REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy wynagrodzenie wypłacane z tytułu umowy o pracę zawartej z jedynym udziałowcem spółki z o.o. będzie kosztem podatkowym spółki

REKLAMA

Nowo powstała jednoosobowa spółka z o.o. zamierza (działając przez pełnomocnika) podpisać z udziałowcem umowę o pracę, powierzając mu funkcję prezesa zarządu. Czy zawarcie takiej umowy jest dopuszczalne? Czy można zaliczyć do kosztów wynagrodzenie wypłacane na podstawie takiej umowy?

RADA

Umowa o pracę zawarta z jedynym udziałowcem, która nie zawiera elementu podporządkowania pracownika pracodawcy, jest nieważna, bez względu na to, w jakiej formie zostanie zawarta. Żadne świadczenie wynikające z takiej umowy nie może być uznane za koszt podatkowy spółki. Niektóre organy podatkowe zajmują odmienne stanowisko w tej sprawie.

UZASADNIENIE

Kwestia prawnej skuteczności umów o pracę zawieranych przez udziałowców jednoosobowych spółek z o.o. z tymi spółkami była wielokrotnie przedmiotem rozważań sądów cywilnych i administracyjnych.

Na gruncie prawa podatkowego przepisem „zachęcającym” wspólników do nawiązywania stosunku pracy ze spółką jest art. 16 ust. 1 pkt 38 updop. Powołana norma wyłącza z katalogu kosztów uzyskania przychodów wszelkie wydatki związane z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz udziałowców niebędących pracownikami w rozumieniu odrębnych przepisów.

Praktyka wskazuje, że podatnicy nie do końca rozumieją treść zacytowanego przepisu, a zwłaszcza sformułowanie „świadczenia jednostronne”, które to wyrażenie nie jest ani używane, ani tym bardziej definiowane przez prawo cywilne. Można jedynie domniemywać, że ustawodawca podatkowy miał na myśli świadczenia z umów jednostronnie zobowiązujących.

Interpretując art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy w tym kontekście, należy stwierdzić, iż kosztem podatkowym spółki będą, w każdym wypadku, te wydatki na rzecz udziałowców, które spotykają się z ekwiwalentnym świadczeniem wzajemnym.
W opisanym przez Państwa stanie faktycznym wynagrodzenie wypłacane wspólnikowi nie ma charakteru jednostronnego, jest to bowiem (bez względu na stosunek prawny łączący tę osobę ze spółką) zapłata za wykonywanie funkcji prezesa organu zarządzającego spółką.

Opinię tę podziela większość organów podatkowych. W piśmie wydanym przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Krakowie 19 lipca 2005 r., nr DP3/423-7/05/57131) czytamy, że:

(...) wynagrodzenie za pełnienie funkcji członka zarządu wypłacane udziałowcowi niebędącemu pracownikiem nigdy nie stanowi jednostronnego świadczenia spółki. Wobec tego, że należy się za sprawowanie zarządu, a na to składa się - w myśl art. 201 § 1 ustawy - Kodeks spółek handlowych - obowiązek reprezentowania i prowadzenia spraw spółki, jest ono ekwiwalentem za czas poświęcony pracy na rzecz spółki. Do tego rodzaju wydatków nie znajduje więc zastosowania wyłączenie z art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dopuszczalność zaliczenia należności wypłacanych prezesowi zarządu do kosztów uzyskania przychodów Spółki uwarunkowana jest nadto ważnością czynności prawnej będącej podstawą poniesienia wydatku.
 

Warto nadmienić, że spółka i członkowie jej zarządu mogą - w zasadzie dowolnie - wybrać rodzaj stosunku prawnego, przy pomocy którego określą wzajemne relacje. I tak, obok więzi organizacyjnej wynikającej wprost z powołania, może to być umowa o pracę, zlecenie lub różnie nazywane umowy przypominające swą treścią zlecenie (np. kontrakt menedżerski, umowa o zarządzanie przedsiębiorstwem, umowa o świadczenie usług itp.). W odniesieniu jednak do udziałowców jednoosobowych spółek z o.o., którzy zamierzają jednocześnie zarządzać tym podmiotem, zawieranie umowy o pracę nie jest wskazane. Na temat przyczyn nieskuteczności tego typu umów wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 grudnia 2000 r., sygn. akt I SA/Ka 1564/99, w którym czytamy, że:

Z istoty spółki jednoosobowej wynika, że pomiędzy nią a jej jedynym wspólnikiem niemożliwy jest do zrealizowania zasadniczy (konstytutywny) element stosunku pracy, jakim jest podporządkowanie pracownika pracodawcy. Niemożność ta dotyczy przy tym zarówno sytuacji, gdy umowę o pracę zawrze w imieniu spółki jej wspólnik działający jako jednoosobowy zarząd, czy też pełnomocnik ustanowiony przez tegoż jedynego wspólnika działającego jako zgromadzenie wspólników. Za każdym razem faktycznie stronami umowy jest ta sama osoba, zatem nie może ona działać w warunkach podporządkowania samej sobie, a tym samym pozostawać w stosunku pracy. Wykonywanie pracy w ramach stosunku pracy jest zawsze jej świadczeniem w ramach podporządkowania.
 

Zaprezentowane stanowisko zostało powtórzone w wielu innych orzeczeniach wydawanych zarówno przez NSA, jak i Sąd Najwyższy.
 

WARTO ZAPAMIĘTAĆ
W przypadku umowy o pracę zawieranej z jedynym udziałowcem spółki z o.o. nie można mówić o spełnieniu podstawowego elementu tej umowy, tj. podporządkowaniu pracownika pracodawcy.

Należy jednak zaznaczyć, że pojawiały się również stanowiska mniej rygorystyczne, nakazujące badać przede wszystkim cel umowy i charakter wykonywanej na jej podstawie pracy. W wyroku z 27 października 2000 r., sygn. akt SA/Bk 5/99, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, iż spełnienie warunku podporządkowania pracy nie jest bezwzględnie konieczne wobec osób kierujących danym podmiotem. Opinie te nie znajdują jednak akceptacji organów podatkowych, toteż ostrożność nakazuje nawiązać ze spółką inny stosunek prawny (np. zlecenie) lub poprzestać na powiązaniu wyłącznie organizacyjnym.

Zawarcie nieważnej umowy o pracę będzie miało negatywne skutki w wielu sferach funkcjonowania spółki, w tym także na gruncie prawa podatkowego. W głównej mierze chodzi o niemożność zaliczenia przez spółkę do kosztów kwot wypłaconych wynagrodzeń.

W kwestii tej wypowiadały się również organy podatkowe. W piśmie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Krakowie wydanym 19 lipca 2005 r., nr DP/3/423-6/05/57134, stwierdzono, że:

(...) tylko ważna czynność prawna w rozumieniu art. 58 ustawy - Kodeks cywilny może stanowić podstawę prawną uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu i zaksięgowania go w tym charakterze. Stwierdzenie nieważności przedmiotowej umowy o pracę uniemożliwia zaliczenie do kosztów podatkowych Spółki kwot wynagrodzeń wypłaconych z tego tytułu jednoosobowemu wspólnikowi oraz odprowadzonych na jego rzecz składek na ubezpieczenie społeczne.
 

Pod koniec ubiegłego roku Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 18 października, sygn. akt II FSK 1352/05, stwierdził, że ważność umowy zawieranej z jedynym udziałowcem nie powinna mieć wpływu na możliwość zaliczania do kosztów wynagrodzenia wypłacanego na podstawie takiej umowy. Przyjęcie takiego stanowisku może jednak spowodować wejście w spór z organami podatkowymi (na stronie 81 prezentujemy treść powyższego wyroku - przyp. redakcji)
 
 

• art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 251, poz. 1847
• art. 156, art. 210 § 1 i 2 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych - Dz.U. Nr 94, poz. 1037; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 208, poz. 1540

Małgorzata Rymarz
ekspert w zakresie podatków dochodowych
Autopromocja

REKLAMA

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA