Dotacje dla działalności gospodarczej

W zależności od podmiotu, do którego się zwracamy po dofinansowanie do działalności gospodarczej, inny jest czas oczekiwania na jej udzielenie oraz różne warunki, których spełnienie jest niezbędne, aby można się było starać o dotacje.

Dotacja z urzędu pracy na rozpoczęcie działalności

Osoby bezrobotne, które w ciągu ostatnich 12 miesięcy nie prowadziły działalności gospodarczej, mają możliwość jednorazowego uzyskania od powiatowego urzędu pracy, w którym są zarejestrowane dofinansowania na otworzenie własnej działalności gospodarczej. Przyznana jednorazowa wysokość środków na podjęcie działalności gospodarczej dla bezrobotnego nie może być wyższa niż 6-krotna wysokość przeciętnego wynagrodzenia. W przypadku gdy działalność jest podejmowana na zasadach określonych dla spółdzielni socjalnych, wysokość przyznanych bezrobotnemu środków nie może przekraczać 4-krotnego przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka założyciela spółdzielni oraz 3-krotnego przeciętnego wynagrodzenia na jednego członka przystępującego do spółdzielni socjalnej po jej założeniu. Środki te mogą być przeznaczone przez bezrobotnego również na pokrycie kosztów pomocy prawnej, doradztwa i innych związanych z podjęciem tej działalności kosztów. Zapis taki znalazł się w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i rynku pracy (Dz.U. nr 99, poz. 1001 z późń. zm.) i nie może być zmieniony przepisami regulaminu jakiegokolwiek powiatowego urzędu pracy.

Treść wniosku

Przykładowy wniosek o przyznanie dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej w powiatowym urzędzie pracy powinien zawierać:

• kwotę wnioskowanej dotacji,

• rodzaj działalności gospodarczej, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, którą zamierza podjąć bezrobotny,

• symbol podklasy rodzaju działalności określony zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności, (PKD),

• kalkulację kosztów związanych z podjęciem działalności gospodarczej oraz innych źródeł finansowania,

• szczegółową specyfikację i harmonogram wydatków, w ramach wnioskowanej dotacji, w szczególności na zakup środków trwałych, urządzeń, maszyn, materiałów, towarów, usług i materiałów reklamowych, pozyskanie lokalu, opłatę wpisowego lub wkładu do spółdzielni socjalnej,

• przewidywane efekty ekonomiczne planowanego przedsięwzięcia w tym koszty i dochody z prowadzenia działalności,

• proponowane formy zabezpieczenia spłaty należności w przypadku wypowiedzenia umowy, którymi mogą być: poręczenie, weksel z poręczeniem wekslowym (awal), gwarancja bankowa, zastaw na prawach lub rzeczach, blokada rachunku bankowego albo akt notarialny o poddaniu się egzekucji przez dłużnika.

Wniosek powinien ponadto zawierać oświadczenia o:

• korzystaniu lub niekorzystaniu z bezzwrotnych środków Funduszu Pracy lub innych środków publicznych na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej, założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej,

• wysokości uzyskanej pomocy de minimis w okresie ostatnich trzech lat przed złożeniem wniosku,

• nieprowadzeniu działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy przed dniem złożenia wniosku,

• wykorzystaniu przyznanych środków zgodnie z przeznaczeniem,

• niepodejmowaniu zatrudnienia w okresie 12 miesięcy po dniu rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej,

• niekaralności w okresie 2 lat przed dniem złożenia wniosku za przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu,

• niezłożeniu wniosku do innego starosty o przyznanie środków na podjęcie działalności gospodarczej lub środków na założenie lub przystąpienie do spółdzielni socjalnej,

• rezygnacji z możliwości zawieszania prowadzenia działalności gospodarczej w okresie 12 miesięcy po dniu rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej.

Ponadto przy rozpatrywaniu wniosku są uwzględniane następującego rodzaju kryteria:

1) rodzaj zamierzonej działalności gospodarczej punktowanej według następującej kolejności:

a) produkcyjna,

b) usługowa,

c) handlowa;

2) przeznaczenie dotacji na wydatki związane bezpośrednio i jednoznacznie z rodzajem zamierzonej działalności;

3) predyspozycje osoby bezrobotnej, jej wiarygodność, spójność wypowiedzi w oparciu o:

a) opinię pośrednika pracy lub doradcy zawodowego,

b) zapisy w karcie rejestracyjnej,

c) zapisy z wniosku o dotację;

4) stopień przygotowania planowanego przedsięwzięcia:

a) udział środków własnych,

b) szczegółowe rozpoznanie przyszłego rynku zbytu dla produktu lub usług,

c) jakość merytoryczna przedstawionego biznes-planu;

5) koszt utworzeniu miejsca pracy;

6) możliwość utworzenia dodatkowych miejsc pracy.

 

W sytuacji niedotrzymania warunków umowy o dotację (jest ona bowiem zawierana w formie umowy cywilnoprawnej) osoba, która ją otrzymała, jest zobowiązana do zwrotu należności wraz z odsetkami ustawowymi. Najczęściej jest to 30 dni od momentu wezwania do zapłaty przez urząd pracy. Warto zapamiętać, że dotacja nie może być przyznana na:

• podjęcie działalności w formie spółki (również w formie spółki cywilnej),

• działalność sezonową,

• leasing maszyn, urządzeń i pojazdów oraz opłaty dzierżawne związane z wynajmem lokalu,

• zakup ziemi,

• opłaty skarbowe i administracyjne, podatki, koncesje,

• wynagrodzenia, składki na ubezpieczenie społeczne i Fundusz Pracy,

• zakup towarów do dalszej odsprzedaży i surowców w części przekraczającej 30% kwoty rozliczanej dotacji,

• remont pomieszczenia w części przekraczającej 10% kwoty rozliczanej dotacji.

ZAPAMIĘTAJ

Osoba bezrobotna może dostać dotację na otwarcie działalności gospodarczej od powiatowego urzędu pracy w wysokości nawet do 600% średniego miesięcznego wynagrodzenia.

Refundacja kosztów wyposażenia stanowiska pracy

Ustawodawca przewidział również refundację dla podmiotu już prowadzącego działalność gospodarczą Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i rynku pracy podmiotowi prowadzącemu działalność gospodarczą starosta może z Funduszu Pracy zrefundować koszty wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego w wysokości określonej w umowie, nie wyższej jednak niż 600% przeciętnego wynagrodzenia. Żeby móc się skutecznie starać o taką dotację, trzeba spełnić następujące warunki. Wniosek należy złożyć do starosty (czyli faktycznie do powiatowego urzędu pracy) właściwego ze względu na siedzibę podmiotu wnioskującego o dotację lub ze względu na miejsce wykonywania pracy przez skierowanego bezrobotnego. Wniosek powinien zawierać:

1) oznaczenie podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą, w tym:

- numer w krajowym rejestrze podmiotów gospodarki narodowej REGON,

- numer identyfikacji podatkowej NIP, symbol podklasy zgodnie z PKD,

- datę rozpoczęcia działalności gospodarczej,

- oznaczenie formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej;,

2) liczbę stanowisk pracy dla skierowanych bezrobotnych;

3) kalkulację wydatków dla poszczególnych stanowisk pracy oraz źródła ich finansowania;

4) wnioskowaną kwotę refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy;

5) szczegółową specyfikację i harmonogram wydatków dotyczących wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy, w tym środków niezbędnych do zapewnienia zgodności stanowisk pracy z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wymaganiami ergonomii;

6) rodzaj pracy, jaka będzie wykonywana przez skierowanych bezrobotnych na stanowiskach pracy;

7) wymagane kwalifikacje i inne wymagania niezbędne do wykonywania pracy, jakie powinni spełniać skierowani bezrobotni;

8) proponowaną formę zabezpieczenia zwrotu refundacji;

9) podpis podmiotu lub osób uprawnionych do reprezentowania podmiotu zamierzającego wyposażyć lub doposażyć stanowisko pracy.

Warunkiem pozytywnego rozpatrzenia tak złożonego wniosku jest spełnienie przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą następujących warunków:

• działalność gospodarcza musi być prowadzona przez wnioskodawcę co najmniej 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o refundację (do okresu prowadzenia działalności gospodarczej nie wlicza się okresu zawieszenia działalności gospodarczej);

• w przypadku gdy działalność została utworzona w wyniku przyznania jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej, prowadzenie przez wnioskodawcę tej działalności co najmniej 12 miesięcy;

• nierozwiązania w okresie 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku, stosunku pracy z pracownikiem (dokonanym za wypowiedzeniem przez podmiot);

• niezalegania z:

- wypłacaniem w terminie wynagrodzeń pracownikom,

- z opłacaniem w terminie składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,

- z opłacaniem w terminie innych danin publicznych oraz nieposiadania nieuregulowanych w terminie zobowiązań cywilnoprawnych;

• podmiot nie był skazany za przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, w rozumieniu ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, w okresie 2 lat przed dniem złożenia wniosku;

• spełnienia warunków określonych w sprawie dokonywania refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego oraz przyznawania bezrobotnemu środków na podjęcie działalności gospodarczej.

 

Następstwem pozytywnego rozpatrzeniu wniosku z podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą zostaje zawarta umowa na podstawie, której podmiot zobowiązuje się do:

• zatrudnienia na refundowanym stanowisku w pełnym wymiarze czasu pracy skierowanego bezrobotnego przez okres 24 miesięcy;

• utrzymania przez okres 24 miesięcy stanowisk pracy utworzonych w związku z przyznaną refundacją;

• zwrotu w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania całości przyznanej refundacji wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia uzyskania środków w przypadku naruszenia przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą warunków umowy;

• zwrotu w terminie 30 dni od dnia otrzymania wezwania starosty przyznanej refundacji w wysokości proporcjonalnej do okresu niezatrudniania na utworzonych stanowiskach pracy skierowanych bezrobotnych wraz z odsetkami ustawowymi naliczonymi od dnia uzyskania refundacji.

Refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy zostaje dokonana na wniosek podmiotu po przedłożeniu rozliczenia i udokumentowaniu poniesionych - w okresie od dnia zawarcia umowy do dnia zatrudnienia skierowanego bezrobotnego - kosztów:

• na wyposażenie lub doposażenie stanowiska pracy,

• zatrudnieniu na tym stanowisku skierowanego bezrobotnego,

• spełnieniu innych warunków określonych w zawartej umowie.

Rozliczenie poniesionych i udokumentowanych przez podmiot kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dokonywane jest w kwocie brutto.

Dotacje z programów Unii Europejskiej

Jeżeli nie mamy jeszcze założonej działalności gospodarczej, a mamy już pomysł na biznes, to warto rozejrzeć się za dotacjami, ze środków unijnych przeznaczonych na otworzenie swojego biznesu. Wsparcie finansowe przeznaczone jest zarówno dla tych, którzy nie mają jeszcze otwartej działalności, jak i dla tych, którzy taką działalność już prowadzą, bez względu na formę prawną. Zanim nie upewnimy się, z jakich programów pomocowych chcemy skorzystać, warto wstrzymać się z rejestracją firmy. Spora ilość dotacji jest przeznaczona dla osób, które chcą otworzyć własną firmę, ale jeszcze nie mają zarejestrowanej działalności gospodarczej. Po otrzymaniu dotacji na otwarcie własnej działalności gospodarczej będzie można jeszcze skorzystać np. z innych programów pomocowych dla istniejących już przedsiębiorstw. W przypadku otrzymania wsparcia ze środków unijnych jest się zobowiązanym do prowadzenia działalności gospodarczej przez co najmniej 5 lat. W latach 2007-2013 będą funkcjonowały cztery programy unijne, mające na celu ideę promocji przedsiębiorczości. Programami tymi są:

• Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka. Żeby uzyskać dotację z tego programu niezbędne jest, aby podmiot gospodarczy, bez względu na to, w jakiej gałęzi gospodarki działa, przeznaczył pozyskane środki na unowocześnienie zakładu, poprzez np. wdrożenie nowej linii technologicznej, wprowadzenie nowego produktu do obrotu itd. Program ten daje też możliwość starania się o sfinansowanie przedsięwzięcia o charakterze badawczym realizowanego przez instytucje naukowe. Kluczem do sukcesu jest dopasowanie planowanej inwestycji do programu, z którego zamierzamy skorzystać, właściwe sporządzenie wniosku i odpowiednio zrobiony biznesplan. Wybierając program, musimy zapoznać się z jego wytycznymi. Zawsze przy ogłoszeniu naboru podawane są warunki prowadzenia naboru, co jest celem programu, jakie projekty są mile widziane, co można kupić za dotacje itp. Zasadniczo środki pieniężne rozdzielane są w ramach konkursu, a więc podmiot, który chce uzyskać dofinansowanie musi wykazać, że jego projektowana inwestycja jest lepsza od pozostałych. Z puli pieniężnej może więc skorzystać określona liczba beneficjentów, którzy nie tylko spełnią określone kryteria, ale również ich pomysły będą najbardziej innowacyjne. Do 2013 r. łączna szacunkowa kwota środków pieniężnych, przeznaczonych na ten program ma wynieść. ok 6,7 mld euro. Będą one pochodziły z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z budżetu państwa. Program Innowacyjna Gospodarka jest szansą dla wielu małych i średnich przedsiębiorstw na pozyskanie bezzwrotnej pomocy finansowej. Dzięki temu mogą one stać się bardziej konkurencyjne zarówno w UE jak i na całym świecie. Wartość dotacji może wynieść nawet 85% planowanej inwestycji. Kwota ta jest refundowana z dokonanych już wydatków;

• Program Operacyjny Kapitał Ludzki. Dla osób chcących otrzymać pieniądze na otwarcie działalności gospodarczej ze środków Unii Europejskiej oraz innego rodzaju wsparcie przewidziano m.in. tzw. Program Operacyjny Zasoby Ludzkie. W ramach tego programu zastosowano następujące rodzaje wsparcia:

- doradztwo (indywidualne i grupowe) oraz szkolenia umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do założenia i prowadzenia działalności gospodarczej,

- przyznanie środków finansowych na rozwój przedsiębiorczości (w tym w formie spółdzielni lub spółdzielni socjalnej - o ile wszyscy udziałowcy są osobami, które rozpoczęły prowadzenie działalności w wyniku uczestnictwa w projekcie realizowanym w ramach przedmiotowego Działania), do wysokości stanowiącej równowartość 40 000 zł (lub 20 000 zł na osobę w przypadku spółdzielni lub spółdzielni socjalnej),

- wsparcie pomostowe w okresie do 6 do 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia działalności gospodarczej, polegające na comiesięcznym wypłacaniu kwoty nie większej niż równowartość minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na dzień wypłacenia dotacji, połączone z doradztwem oraz pomocą w efektywnym wykorzystaniu dotacji (wyłącznie dla osób, które rozpoczęły działalność w ramach danego projektu);

Decyzję o udzieleniu dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej w ramach Działania 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia PO KL (czyli: Program Operacyjny Kapitał Ludzki) będą podejmowali tzw. operatorzy wyłonieni w drodze konkursu przez wojewódzki urzędy pracy. Przykładowo, w woj. Małopolskim podmiotami, które mają rekrutować uczestników, prowadzić szkolenia i podejmować decyzje co do wypłaty dotacji są: Powiatowy Urząd Pracy dla Powiatu Nowosądeckiego, Sądecka Agencja Rozwoju Regionalnego, Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, Izba Przemysłowo-Handlowa w Tarnowie, Centrum Zespołów Analityczno-Strategicznych, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce, Powiatowy Urząd Pracy w Zakopanem. Rekrutacja przyszłych beneficjentów dotacji przez w/w podmioty rozpocznie się najwcześniej od września 2009 r. Z Programu Operacyjnego Zasoby Ludzkie mogą skorzystać osoby fizyczne, które zamierzają rozpocząć prowadzenie działalności gospodarczej pod warunkiem, że nie posiadały zarejestrowanej działalności gospodarczej w okresie 1 roku przed przystąpieniem do projektu.

Niezbędnym warunkiem dającym możliwość otrzymania dotacji przez osobę fizyczną na otworzenie działalności gospodarczej jest jej uczestnictwo w szkoleniach dających wiedzę i podnoszących kompetencje w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej. Dopiero po ukończeniu takiego kursku może złożyć wniosek o dotację za pośrednictwem instytucji szkoleniowej;

• Program Rozwoju Obszarów Wiejskich - przewiduje  możliwość udzielenia wsparcia dla przyszłych lub istniejących przedsiębiorców w ramach Działania 3.2 Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw. Pomoc udzielana będzie podmiotom z tytułu inwestycji związanych z tworzeniem lub rozwojem mikroprzedsiębiorstw, działających w zakresie:

- usług dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa,

- usług dla ludności,

- sprzedaży hurtowej i detalicznej,

- rzemiosła lub rękodzielnictwa,

- robót i usług budowlanych oraz instalacyjnych,

- usług turystycznych oraz związanych ze sportem, rekreacją i wypoczynkiem,

- usług transportowych,

- usług komunalnych,

- przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych,

- magazynowania lub przechowywania towarów,

- wytwarzania produktów energetycznych z biomasy,

- rachunkowości, doradztwa lub usług informatycznych.

Pomoc może być przyznana, jeżeli przedsięwzięcie jest uzasadnione pod względem ekonomicznym i jest zgodne z obowiązującym prawem oraz:

a) siedziba lub oddział lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy oraz, w przypadku projektu związanego z nieruchomością, miejsce jej położenia znajduje się w miejscowości należącej do:

- gminy wiejskiej albo

- gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 5000 mieszkańców albo

- gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5000 mieszkańców,

b) biznesplan przewiduje utworzenie co najmniej 1 miejsca pracy,

c) w okresie ostatnich 2 lat wnioskodawca nie uzyskał pomocy w ramach Programu Kapitał Ludzki, w ramach działania 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia.

O wsparcie może ubiegać się osoba fizyczna, osoba prawna, lub jednostka organizacyjna, nieposiadająca osobowości prawnej, która prowadzi (podejmuje) działalność jako mikroprzedsiębiorstwo zatrudniające poniżej 10 osób, i mające obrót nieprzekraczający równowartości w zł 2 mln euro. Poziom pomocy finansowej wynosi maksymalnie 50% kosztów kwalifikowalnych projektu. Pomoc ma formę zwrotu części kosztów kwalifikowalnych projektu.Wysokość pomocy przyznanej na realizację projektu nie może przekroczyć:

- 100 000 zł (25 616,1 euro) - jeśli biznesplan przewiduje utworzenie od 1 do 2 miejsc pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne),

- 200 000 zł (51 232,1 euro) - jeśli biznesplan przewiduje utworzenie powyżej 2 i mniej niż 5 miejsc pracy (w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne),

- 300 000 zł (76 848,2 euro) - jeśli biznesplan przewiduje utworzenie co najmniej 5 miejsc pracy (w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne).

Maksymalna wysokość pomocy udzielonej jednemu beneficjentowi, w okresie realizacji Programu, nie może przekroczyć 300 000 zł (76 848,2 euro);

• Regionalne Programy Operacyjne. Dla wszystkich 16 województw przewidziano około 16 mld. euro na lata 2008-2013. W ramach RPO o unijne pieniądze można się starać na wiele typów inwestycji z zakresu edukacji, ochrony zdrowia, infrastruktury drogowej i ochrony środowiska, społeczeństwa informacyjnego, kultury, turystyki, sportu, a także przyczyniające się do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw. Pieniądze z poszczególnych Regionalnych Programów Operacyjnych są przeznaczone głównie dla mikro i małych i średnich przedsiębiorstw. Dotacje które można uzyskać z tych programów wahają się od kilkudziesięciu tysięcy zł do kilku milionów. Mikroprzedsiębiorstwa dostaną procentowo więcej dotacji niż np. średnie przedsiębiorstwa. W konkursach na dotację z tych projektów wskazana jest zawsze minimalna i maksymalna wartość projektu, oraz maksymalna wartość wsparcia z dotacji.

ZAPAMIĘTAJ

Uzyskanie wsparcia finansowego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki wyklucza uzyskanie dotacji przez następne 2 lata z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich.

Aleksander Mirski