tylko wówczas, jeżeli miejsce spełnienia świadczenia nie jest oznaczone ani nie wynika z właściwości zobowiązania. Sposób działania art. 454 kodeksu ilustruje Orzeczenie Głównej Komisji Arbitrażowej z dnia 8 kwietnia 1983 r., gdzie stwierdzono, że  jeżeli strony w umowie sprzedaży towaru według ceny umownej nie ustalą miejsca spełnienia świadczenia i nie określą, kto (sprzedawca czy kupujący) winien ponieść koszty przewozu towaru z magazynu sprzedawcy do kupującego, to dla określenia miejsca spełnienia świadczenia i sposobu rozliczeń kosztów przewozu należy stosować zasadę wynikającą z art. 547 kc w zw. z art. 454 kc. Dyspozytywny charakter omawianego przepisu został potwierdzony również w Wyroku Zespołu Arbitrów - Urzędu Zamówień Publicznych z dnia 16 października 2007 r. UZP/ZO/0-1223/07. Powiedziano wówczas, że (…) przepis art. 454 kc o miejscu spełnienia świadczenia nie sprzeciwia się możliwości umownego ułożenia stosunków pomiędzy stronami w tym zakresie.

Zobacz: Odpowiedzialność deliktowa a odpowiedzialność kontraktowa

Miejsce spełnienia świadczenia

W takim wypadku  świadczenie powinno być spełnione w miejscu, gdzie w chwili powstania zobowiązania dłużnik miał zamieszkanie lub siedzibę. Jednakże świadczenie pieniężne powinno być spełnione w miejscu zamieszkania lub w siedzibie wierzyciela w chwili spełnienia świadczenia.

W doktrynie prawa cywilnego przyjmuje się, że miejsce zamieszkania w rozumieniu art. 454 kodeksu należy ujmować w sposób węższy niż miejsce zamieszkania w rozumieniu art. 25 i 26 kodeksu. Zgodnie bowiem z art. 25  miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.

Dalsze przepisy zawarte w rozdz. II działu I kc wprowadzają m.in. szczegółowe rozwiązania dotyczące miejsca zamieszkania dziecka pozostającego pod władzą rodzicielską.