REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sprzedaż udziałów w spółce z o.o. w celu ich umorzenia

Mikołaj Barczak
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Mój mąż jest wspólnikiem w spółce z o.o. Chce się wycofać z interesu i sprzedać swoje udziały. Na walnym zgromadzeniu wspólników zaproponowano mu odprzedaż tych udziałów spółce w celu ich umorzenia. Ponieważ jest to mała firma z niewielkimi obrotami, zaproponowano mu równocześnie, że w przypadku sprzedaży należna kwota zostanie mu wypłacona np. w dziesięciu miesięcznych ratach.  

Mąż wyraził na to wstępną zgodę. W związku z tą sytuacją mam kilka pytań:

REKLAMA

 

1. Dowiedziałam się, że umowa kupna-sprzedaży udziałów musi mieć potwierdzenie notariusza dotyczące autentyczności podpisów. Nie musi być natomiast sporządzona przez notariusza. Czy to prawda?

2. Czy jest możliwe rozliczenie w ratach, jakie proponuje zarząd spółki? Czy ta forma płatności powinna być uzgodniona na walnym zgromadzeniu, czy wystarczy decyzja zarządu spółki? Czy powinna być zapisana w umowie kupna-sprzedaży?

REKLAMA

3. Jaki podatek (ryczałt 19 proc.?) od zbycia udziałów będzie musiał zapłacić mój mąż i kiedy? Czy będzie robić to za niego spółka jako płatnik? Czy spółka powinna wystawić mu PIT-8C? Czy rzeczywiście wynosi on 19 proc. i czy podatek roczny od przychodów/dochodów trzeba będzie wykazać w PIT-38?

Dalszy ciąg materiału pod wideo

4. Jakie faktycznie koszty poniesie mąż (opłata za notariusza, podatek od czynności cywilnoprawnych, PIT)? Ile wynosi podatek od czynności cywilnoprawnych? Czy rzeczywiście 1 proc.? Kto powinien go zapłacić: kupujący czy sprzedający i kupujący po połowie? Czy są jeszcze jakieś opłaty?

5. Co jeszcze powinniśmy wiedzieć o tej transakcji, a o co nie zapytałam?

REKLAMA

Odpowiedź na powyższe pytania należy rozpocząć od przypomnienia, że zgodnie z art. 199 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.) udział w spółce z o.o. może zostać umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Jeśli umowa spółki nie przewiduje możliwości umorzenia udziałów, to konieczne jest uprzednie wprowadzenie stosownych zmian do umowy spółki. Umorzenie dobrowolne, z którym mamy do czynienia w niniejszej sprawie, jest jednym ze sposobów umorzenia udziału uregulowanym w k.s.h. W odniesieniu do zadanych pytań należy wskazać, że:

1. Transakcja nabycia przez spółkę udziałów w celu ich umorzenia stanowi jednocześnie zbycie udziałów przez wspólnika. Zgodnie z art. 180 k.s.h. zbycie udziału powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Oznacza to, że umowa nabycia udziałów w celu ich umorzenia nie musi być sporządzona przez notariusza. Rola notariusza przy tej transakcji ogranicza się jedynie do zamieszczenia na dokumencie (umowie) klauzuli potwierdzającej, że osoby podpisane na tym dokumencie złożyły swoje podpis własnoręcznie. Zgodnie z art. 88 ustawy - Prawo o notariacie podpisy na poświadczonych dokumentach są składane w obecności notariusza. Jeżeli podpis na poświadczonym dokumencie był złożony nie w obecności notariusza, osoba, która podpisała, powinna uznać przed notariuszem złożony podpis za własnoręczny.

2. Nabycie przez spółkę udziałów w celu ich umorzenia wymaga uchwały zgromadzenia wspólników. Uchwała ta powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia i wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział. Ustawa nie określa terminu wymagalności roszczenia o zapłatę wynagrodzenia. Dopuszczalna jest zatem zapłata wspólnikowi wynagrodzenia w ratach. W takim wypadku należy jednak pamiętać o dokładnym oznaczeniu terminów płatności i wysokości poszczególnych rat - zarówno w uchwale zgromadzenia wspólników, jak i w samej umowie. Oznacza to, że nie jest tu wystarczająca decyzja zarządu spółki. Sekwencja zdarzeń powinna być zatem następująca: najpierw podejmowana jest uchwała zgromadzenia wspólników określająca szczegóły transakcji (podstawa prawna, wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi, wysokość i terminy płatności poszczególnych rat), później wspólnik wyraża zgodę na dobrowolne umorzenie udziałów, a następnie podpisywana jest przez spółkę i wspólnika umowa zawierająca szczegóły transakcji.

3. Szczegółowe zasady opodatkowania zbycia udziałów w celu ich umorzenia reguluje ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT). Zbycie udziałów w celu ich umorzenia powoduje powstanie u wspólnika dochodów (przychodów) z udziału w zyskach osób prawnych (art. 17 ust. 1 pkt 4 oraz art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o PIT). Zgodnie z art. 24 ust. 5d ustawy o PIT dochodem z umorzenia udziałów w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, koszty ustala się do wysokości wartości z dnia nabycia spadku lub darowizny. Od powstałego w ten sposób dochodu (przychodu) z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy. Na podstawie art. 41 ust. 4 ustawy o PIT to na płatniku (tj. spółce) spoczywa obowiązek poboru zryczałtowanego podatku dochodowego. Spółka jako płatnik zobowiązana jest zatem naliczyć i pobrać 19-proc. zryczałtowany podatek dochodowy od dokonanych wypłat lub stawianych do dyspozycji podatnika pieniędzy. Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy o PIT na płatniku ciąży obowiązek, przekazania należnej zaliczki na podatek w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby płatnika. Ponadto w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym płatnik jest obowiązany przesłać do urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według siedziby płatnika roczną deklarację PIT-8AR (art. 42 ust. 1a ustawy o PIT). Spółka jako płatnik nie ma natomiast obowiązku wystawiania i przesyłania żadnych deklaracji samemu podatnikowi. Powyższych dochodów (przychodów) podatnik nie łączy bowiem z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych (art. 30a ust. 7 oraz art. 45 ust. 3 pkt 1 ustawy o PIT).

4. Wynagrodzenie notariusza ogranicza się do wynagrodzenia za poświadczenie podpisów. Jeżeli przedmiot jest oznaczony sumą pieniężną, wynosi ono 1/10 maksymalnej stawki, jaka należałaby się, gdyby dokument sporządzono w formie aktu notarialnego, nie więcej jednak niż 300 zł. Odnosząc się zaś do zagadnienia opodatkowania opisywanej transakcji podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), należy zauważyć, że w ocenie organów podatkowych zbycie udziałów w celu ich umorzenia nie podlega opodatkowaniu. Dzieje się tak, ponieważ w ocenie organów podatkowych nie można opisywanej czynności zakwalifikować jako umowy sprzedaży. Zgodnie bowiem z art. 535 kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym stosownie do art. 555 kodeksu cywilnego przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio, między innymi, do sprzedaży praw majątkowych. W świetle powyższego należy stwierdzić, iż cena obok oznaczenia przedmiotu sprzedaży stanowi element przedmiotowo istotny umowy sprzedaży. Zapłata ceny jest podstawowym obowiązkiem kupującego. Cena jest ekwiwalentem rzeczy lub praw nabytych w drodze umowy sprzedaży. Zawiera ona w sobie trzy elementy: wartość rzeczy, zysk sprzedawcy oraz koszty po jego stronie. W przypadku określonego w art. 199 k.s.h. nabycia od wspólnika udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia występuje wynagrodzenie. Termin „wynagrodzenie” nie jest jednak tożsamy z ceną. Użycie w art. 199 § 2 k.s.h. terminu „wynagrodzenie” świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 kodeksu cywilnego. Instytucja umorzenia udziału w spółce w drodze nabycia przez spółkę udziału jest ściśle związana ze stosunkiem uczestnictwa w spółce i musi wynikać z umowy spółki. Jest to zatem norma o charakterze szczególnym w stosunku do przepisów k.c. A zatem nabycie udziałów przez spółkę w celu ich umorzenia za wynagrodzeniem, jako szczególny rodzaj umowy niewymienionej w katalogu przedmiotów podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega temu podatkowi (pismo Ministerstwa Finansów - Zastępcy Dyrektora Departamentu Podatków Lokalnych i Katastru z 18 lutego 2003 r., LK-399/LM/BG/2003, Biuletyn Skarbowy 2003/3 str. 20). Pogląd ten został następnie powtórzony m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 15 listopada 2007 r. (ITPB1/436-21/07/DK).

5. Należy dodatkowo pamiętać, że zbycie udziałów rodzi po stronie zarządu spółki obowiązek dokonania odpowiednich zmian w księdze udziałów (art. 188 k.s.h.). Ponadto spółka ma obowiązek zgłosić sądowi rejestrowemu nabycie udziałów w celu ich umorzenia w terminie 7 dni od dnia nabycia udziałów. Do zgłoszenia należy dołączyć nową listę wspólników. W przypadku gdy umorzenie udziałów prowadzi do zmian w składzie wspólników posiadających co najmniej 10 proc. kapitału zakładowego, wówczas konieczne jest złożenie przez spółkę w sądzie rejestrowym formularzy KRS-Z3 oraz KRS-ZE wraz z odpowiednimi załącznikami.

Mikołaj Barczak

radca prawny, OIRP w Bydgoszczy

Podstawa prawna:

• art. 180, 188 i 199 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn.zm.),

• art. 88 ustawy z 14 lutego 1991 r. - Prawo o notariacie (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 42, poz. 369 z późn.zm.),

• art. 17 ust. 1 pkt 4, art. 24 ust. 5 pkt 2 i ust. 5d, art. 30a ust. 1 pkt 4 i ust. 7, art. 41 ust. 4, art. 42 ust. 1 i 1a oraz art. 45 ust. 3 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.),

• § 13 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz.U. Nr 148, poz. 1564 z późn.zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA