REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Opodatkowanie umów-zleceń i kontraktów menedżerskich

Anna Stykowska-Sikora
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Przychody wynikające z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem zaliczane są do działalności wykonywanej osobiście, co wyłącza możliwość zastosowania do nich podatku liniowego.

W celu ograniczenia obciążeń podatkowych coraz powszechniejsze staje się zawieranie zamiast umowy o pracę umów-zleceń w ramach prowadzonej przez osobę fizyczną działalności gospodarczej. Optymalizacja obciążeń podatkowych wiąże się z tym, że na podstawie art. 9a ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm. - zwanej dalej ustawą o PIT) podatnicy mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej podatkiem liniowym (19%). Treść umowy-zlecenia może w wielu przypadkach z uwagi na fakt, że zawiera postanowienia charakterystyczne dla umowy o pracę tworzyć stosunek pracy. Z drugiej strony treść umowy-zlecenia zawartej w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej może sugerować, że umowa ta nie została zawarta w ramach prowadzenia takiej działalności, a przychód z takiej umowy powinien zostać zaliczony do źródła - działalność wykonywana osobiście. Obie te sytuacje mogą powodować bardzo poważne konsekwencje finansowe. Stąd też niezwykle istotne jest właściwe skonstruowanie zapisów zawieranej umowy.

REKLAMA

Działalność gospodarcza albo pozarolnicza działalność gospodarcza oznacza działalność zarobkową:

• wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

• polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

• polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości materialnych i prawnych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy o PIT (tj. do źródeł przychodu ze stosunku pracy, działalności wykonywanej osobiście, najmu, podnajmu, dzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze - art. 5a pkt 6 ustawy o PIT).

Za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

• odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności,

• są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego te czynności,

• wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą (art. 5b ust. 1 ustawy o PIT).

Aby można było mówić o nieuznaniu za pozarolniczą działalność gospodarczą świadczonych przez podatnika usług, wymienione przesłanki muszą być spełnione łącznie. Oznacza to, że w przypadku niespełnienia choćby jednego warunku czynności uznane będą za wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Opodatkowanie kontraktu menedżerskiego przy działalności gospodarczej

W wielu przypadkach umowy-zlecenia zawierane z menedżerami różnego szczebla nazywane są przez strony umowy kontraktem menedżerskim. Działanie takie powoduje jednak bardzo poważne konsekwencje w prawie podatkowym. W wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 19 lipca 2007 r. (K 11/06, OTK-A 2007/7/81) podkreślono, że przychody wynikające z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem są zaliczane do działalności wykonywanej osobiście.

Stan faktyczny

REKLAMA

Pismem z 10 marca 2006 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wniósł o stwierdzenie niezgodności art. 13 pkt 9 ustawy o PIT, w brzmieniu nadanym przez art. 1 pkt 7 ustawy z 12 listopada 2003 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (DzU nr 202, poz. 1956 ze zm. - zwanej dalej nowelą listopadową), z art. 2 Konstytucji RP.

REKLAMA

Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdził, że art. 13 pkt 9 ustawy o PIT wymienia umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem i kontrakty menedżerskie, a jednocześnie przyjmuje istnienie „umów o podobnym charakterze” (dalej zbiorczo: umowy menedżerskie), jednak ustawa nie określa ich cech charakterystycznych. W doktrynie przyjmuje się, że obok umów o zarządzanie przedsiębiorstwem sensu stricto przez pojęcie „kontrakt menedżerski” należy rozumieć umowę cywilnoprawną (umowę nienazwaną albo umowę-zlecenie), której przedmiotem jest świadczenie usług o zarządzanie. Przez pojęcie „umowy o podobnym charakterze do kontraktu menedżerskiego” rozumie się natomiast nienazwaną umowę o zarządzanie, inną niż kontrakt menedżerski, czyli umowę o zarządzanie z kierownikiem samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej (zwanego dalej: zoz), umowę o zarządzanie jednoosobową spółką Skarbu Państwa (zwaną dalej: j.s.s.p.) powstałą w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego czy umowę o zarządzanie instytucją kultury.

Wnioskodawca wskazał, że od 1995 r. funkcjonuje w ustawie o PIT podział źródeł przychodów odróżniający działalność wykonywaną osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT) od pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT). Jednak ustawa tej pierwszej działalności nie definiuje, mimo że od 2003 r. zawiera definicję pozarolniczej działalności gospodarczej. Wnioskodawca szczegółowo przedstawił zmiany stanu prawnego i dawniejsze wątpliwości związane z kwalifikowaniem przychodów z umów menedżerskich zawieranych przez podatników w ramach zarejestrowanej działalności gospodarczej. Przedstawił też ewolucję przepisów prowadzącą - w obecnie obowiązującym stanie prawnym - do rozbieżności kwalifikowania czynności dokonywanych w ramach takich umów. Czynności te w ustawie o PIT są uznawane za „działalność wykonywaną osobiście” (art. 13 pkt 9), natomiast w ustawie z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT) nie uznaje się ich za „wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą” (art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT). Takie rozwiązanie Rzecznik Praw Obywatelskich uznał za niezrozumiałe.

 

W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich w stanie prawnym obowiązującym w 2003 r. było możliwe kwalifikowanie przychodów z umów menedżerskich jako pochodzących z pozarolniczej działalności gospodarczej. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę, że celem noweli listopadowej było usunięcie wątpliwości i przesądzenie o zaliczaniu przychodów z umów o zarządzanie wyłącznie do przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Cel ten jednak - w jego opinii - nie został osiągnięty, ponieważ obecnie osoby uzyskujące przychody z umów menedżerskich zawieranych w ramach prowadzonej przez nie działalności gospodarczej nie są w stanie określić, czy istnieje podstawa prawna takiego ukształtowania zasad prowadzenia tej działalności, aby przychody z niej uzyskane były zaliczane do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Zdaniem wnioskodawcy z zaskarżonego przepisu wynika zamysł ustawodawcy, aby omawianym przepisem objąć przychody, które ze względu na ich istotę (związaną ze szczególnymi przymiotami osoby fizycznej) nie mogą być uzyskane w ramach stosunku pracy czy działalności gospodarczej, jak również przychody uzyskiwane z działalności zarobkowej niebędącej działalnością gospodarczą ze względu na fakt, że nie jest wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Zdaniem wnioskodawcy oprócz niemożności odliczenia kosztów uzyskania przychodu na zasadach przewidzianych dla pozarolniczej działalności gospodarczej zaliczenie przychodów z umów menedżerskich do przychodów z działalności wykonywanej osobiście wyłącza możliwość: obniżenia dochodu o wysokość straty z tego źródła (art. 9 ust. 3-6 ustawy o PIT), wybrania zryczałtowanej formy opodatkowania dochodów, w tym jednolitą stawką 19% (art. 9a ust. 1 i 2 i art. 30c ustawy o PIT) i uzyskania statusu podatników podatku od towarów i usług (zwanej dalej: VAT), co uniemożliwia wystawianie faktur. W opinii wnioskodawcy art. 13 pkt 9 ustawy o PIT jest wewnętrznie niespójny, ponieważ nie określa cech, jakimi powinny charakteryzować się poszczególne umowy w nim wymienione, a w braku ustawowych kryteriów pozwalających je precyzyjne rozróżnić i zarazem odróżnić od innych umów (np. o świadczenie usług doradztwa w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania) mogą pojawić się problemy z prawidłowym zakwalifikowaniem umowy i różnice stanowisk między organami podatkowymi i podatnikami.

Jak podkreślił wnioskodawca, żaden z przepisów ustawy o PIT nie wyjaśnia wprost istoty „działalności wykonywanej osobiście”, choć samo słowo „osobiście” - oznaczające w języku potocznym „we własnej osobie, nie korzystając z niczyjego pośrednictwa” - sugeruje, że chodzi o taką działalność, która jest wykonywana bez merytorycznej pomocy osób trzecich. Jego zdaniem kryterium wyróżniającym działalność wykonywaną osobiście jest jej osobisty charakter, czyli fakt, że jest ona wykonywana bez pośrednictwa osób trzecich, nawet tych zatrudnionych przez podatnika.

