REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kapitały własne

Mach-Mockałło Anna
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Kapitał własny pełni ważną funkcję w firmie. Będąc podstawowym źródłem finansowania pozostającym bezterminowo do dyspozycji przedsiębiorstwa, stanowi też zabezpieczenie dla aktualnych i potencjalnych wierzycieli firmy.

W momencie założenia jednostki gospodarczej kapitał własny stanowi równowartość wniesionych przez właściciela (właścicieli) składników majątku (aktywów). W każdym następnym momencie działalności jednostki kapitał ten stanowi różnicę między wartością jej aktywów a wartością zobowiązań. Tym samym określa się go jako równowartość majątku (aktywów), która zostaje po spłacie zobowiązań, czyli równowartość aktywów netto:

REKLAMA

kapitał (fundusz) własny = aktywa - zobowiązania

Kapitały własne stanowią własne źródło finansowania kontrolowanych przez jednostkę aktywów. Kapitały własne nie wymagają spłaty, pochodzą z własnych zasobów, tj. są wniesione przez właścicieli i powiększane o wypracowany niepodzielony zysk.

Kapitał zakładowy

W zależności od formy prawnej jednostki jest to kapitał utworzony zgodnie z odrębnymi przepisami (Kodeks spółek handlowych, prawo spółdzielcze, inne ustawy). Kapitał ten, zgodnie z art. 36 u.o.r., określa się w wysokości ustalonej w umowie lub statucie i wpisanej w rejestrze sądowym. Zadeklarowane, a niewniesione wkłady kapitałowe należy ująć jako należne wkłady na poczet kapitału/funduszu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W trakcie działalności kapitał zakładowy może ulec zwiększeniu m.in. poprzez:

1) kolejne emisje akcji lub ustanowienie nowych udziałów,

2) podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych akcji/udziałów,

3) podwyższenie kapitału zakładowego/podstawowego ze środków spółki zgodnie z zasadami określonymi w k.s.h. przez pokrycie udziałów/akcji częścią kapitału zapasowego lub rezerwowego,

4) powiększenie kapitału zakładowego z wypracowanego zysku pomniejszonego o zaliczkę na podatek dochodowy.

Podwyższenie kapitału zakładowego w drodze objęcia udziałów wymaga dokonania pełnej wpłaty przed zgłoszeniem do sądu rejestrowego, a więc tak samo jak w przypadku zgłoszenia spółki. Podwyższenie kapitału zakładowego następuje z chwilą wpisania do rejestru.

W spółkach akcyjnych podwyższenie kapitału zakładowego może być dokonane dopiero po całkowitym wpłaceniu co najmniej 9/10 dotychczasowego kapitału zakładowego (patrz tabela 2).

Zmniejszenie kapitału/funduszu własnego może nastąpić m.in. poprzez:

1) umorzenie lub obniżenie udziałów/akcji z zachowaniem zasad określonych przepisami k.s.h., umową lub statutem spółki, na podstawie uchwały walnego zgromadzenia wspólników (akcjonariuszy),

2) pokrycie straty bilansowej, jeżeli nie znajduje ona pokrycia w innym kapitale/funduszu.

Kapitał/fundusz zapasowy

Spółki kapitałowe oprócz kapitału podstawowego (zakładowego) tworzą także kapitał zapasowy, przy czym w spółkach z o.o. jest on tworzony dobrowolnie, natomiast w spółkach akcyjnych - obligatoryjnie. Kapitał zapasowy tworzony jest głównie w celu zabezpieczenia utrzymania kapitału podstawowego w nieuszczuplonej postaci. Służy on przede wszystkim pokryciu ewentualnych strat oraz stanowi pomoc przy samofinansowaniu się spółki.

Kapitał zapasowy przeznaczany jest głównie na:

1) powiększenie kapitału zakładowego (w spółkach akcyjnych tylko z części przewyższającej 1/3 kapitału zakładowego),

2) zwrot dopłat wspólnikom (w sp. z o.o.),

3) pokrycie straty kapitałem zapasowym,

4) naliczenie dywidendy dla wspólników w ciężar kapitału zapasowego (w spółkach akcyjnych tylko z części przewyższającej 1/3 kapitału zakładowego),

5) umorzenie udziałów z czystego zysku - przez zmniejszenie kapitału zapasowego o wartość udziałów przeznaczonych do umorzenia.

Kapitał rezerwowy

Kapitał rezerwowy tworzony jest obligatoryjnie w spółce akcyjnej, jeżeli:

1) zamierza ona nabyć lub nabyła akcje własne,

2) obniżenie kapitału zakładowego ma na celu pokrycie strat.

REKLAMA

Dobrowolnie natomiast - w przypadku kapitału rezerwowego tworzonego z zysku netto na przyszłe wypłaty dywidendy i inne cele określone w statucie. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością tworzony jest dobrowolnie z zysku (wyjątkowo z obniżenia kapitału zakładowego), z przeznaczeniem na określony cel, np. na wypłatę dywidendy w przyszłych latach, pokrycie straty bilansowej, umorzenie udziałów lub inny dowolny cel, co powinno wynikać z umowy spółki. Jest to więc fundusz celowy tworzony zgodnie z uchwałą właścicieli.

Szczególnym rodzajem kapitału rezerwowego w spółkach z o.o. są dopłaty wspólników. Jest to dozwolona przepisami k.s.h. forma finansowania, pozwalającą spółkom z ograniczoną odpowiedzialnością uzyskać środki finansowe do prowadzenia działalności gospodarczej, gdy z jakichkolwiek przyczyn niemożliwe jest znalezienie zewnętrznych źródeł finansowania.

Kapitał z aktualizacji wyceny

Kapitał z aktualizacji wyceny, tworzony według zasad u.o.r., przeznaczony jest do ewidencji:

1) aktualizacji wyceny środków trwałych przeprowadzonej na podstawie odrębnych przepisów,

2) skutków przeszacowania inwestycji zaliczanych do aktywów trwałych (z wyjątkiem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczanych do inwestycji), a w szczególności długoterminowych aktywów finansowych, jeżeli ich ewidencja bilansowa prowadzona jest w cenach rynkowych, zgodnie z art. 35 ust. 4 i 5 u.o.r.

REKLAMA

Kapitał z aktualizacji wyceny tworzony jest w myśl art. 31 ust. 3 i 4 u.o.r. Nie może być on przedmiotem podziału. Kapitał ten podlega zmniejszeniu o różnicę z aktualizacji wyceny uprzednio zaktualizowanych, a rozchodowanych środków trwałych. Różnica ta wpływa na kapitał zapasowy lub rezerwowy.

Jak już wspomniano, kapitał z aktualizacji wyceny służy także do ewidencji skutków przeszacowania inwestycji zaliczanych do aktywów trwałych (z wyjątkiem nieruchomości oraz wartości niematerialnych i prawnych zaliczanych do inwestycji), w tym wzrostu wartości inwestycji długoterminowych do poziomu cen rynkowych lub inaczej określonej wartości godziwej. Skutki wzrostu wartości tych aktywów do poziomu cen rynkowych zaliczane są na konto zwiększenia kapitału z aktualizacji wyceny w korespondencji z odpowiednim kontem odpisów aktualizujących aktywa. Obniżenie wartości tych aktywów zmniejsza kapitał do kwoty uprzednio go podwyższającej. Nieznajdujące pokrycia w kapitale z aktualizacji wyceny obniżenie ich wartości obciąża koszty finansowe. Wzrost wartości uprzednio obniżonej i zaliczonej do kosztów należy ująć jako przychody finansowe do wysokości tych kosztów.

Wynik finansowy z lat ubiegłych i wynik finansowy

Są to nierozliczone straty z lat ubiegłych, a także zysk za dany rok obrotowy (niepodzielony). W chwilach zwiększonego zapotrzebowania na środki finansowe jednostka nie przeznacza zysków na wypłatę dywidend, tylko może zwiększyć kapitał zakładowy lub rezerwowy. Oznacza to, że wynik bieżący może być źródłem finansowania.

Informacja zawarta w pasywach w części A przedstawia więc sposób finansowania działalności jednostki. Aby osiągać korzyści ekonomiczne, jednostki muszą posiadać odpowiednie środki (aktywa), dzięki którym mogą realizować swoje cele. Dlatego muszą zgromadzić odpowiedni kapitał, aby pokryć zapotrzebowanie zarówno na środki obrotowe, jak i na środki trwałe, i muszą to uczynić po jak najniższym koszcie, przy zachowaniu optymalnej struktury kapitału pozwalającej na zachowanie płynności finansowej.

Tabela 1. Kapitały własne w zależności od formy organizacyjno-prawnej jednostki

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Tabela 2. Źródła pozyskania kapitału

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Tabela 3. Tworzenie kapitału zapasowego

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Anna Mach-Mockałło

biegły rewident

Podstawa prawna:

• art. 154 § 3, art. 163, 177, 192, art. 233 § 1, art. 257 § 2, art. 260 § 1, art. 261, art. 262 § 4, art. 309 § 3, art. 362 § 2, art. 396, 431, 442, art. 457 § 2 ustawy z 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz. 1037 z późn.zm.),

• art. 31 ust. 3 i 4, art. 35 ust. 4 i 5, art. 36, art. 36a ust. 1 i 2 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223 z późn.zm.).

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA