Czy warto wnioskować o interpretacje indywidualne ZUS?

Przed pojawieniem się instytucji interpretacji indywidualnych ustna informacja uzyskana od urzędnika o tym, jak pracodawca powinien np. zgłaszać do ubezpieczeń, nie miała charakteru urzędowego. W praktyce była to opinia dla nikogo niewiążąca. W przypadku gdy okazało się, że podana informacja jest nieprawdziwa, pracodawca mógł dochodzić odszkodowania jedynie w postępowaniu cywilnym. Przedsiębiorcy mieli jednak trudności z udowodnieniem przed sądem, jaka była treść informacji ustnie udzielonej przez urzędnika. W odróżnieniu od informacji przekazywanych np. przez telefon, interpretacje indywidualne mają charakter oficjalnego stanowiska urzędowego w stosunku do konkretnej sytuacji podmiotu, który wystąpił o jej wydanie. Interpretacje ZUS wydawane są na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Interpretacje wydawane przez ZUS

O wydanie interpretacji przez ZUS można ubiegać się na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Daje ona prawo składania do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosku o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.

Interpretację od ZUS może otrzymać tylko przedsiębiorca w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Zatem ZUS wydaje interpretację osobom fizycznym, osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym niebędącym osobami prawnymi, którym odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonującym we własnym imieniu działalność gospodarczą. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej. Interpretacji indywidualnej nie uzyska natomiast m.in. jednostka budżetowa.

PRZYKŁAD

Pracownik spółki akcyjnej X oddelegowany do pracy za granicę ma wątpliwości, czy pracodawca prawidłowo nalicza od jego wynagrodzenia składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Pracownik nie może uzyskać interpretacji z ZUS, gdyż nie jest przedsiębiorcą.

Gdzie składać wnioski o wydanie interpretacji indywidualnej ZUS

W przypadku ubiegania się o interpretację indywidualną z ZUS, przedsiębiorca składa wniosek o jej wydanie do jednego z podanych niżej oddziałów, właściwego terytorialnie dla przedsiębiorcy. Od 1 stycznia 2011 r. właściwe do rozpatrzenia wniosku o wydanie przedsiębiorcy interpretacji indywidualnej są:

• Oddział ZUS w Gdańsku, który wydaje interpretacje w sprawach wnioskodawców z zakresu terytorialnego Oddziałów w: Białymstoku, Bydgoszczy, Elblągu, Gdańsku, Gorzowie Wielkopolskim, Koszalinie, Łodzi I, Olsztynie, Ostrowie Wielkopolskim, Pile, Płocku, Poznaniu I, Poznaniu II, Siedlcach, Słupsku, Szczecinie, Toruniu, Warszawie I, Warszawie II, Warszawie III, Zielonej Górze,

• Oddział ZUS w Lublinie, który wydaje interpretacje w sprawach wnioskodawców z zakresu terytorialnego Oddziałów w: Bielsku-Białej, Biłgoraju, Chorzowie, Chrzanowie, Częstochowie, Jaśle, Kielcach, Krakowie, Legnicy, Lublinie, Łodzi II, Nowym Sączu, Opolu, Radomiu, Rybniku, Rzeszowie, Sosnowcu, Tarnowie, Tomaszowie Mazowieckim, Wałbrzychu, Wrocławiu, Zabrzu,

W sytuacji gdy z wnioskiem o wydanie interpretacji będzie występować osoba upoważniona przez przedsiębiorcę, do wniosku należy dołączyć pełnomocnictwo dla tej osoby.

Jeśli wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej zostanie przekazany do niewłaściwego oddziału ZUS, oddział ten we własnym zakresie przekaże wniosek do oddziału właściwego dla przedsiębiorcy.

Procedura składania wniosku o wydanie interpretacji przez ZUS

Przedsiębiorca ubiegający się w ZUS o wydanie interpretacji indywidualnej opracowuje wniosek we własnym zakresie, przy czym powinien on zawierać następujące dane:

• nazwę firmy przedsiębiorcy,

• oznaczenie siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy,

• numer identyfikacji podatkowej NIP,

• numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo w Ewidencji Działalności Gospodarczej,

• adres do korespondencji - w przypadku gdy jest on inny niż adres siedziby albo adres zamieszkania przedsiębiorcy,

• jeśli przedsiębiorca działa przez pełnomocnika - wskazanie danych osobowych oraz adresu ustanowionego pełnomocnika,

• przedstawienie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz własnego stanowiska w sprawie.

ZUS przygotował druk wniosku, z którego może skorzystać płatnik składek.

ZUS wydaje interpretacje w następujących sprawach:

• podlegania ubezpieczeniom społecznym,

• podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

• stopy procentowej składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

• zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

• obowiązku opłacania i podstawy wymiaru składek na Fundusz Emerytur Pomostowych,

• zasad ustalania właściwego ustawodawstwa w zakresie zabezpieczenia społecznego w świetle przepisów Tytułu II rozporządzenia Rady (EWG) Nr 1408/71 z 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek i do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz.U. WE L 149 z 5 lipca 1971 r. ze zm.) oraz rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.Urz. UE nr L166/1 z 30 kwietnia 2004 r. ze zm.).

Opłata za interpretację indywidualną

Przy składaniu wniosku o wydanie interpretacji do ZUS, opłatę należy uiścić w terminie 7 dni. Niezachowanie terminu do wpłaty powoduje pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia. Za datę uiszczenia opłaty uznaje się datę uznania rachunku bankowego ZUS. Na wpłacie w polu „tytułem” należy podać NIP wnioskodawcy oraz wpisać „opłata za wniosek o wydanie interpretacji”. Opłaty za wniosek należy dokonać na rachunek oddziału właściwego ZUS, szczegóły zobacz na ilustracji:

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych opłata jest pobierana od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego.

Tak może postępować ZUS, odpowiadając na pytania dotyczące np. podlegania ubezpieczeniom społecznym i dotyczące zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne. Mimo że takie postępowanie jest kontrowersyjne, zainteresowani zazwyczaj dopłacają żądane kwoty, aby szybko uzyskać interpretację. Dysponując już interpretacją indywidualną podmiot, który uważa, że zapłacił zawyżoną opłatę za jej wydanie, może zdecydować się w tej sprawie na spór z organami podatkowymi czy z ZUS i domagać się zwrotu części opłaty.

Termin na wydanie interpretacji indywidualnej przez ZUS

Interpretacja jest wydawana bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 30 dni od dnia otrzymania przez ZUS kompletnego i opłaconego wniosku. W razie niewydania interpretacji w tym terminie uznaje się, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin wydania interpretacji, została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska przedsiębiorcy przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji. Bierność ZUS (brak interpretacji) w zakresie odpowiedzi na zapytanie przedsiębiorcy oznacza, że przedsiębiorca poprawnie zastosował przepisy.

Publikacja interpretacji indywidualnych

Interpretacje ogólne ZUS wydawane w formie poradników i wyjaśnień tematycznych są dostępne w Internecie, natomiast interpretacje indywidualne nie podlegają publikacji.

Powody, dla których warto mieć interpretację indywidualną

Ochroną przed sankcjami jest objęty przedsiębiorca, który stosuje interpretacje wydane przez ZUS. Interpretacja indywidualna nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, jednak nie może on być obciążony jakimikolwiek daninami publicznymi, sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji. Interpretacja jest natomiast wiążąca dla organów administracji publicznej lub państwowych jednostek organizacyjnych właściwych dla przedsiębiorcy i może zostać zmieniona wyłącznie w drodze wznowienia postępowania.

Artykuł jest częścią większego opracowania, w którym znajdziesz również informacje o interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe.
Więcej czytaj w Monitorze Prawa Pracy i Ubezpieczeń w artykule  Jakie korzyści ma pracodawca, który stosuje interpretacje indywidualne wydane przez Ministra Finansów i ZUS>>>

Podstawa prawna

• art. 4, art. 10-11 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447 ze zm.),

Tomasz Król

konsultant podatkowy