Pismem z 31 października 2006 r. stanowisko w sprawie przedstawił Marszałek Sejmu, uznając zaskarżony przepis za zgodny z art. 2 Konstytucji RP. W opinii Marszałka Sejmu termin „działalność wykonywana osobiście” nie kryje w sobie jednorodnych pod względem przedmiotowym czynności, ale ich cechą wspólną jest sposób wykonywania działalności - przymiot osobistego (a więc bez pośrednictwa osób trzecich) wykonywania czynności. Chodzi tu o aktywność zawodową, a nie gospodarczą (a więc inwestycyjną podatnika), czyli aktywność realizowaną poza stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracą nakładczą, czy spółdzielczym stosunkiem pracy. Ustawodawca mocą art. 13 pkt 9 ustawy o PIT nie ogranicza w żaden sposób podatnikom możliwości zawierania umów menedżerskich tylko do sfery spoza działalności gospodarczej. Stanowi jedynie, że bez względu na to, czy zostaną one zawarte w ramach tej działalności czy też poza nią, przychody z tytułu ich wykonywania będą zaliczane do przychodów z działalności wykonywanej osobiście i opodatkowane według jednakowych zasad (wyjątkiem są tylko tego rodzaju umowy zawierane z członkami zarządów i organów stanowiących osób prawnych, których z podmiotem gospodarczym nie łączy stosunek pracy).

Pismem z 22 listopada 2006 r. stanowisko w sprawie przedstawił Prokurator Generalny, uznając zaskarżony przepis za zgodny z art. 2 Konstytucji RP.

Orzeczenie Trybunału

U podstaw wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich leżą zgłaszane uprzednio wątpliwości co do kwalifikacji przychodów uzyskanych w związku z realizacją umów menedżerskich. Skrótowo rzecz ujmując, spór dotyczy tego, czy przychody te mogą być kwalifikowane w sposób korzystniejszy dla menedżerów - jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, czy też powinny być kwalifikowane mniej korzystnie - jako przychody z działalności wykonywanej osobiście.

W istniejącym stanie prawnym przychody uzyskane na podstawie umów menedżerskich (obejmujących - jak wyżej wskazano - umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontrakty menedżerskie i umowy o podobnym charakterze), w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej, uważane są za przychody z działalności wykonywanej osobiści. Wyjątek stanowią tu przychody osób - niezależnie od sposobu ich powoływania - należących do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych). Ustawa o PIT istotnie - jak wskazuje wnioskodawca - nie określa charakterystycznych cech poszczególnych umów wymienionych w jej art. 13 pkt 9.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że z Konstytucji RP nie wynika obowiązek przyjmowania przez ustawodawcę, w dziedzinie ciężarów i świadczeń publicznych, wyłącznie rozwiązań korzystnych dla podatników. Nie wynika też z niej obowiązek, aby ustawodawca - rozstrzygając wątpliwości wynikające ze stosowania niejasnych przepisów - musiał działać zawsze na korzyść podatników.

Wnioski dla podatników

Istotą powierzenia określonej osobie zarządzania danym podmiotem jest zaufanie, jakie w wykształceniu, kwalifikacjach i doświadczeniu konkretnego menedżera pokłada np. właściciel przedsiębiorstwa. Dając menedżerowi niemałą swobodę, oczekuje on dobrego zarządzania i zysków (a niekiedy zmniejszenia strat) i zarazem składa na niego odpowiedzialność za ewentualne niepowodzenie. Ten menedżer jest wobec właściciela osobiście (czyli - jak słusznie w wykładni językowej wykazał wnioskodawca - bez niczyjego pośrednictwa) odpowiedzialny zarówno za sukcesy, jak i za porażki w zarządzaniu powierzonym przedsiębiorstwem. Stanu tego nie zmienia fakt, że w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej menedżer może zatrudniać fachowców dostarczających mu np. wieloaspektowe analizy, pomagające w osobistym podjęciu decyzji optymalnych dla zarządzanego podmiotu.

Kontrakty menedżerskie są jednymi z wielu występujących w obrocie umów nienazwanych (zawieranymi między właścicielami czy też odpowiednimi organami przedsiębiorstw a osobami fizycznymi), a ich istotą jest samodzielne, czyli pozbawione podległości służbowej zarządzanie przedsiębiorstwami przez menedżerów. Umowy menedżerskie nie kształtują ani stosunku pracy, ani stosunku służbowego, natomiast stanowią najczęściej kombinację różnych postanowień, zaczerpniętych z umów nazwanych (np. z umowy-zlecenia czy o dzieło). Decydując się na zawarcie takiej umowy nawet w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, należy mieć na względzie, że będą one opodatkowane jak umowy-zlecenia, tj. kwalifikowane do źródła przychodów - działalność wykonywana osobiście, co wyłącza możliwość zastosowania do nich 19% podatku liniowego.

Kontrakt menedżerski wykonywany przez spółkę

Podatnicy, chcąc obejść regulację, w myśl której przychód z tytułu kontraktu menedżerskiego nie może być opodatkowany stawką liniową, zawierali takie kontrakty nie jako osoby fizyczne, lecz za pośrednictwem spółek osobowych. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 5 marca 2009 r. doszedł jednak do konkluzji, że ustawowa regulacja działalności wykonywanej osobiście wyklucza możliwość zastosowania przepisu art. 5b ust. 2 w związku z art. 8 ust. 1 ustawy o PIT. Przychody uzyskane na podstawie umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem nie są przychodami z pozarolniczej działalności gospodarczej, są to tylko przychody z działalności wykonywanej osobiście (wyrok z 5 marca 2009 r., I SA/Po 1461/08, niepubl.).

 

Stan faktyczny

J.K. wniósł (...) grudnia 2007 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, przedstawiając następujące zdarzenia.

W spółce komandytowej Przedsiębiorstwo „A.” sp. z o.o. wnioskodawca był komandytariuszem. Pozostałymi wspólnikami spółki była osoba fizyczna (komandytariusz) oraz spółka „M.” - komplementariusz. Spółka komandytowa zamierzała zawrzeć umowę o zarządzanie z firmą Przedsiębiorstwo „R.” Spółka z o.o. Wnioskodawca w tej spółce był prezesem zarządu, a drugi komandytariusz pełnił w niej funkcje menedżerskie, dysponując między innymi prokurą. Komandytariusze zamierzali złożyć oświadczenie o wyborze opodatkowania w sposób określony w art. 30c ustawy o PIT.

Na tle powyższych zdarzeń zainteresowany przedstawił następujące pytanie: «czy dochód osiągany przez wnioskodawcę z tytułu udziału w spółce Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „A.” Sp. z o.o. spółka komandytowa w związku ze świadczeniem przez nią usług w zakresie zarządzania spółką Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe „B.” Sp. z o.o. może być opodatkowany w sposób określony w art. 30c ustawy o PIT»?

Zdaniem wnioskodawcy zgodnie z art. 5b ust. 2 ustawy o PIT dochody osiągnięte przez wspólników spółki komandytowej mogą być opodatkowane na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT. Źródłem tych dochodów (art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT) jest bowiem pozarolnicza działalność gospodarcza.

Dyrektor Izby Skarbowej w P., działając jako organ upoważniony do wydania interpretacji, w dniu (...) stwierdził, że stanowisko wnioskodawcy jest nieprawidłowe.

W rozpoznawanej sprawie spółka osiągnie przychody z tytułu umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, a poszczególni wspólnicy osiągną przychody, które należy zakwalifikować jako przychody z działalności wykonywanej osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy o PIT), a nie jako przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT).

J.K. w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa uznał, że stanowisko dyrektora Izby Skarbowej w P. narusza przepisy prawa. Zainteresowany stwierdził, że źródłem jego przychodów będzie uczestnictwo w spółce niemającej osobowości prawnej, a nie umowy, o których mowa w art. 13 pkt 9 ustawy o PIT (tj. umowy o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontrakty menedżerskie lub umowy o podobnym charakterze). Ponadto wskazał, że przepis art. 5b ust. 2 ustawy o PIT stanowi, że jeżeli pozarolniczą działalność prowadzi spółka niemająca osobowości prawnej, to przychody wspólnika z udziału w takiej spółce określone na podstawie art. 8 ust. 1 uznaje się za przychody ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 (tj. ze źródła pozarolnicza działalność gospodarcza).

Dyrektor Izby Skarbowej w odpowiedzi na wezwanie stwierdził, że podniesione zarzuty nie zasługują na uwzględnienie.

Wskazał, że przychody uzyskane z tytułu umów wymienionych w art. 13 pkt 9 ustawy o PIT stanowią zawsze przychody z działalności wykonywanej osobiście. Nawet jeżeli tego rodzaju umowy zawierane są w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej, a więc gdy uzyskiwane są przez spółkę osobową, np. komandytową.

J.K. wniósł skargę, domagając się uchylenia zaskarżonej interpretacji. Skarżący wskazał, że istotą sprawy jest to, że „usługi zarządzania będzie świadczyć spółka osobowa za pośrednictwem wspólników lub swoich pracowników” i ta spółka będzie wystawiała faktury. Również wynagrodzenie będzie wypłacane spółce komandytowej, a nie osobie fizycznej.

Skarżący podkreślił także, że opodatkowaniu podlega dopiero przychód z tytułu udziału w spółce (art. 8 ustawy o PIT). Wysokość tych wypłat będzie związana z udziałem w zysku spółki, a nie z umową o zarządzanie, na podstawie której przychody uzyskuje spółka. Dyrektor Izby Skarbowej w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie.

Orzeczenie sądu

Zdaniem sądu osiągane przez skarżącego dochody nie będą pochodziły z pozarolniczej działalności gospodarczej. Za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

Skarżący, w świetle przedstawionych przyszłych zdarzeń będzie realizował zarządzanie innym przedsiębiorstwem na podstawie umowy zawartej przez spółkę, w której jest wspólnikiem. Stąd też przychody z tytułu zarządzania przedsiębiorstwem uzyska skarżący, a nie spółka komandytowa, która ze swojej istoty nie może wykonywać osobiście tej działalności.

Podstawą odmiennej oceny zaskarżonej interpretacji nie może być to, że spółka będzie sporządzała faktury. Przychody z tej działalności będą przychodami wspólnika, który działalność tę będzie wykonywał.

Wnioski dla podatników

Przychody uzyskiwane przez spółkę osobową z tytułu zawartych umów o zarządzanie przedsiębiorstwem będą przychodami z działalności wykonywanej osobiście, a osiągnięte przez wspólnika z tego tytułu przychody nie podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT, tj. 19% podatkiem liniowym.

Praca na rzecz byłego pracodawcy

Jeżeli podatnik, który wybrał sposób opodatkowania podatkiem liniowym, uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:

• wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub

• wykonywał albo wykonuje w roku podatkowym

- w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, to podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w sposób określony w art. 30 c obowiązany do wpłacenia zaliczek od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek (art 9a ust. 3 ustawy o PIT). Wojewódzki Sąd Administracyjny w G. w wyroku z 12 grudnia 2007 r. (I SA/Gl 805/07, POP 2008/3/40) uznał jednak, że wykonywanie przez radcę prawnego w ramach działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy czynności polegających na świadczeniu pomocy prawnej nie odpowiada czynnościom wykonywanym uprzednio w ramach stosunku pracy w charakterze referenta prawnego, a tym samym nie pozbawia go możliwości opodatkowania przychodów z tej działalności na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT (tj. 19% podatkiem liniowym), gdyż nie ma zastosowania w takiej sytuacji art. 9a ust. 3 tej ustawy.

 

Stan faktyczny

Wnioskiem z 19 lutego 2007 r. podatniczka zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w M. o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w sprawie dotyczącej prawa do opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej podatkiem liniowym. Od 1 lutego 2007 r. wnioskodawczyni rozpoczęła pozarolniczą działalność gospodarczą w postaci kancelarii radcy prawnego zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych. Uchwałą Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w K. 13 listopada 2006 r. wnioskodawczyni została wpisana na listę radców prawnych. Przed uzyskaniem uprawnień koniecznych do wykonywania zawodu radcy prawnego wnioskodawczyni była zatrudniona w spółce adwokatów i radców prawnych w K. na stanowisku referenta prawnego. Do jej obowiązków należały czynności pomocnicze w stosunku do radców prawnych i adwokatów będących partnerami w spółce, a w szczególności sporządzanie projektów opinii, projektów pism procesowych, projektów umów dla klientów spółki, kompletowanie akt procesowych, obsługa administracyjno-kancelaryjna. Wszystkie przygotowane projekty opinii, umów lub pism zatwierdzane były i podpisywane przez radcę prawnego bądź adwokata. Jako aplikant sądowy w świetle obowiązujących przepisów nie mogła także zastępować radcy prawnego w postępowaniu przed sądami.

Po uzyskaniu uprawnień do wykonywania zawodu radcy prawnego i rozwiązaniu umowy o pracę podatniczka zawarła z byłym pracodawcą umowę, zgodnie z którą powierzył jej on świadczenie pomocy prawnej wskazanemu klientowi. Przedmiotem umowy jest pełny zakres świadczenia pomocy prawnej przez radcę prawnego, a w szczególności udzielanie porad, konsultacji, opinii prawnych, sporządzanie projektów umów, a także reprezentowanie klienta przed sądami lub innymi organami. Zakres usług świadczonych na podstawie umowy z byłym pracodawcą jest, zdaniem wnioskodawczyni, zupełnie inny niż czynności wykonywane do tej pory na podstawie umowy o pracę.

Przed rozpoczęciem działalności gospodarczej podatniczka złożyła oświadczenie o wyborze sposobu opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT.

Zdaniem wnioskodawczyni w opisanym stanie faktycznym znajduje zastosowanie przepis art. 30c ustawy o PIT. W związku z tym osiągane przez nią dochody z działalności gospodarczej mogą być opodatkowane stawką 19% podstawy obliczenia podatku.

Jednocześnie uważa ona, że w jej sprawie nie będzie miał zastosowania art. 9a ust. 3 ustawy o PIT, gdyż świadczone na rzecz byłego pracodawcy usługi w żadnym wypadku nie odpowiadają czynnościom wykonywanym wcześniej na podstawie umowy o pracę.

Postanowieniem z dnia (...) Naczelnik Urzędu Skarbowego w M. uznał, że przedstawione przez podatniczkę stanowisko w sprawie będącej przedmiotem wniosku jest nieprawidłowe.

Orzeczenie sądu

Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał, że skarga podatniczki jest zasadna. Istota sporu według sądu sprowadzała się w rozpoznawanej sprawie do wykładni przepisu art. 9 a ust. 3 ustawy o PIT, a w szczególności użytego w nim przez ustawodawcę zwrotu: „... świadczenie usług (...) odpowiadających czynnościom (...), które podatnik wykonywał w ramach stosunku pracy (...)”. Nie ma wątpliwości, że chodzi tutaj o tożsamość czynności wykonywanych wcześniej w ramach stosunku pracy i obecnie w działalności wykonywanej w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Następnie na podstawie stanu faktycznego w tej sprawie Sąd ocenił, czy usługi wykonywane przez skarżącą jako radcy prawnego są identyczne z tymi czynnościami, jakie wykonywała wcześniej w ramach stosunku pracy w charakterze referenta prawnego. Zawód radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami. Taką też pomoc prawną wskazanym klientom spółki adwokatów i radców prawnych w pełnym zakresie skarżąca świadczy.

Skarżąca jako referent prawny sporządzała projekty opinii prawnych, projektów pism procesowych, kompletowała akta procesowe. Zarówno z punktu widzenia technicznego, jak i merytorycznego były to czynności inne niż wcześniej omówione, a wykonywane obecnie.

Po pierwsze, gdy chodzi o opinie prawne i pisma procesowe, to wcześniej były to zawsze projekty, ich bezpośrednimi odbiorcami nie byli klienci spółki, lecz adwokaci lub radcowie prawni, którzy wykonywali usługi świadczenia pomocy prawnej.

Były to zatem czynności pomocnicze dla zasadniczej usługi wykonywanej przez inne osoby. To ostatnie zastrzeżenie dotyczy też projektów umów, którym organy podatkowe przypisują tak istotne znaczenie w procesie wykładni omawianego przepisu.

Z punktu widzenia merytorycznego zaś zespół tych czynności nie składał się na usługę w postaci świadczenia przez skarżącą pomocy prawnej.

Reasumując, interpretacja przepisów ustawy o PIT, w szczególności zaś art. 9a ust. 3 tej ustawy, dokonana przez organy podatkowe na wniosek skarżącej dotknięta jest zasadniczym błędem polegającym na ograniczeniu się do samej technicznej strony wykonywanych przez skarżącą czynności i to z pominięciem tak istotnej cechy, że uprzednio były to zawsze projekty (pism procesowych, opinii, umów), a ich odbiorcami nie byli klienci-zleceniodawcy usług.

Wnioski dla podatników

Podatkiem liniowym nie może być opodatkowany podatnik, który świadczył lub świadczy usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy tożsame co do charakteru czynności, które wykonywane były w ramach stosunku pracy w danym roku podatkowym, a także podatnik, który nie złożył do właściwego urzędu oświadczenia o wyborze liniowego podatku jako swojej formy opodatkowania. Ocena jednak, jakie usługi wcześniej świadczone na rzecz byłego pracodawcy są tożsame z usługami, jakie podatnik świadczy w ramach wykonywanej działalności gospodarczej, nie może ograniczać się do samej technicznej strony wykonywanych przez podatnika czynności.

Więcej na powyższy temat czytaj na www.kadry.infor.pl » Kategorie » Wynagrodzenia » Rozliczanie wynagrodzeń » Wynagrodzenie członka zarządu spółki (cz. 1 i 2)

Anna Stykowska-Sikora

aplikant adwokacki

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA