REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wypowiedzenie zmieniające czy porozumienie zmieniające

Ewa Przedwojska
Ewa Przedwojska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Kryzys gospodarczy wymusza na pracodawcach redukcję kosztów prowadzenia działalności m.in. przez zmianę warunków pracy lub płacy. Można wtedy skorzystać z 2 trybów wprowadzenia zmian – wypowiedzenia lub porozumienia zmieniającego.

REKLAMA

Porozumienie nie jest wymienione wprost w przepisach prawa pracy, gdyż wywodzi się z zasady swobody umów - jednej z zasad Kodeksu cywilnego. Jest dwustronną czynnością prawną, która obejmuje zgodne oświadczenie woli stron - pracodawcy i pracownika. Z inicjatywą zmian warunków pracy lub płacy mogą więc wystąpić obie strony, a do zmiany dojdzie wyłącznie na podstawie zgodnej woli obu stron. Brak zgody którejkolwiek z nich uniemożliwia wprowadzenie zmian do stosunku pracy w tym trybie.

REKLAMA

Natomiast wypowiedzenie zmieniające jest jednostronną czynnością prawną pracodawcy, zmierzającą do zmiany dotychczasowych warunków pracy lub płacy po upływie okresu wypowiedzenia (art. 42 k.p.). Inicjatywa leży więc wyłącznie po stronie pracodawcy. Pracownik ma jedynie możliwość przyjęcia zaproponowanych warunków bądź ich odrzucenia. Przyjęcie przez pracownika nowych warunków może nastąpić przez złożenie, przed upływem połowy okresu wypowiedzenia, oświadczenia o ich przyjęciu bądź w sposób milczący, co będzie równoznaczne z ich przyjęciem (art. 42 § 3 k.p.).

Odmowa przyjęcia warunków przez jedną ze stron

REKLAMA

W przypadku porozumienia zmieniającego żadna ze stron nie ma obowiązku zaakceptowania warunków zaproponowanych przez drugą stronę i może odmówić ich przyjęcia. Jeżeli na nowe warunki nie wyrazi zgody pracodawca, pracownikowi pozostaje pogodzić się ze starymi warunkami. Jeżeli na zmianę warunków zatrudnienia nie wyrazi zgody pracownik, pracodawca może zastosować tryb wypowiedzenia zmieniającego.

W razie odmowy przyjęcia warunków proponowanych przez pracodawcę w wypowiedzeniu zmieniającym przekształci się ono w wypowiedzenie definitywne i po upływie okresu wypowiedzenia umowa o pracę rozwiąże się (art. 42 § 3 k.p.). Zdaniem Sądu Najwyższego na złożenie oświadczenia o odmowie pracownik ma czas do upływu połowy wskazanego okresu wypowiedzenia (bądź do końca okresu wypowiedzenia, jeżeli nie został należycie pouczony, co do terminu złożenia oświadczenia o odmowie). Rozwiązanie umowy w tym trybie pociąga za sobą wszystkie skutki rozwiązania dokonanego przez pracodawcę (wyrok SN z 22 maja 1975 r., I PRN 9/75).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Co można zmienić

Zakres zmian, które mogą być przedmiotem porozumienia zmieniającego, jest właściwie nieograniczony. Jedyną barierą jest to, że jego postanowienia nie mogą być mniej korzystne dla pracownika niż te wynikające z prawa pracy (art. 18 § 1 i 2 k.p.). W pozostałych przypadkach można w tym trybie wprowadzać zmiany zarówno poprawiające, jak i pogorszające warunki pracy lub płacy. Jednak w przypadku pogorszenia sytuacji pracownika pracodawca musi się liczyć z możliwością odmowy przyjęcia jego warunków.

Przepisy dotyczące wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 § 1-3 k.p.) nie określają, czy pracodawca musi z tego trybu skorzystać w każdej sytuacji, czy tylko w razie zmiany warunków zatrudnienia na niekorzyść pracownika. Na pewno wypowiedzenie zmieniające będzie konieczne wtedy, gdy pracownik nie zgadza się na porozumienie, a przedmiotem zmiany będą istotne warunki umowy o pracę, takie jak: rodzaj pracy, miejsce wykonywania pracy, wymiar czasu pracy czy wynagrodzenie pracownika. Bez wypowiedzenia zmieniającego można zatem zmienić np. system, rozkład czasu pracy i nazwę stanowiska przy zachowaniu innych warunków pracy i płacy. Wypowiedzenie zmieniające będzie jednak wymagane, jeśli strony umowy o pracę uznają za istotny inny element niż wymienione w art. 29 k.p., np. zadaniowy czas pracy lub nazwa stanowiska, która ma istotny wpływ na jego prestiż.

WAŻNE!

Wypowiedzeniem zmieniającym nie wolno zmieniać rodzaju umowy o pracę na czas nieokreślony na umowę na czas określony (uchwała SN z 28 kwietnia 1994 r., I PZP 52/93). Zmiany takiej można dokonać porozumieniem zmieniającym.

Wypowiedzenie zmieniające można zastosować tylko do umów o pracę, które podlegają wypowiedzeniu, a więc umowy o pracę na czas nieokreślony, na okres próbny oraz na czas określony, jeśli strony umowy przewidziały dopuszczalność jej wypowiedzenia (art. 32 i 33 k.p.). Natomiast porozumieniem zmieniającym można zmienić warunki wynikające ze wszystkich stosunków pracy.

Wymogi formalne

Wypowiedzenie zmieniające musi być zawarte na piśmie i powinno zawierać:

• oświadczenie woli pracodawcy (wypowiedzenie dotychczasowych i propozycję nowych warunków pracy),

• uzasadnienie (dot. umowy na czas nieokreślony),

• informację o przysługującym pracownikowi prawie odrzucenia zaproponowanych warunków,

• pouczenie o możliwości i terminie wniesienia odwołania do sądu pracy.

Zmiany w tym trybie wchodzą w życie po upływie terminu wypowiedzenia, zależnego od rodzaju umowy o pracę bądź stażu pracy u danego pracodawcy (art. 33, 331, 34 i 36 k.p.).

Ponadto do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące wypowiedzenia definitywnego (art. 42 § 1 k.p.). Oznacza to, że pracodawca ma obowiązek konsultacji zamiaru wypowiedzenia z organizacją związkową wraz z podaniem jej przyczyny (art. 38 k.p.) lub udzielenia dni wolnych na poszukiwanie pracy (art. 37 k.p.) pracownikowi odmawiającemu przyjęcia nowych warunków. W przypadku porozumienia zmieniającego nie ma tylu wymogów formalnych. Powinno ono dokładnie określać, jakie warunki zatrudnienia ulegają zmianie. Każda zmiana warunków umowy o pracę, a więc również dokonywana w drodze porozumienia zmieniającego, wymaga formy pisemnej (art. 29 § 4 k.p.). Musi ono zostać podpisane przez pracodawcę i pracownika. W porozumieniu należy też wskazać dokładną datę obowiązywania nowych warunków umowy. W razie braku takiego terminu zmiana umowy następuje automatycznie z chwilą zawarcia porozumienia.

Środki odwoławcze

Od wypowiedzenia zmieniającego pracownik może odwołać się do sądu pracy w terminie 7 dni o dnia jego otrzymania. W razie nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia zmieniającego może domagać się uznania go za bezskuteczne, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - przywrócenia do pracy na poprzednich warunkach albo odszkodowania (art. 45 k.p.).

Od porozumienia zmieniającego nie ma odwołania do sądu pracy. Żadna ze stron nie może wycofać się z podpisanej umowy, chyba że odwołanie oświadczenia woli nastąpi jednocześnie z oświadczeniem o porozumieniu lub wcześniej (art. 61 k.c.). Ewentualnie możliwe jest powołanie się na się na wady oświadczenia woli (art. 62-68 k.c.).

Ewa Przedwojska

asystent sędziego Sądu Najwyższego

Podstawa prawna:

• art. 18, 29, 32, 33, 331, 34 36, 37, 38, 42 Kodeksu pracy,

• art. 61-68 Kodeksu cywilnego,

• orzecznictwo Sądu Najwyższego:

- wyrok z 22 maja 1975 r. (I PRN 9/75, OSNC 1976/3/51),

- uchwała z 28 kwietnia 1994 r. (I PZP 52/93, OSNP 1994/11/169).

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Troska i zrozumienie w kontakcie z pacjentami – klucz do profesjonalnej opieki zdrowotnej
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    REKLAMA

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    REKLAMA