REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Działalność w trakcie urlopu macierzyńskiego i wychowawczego

Barbara Zabieglińska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Od 1 września przedsiębiorcy spełniający warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego będą podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania tego zasiłku.

Z punktu widzenia obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne sytuacja osoby, która w trakcie urlopu macierzyńskiego lub urlopu wychowawczego prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą, jest skomplikowana. W takim przypadku pojawiają się 3, a nie 2 tytuły ubezpieczeniowe.

REKLAMA

Tytuł do ubezpieczeń

REKLAMA

Należy pamiętać o tym, że skoro danej osobie udzielono urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego - to jest ona pracownikiem. Oznacza to, że została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 00 oznaczającego pracownika. Osoba ta, przechodząc na urlop macierzyński i mając status pracownika, ma przerwę w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne. Stąd też stosunek ubezpieczeniowy pracownika przebywającego na urlopie macierzyńskim ulega zawieszeniu.

Równocześnie pojawia się odrębny tytuł ubezpieczeniowy (art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) dla osób przebywających na urlopach wychowawczych lub pobierających zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego. Na tej podstawie składki emerytalne i rentowe, a w przypadku urlopu wychowawczego - także zdrowotne, są finansowane z budżetu państwa. Trzeci tytuł ubezpieczeniowy - to prowadzenie działalności pozarolniczej.

Zbieg tytułów do ubezpieczeń

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Jeżeli osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub osoba z nią współpracująca pozostaje równocześnie w stosunku pracy, obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym tylko z tytułu bycia pracownikiem. Od tej zasady nie ma żadnego odstępstwa. Ubezpieczenie pracownicze jest priorytetowe. Osoba ta może jednak dobrowolnie, czyli na swój wniosek być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z tytułu prowadzenia tej działalności. Ta zasada ma jednak zastosowanie tylko do pracowników osiągających z tytułu zatrudnienia co najmniej minimalne wynagrodzenie. Natomiast pracownik, którego podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy w przeliczeniu na okres jednego miesiąca jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, podlega również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów; w tym przypadku z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej.

Przykład

REKLAMA

Anna B. była zatrudniona w okresie od 1 stycznia 2008 r. do 31 grudnia 2008 r. na podstawie umowy o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Był to jej pierwszy rok zatrudnienia i otrzymywała wynagrodzenie w wysokości 900,80 zł. Od 1 lipca 2008 r. dodatkowo zaczęła prowadzić pozarolniczą działalność gospodarczą. Tak więc w 2008 r. podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia, natomiast z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności mogła przystąpić do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych.

Może się zdarzyć, że osoba prowadząca pozarolniczą działalność pozostaje równocześnie w dwóch stosunkach pracy (czyli na dwóch etatach). W takim przypadku, aby stwierdzić, czy z tytułu pozarolniczej działalności podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym, należy zsumować podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu tych dwóch stosunków pracy. Jeżeli tak uzyskana suma podstaw wymiaru składek wynosi tyle, ile minimalne wynagrodzenie określone dla danego roku pracy, osoba prowadząca pozarolniczą działalność lub współpracująca z nią podlega ubezpieczeniom społecznym tylko dobrowolnie (na swój wniosek).

Przykład

Jerzy P. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą. Dodatkowo jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę w jednym zakładzie pracy na 1/2 etatu z wynagrodzeniem miesięcznym 500 zł i w drugim zakładzie pracy też na 1/2 etatu z wynagrodzeniem 800 zł miesięcznie. Ponieważ łącznie z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy zainteresowany osiąga wynagrodzenie w wysokości 1300 zł, a więc wyższe od minimalnego wynagrodzenia obowiązującego na 2009 r., to z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na swój wniosek.

Sprawa zaczyna się komplikować wówczas, gdy kobieta pracująca w ramach stosunku pracy i równocześnie prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą rodzi dziecko. Należy wyjaśnić, że do chwili urodzenia dziecka kobieta obowiązkowo podlegała ubezpieczeniom społecznym z tytułu zatrudnienia, a z tytułu prowadzenia działalności mogła przystąpić dobrowolnie do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. W takiej sytuacji z tytułu zatrudnienia przechodzi na urlop macierzyński, a następnie na urlop wychowawczy. Natomiast jako osoba prowadząca działalność gospodarczą przestaje być zwolniona z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. I tutaj powstał problem. Część ubezpieczonych była przeświadczona, że skoro przebywa na urlopie macierzyńskim, to w dalszym ciągu może nie opłacać składek z tytułu prowadzenia działalności. Inni ubezpieczeni składki te opłacali. ZUS do osób przebywających na urlopach macierzyńskich lub wychowawczych i nieopłacających w tym czasie składek z tytułu prowadzenia działalności zaczął występować o wpłatę zaległych składek wraz z odsetkami za zwłokę, począwszy od 1 stycznia 1999 r.

W wyniku tych rozbieżności powstało ogólne niezadowolenie społeczne, wskutek którego Sejm znowelizował ustawę systemową.

Ustawa z 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy - Prawo bankowe wejdzie w życie 1 września 2009 r.

Zmiana przepisów

Nowy przepis art. 9 ust. 1c stanowi, że osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, będą podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Należy przypomnieć, że osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, to osoby:

• wykonujące pracę nakładczą, pracę na podstawie umowy zlecenia lub umowy agencyjnej,

• prowadzące pozarolniczą działalność,

• wykonujące odpłatnie pracę na podstawie skierowania do pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania i

• duchowne.

Będą one mogły jednak dobrowolnie - na swój wniosek - być objęte ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów. A więc będzie dokładnie odwrotnie niż dotychczas. Pierwszeństwo będą miały składki finansowane z budżetu państwa przed składkami z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności.

Z kolei przepis art. 9 ust. 1d znowelizowanej ustawy systemowej dotyczy pracowników, członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych oraz funkcjonariuszy Służby Celnej. Osoby te (wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 18a ustawy), spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, będą podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów.

Nie zmienia się sytuacja prawna osób przebywających na urlopach wychowawczych i prowadzących w tym czasie pozarolniczą działalność lub inną działalność zarobkową. Osoby te - tak jak dotychczas - będą podlegały nadal obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności.

Przywołana ustawa przewiduje ponadto umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek. ZUS będzie umarzał należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe) oraz na Fundusz Pracy, należnych za ubezpieczonych w związku z prowadzeniem pozarolniczej działalności lub współpracy przy tej działalności. Wymienione umorzenia będą dotyczyć składek za okres, w którym ubezpieczony pobierał zasiłek macierzyński lub zasiłek macierzyński w wysokości zasiłku macierzyńskiego albo przebywał na urlopie wychowawczym. Umorzenie będzie następowało na wniosek płatnika składek (a nie z urzędu), który w okresie od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia wejścia w życie powołanej ustawy zgłaszał ubezpieczonego, podlegającego obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności lub współpracy przy tej działalności i jednocześnie pobierającego zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego z innego tytułu albo przebywającego na urlopie wychowawczym.

Jeżeli w wyniku umorzenia należności powstanie nadpłata z tytułu składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, będzie się ją zaliczać na poczet zaległych lub bieżących składek. W razie ich braku ZUS będzie tę nadpłatę zwracał płatnikowi składek. Zaliczenie nadpłaty na poczet zaległych lub bieżących składek albo jej zwrot będzie obejmować również opłacone odsetki za zwłokę w części odpowiadającej kwocie zaliczenia lub zwrotu o opłatę prolongacyjną. W przypadku uwzględnienia wniosku płatnika o umorzenie składek na koncie ubezpieczonego, którego dotyczył wniosek, ZUS zewidencjonuje do 31 grudnia 2012 r. całość składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za okres pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, ustalonych od podstawy odpowiadającej kwocie tego zasiłku. Znowelizowana ustawa systemowa nie przewiduje takiego rozwiązania dotyczącego osób przebywających na urlopie wychowawczym. Oznacza to, że będą one musiały dokonać wyboru: albo wystąpią z wnioskiem o umorzenie należnych składek, albo takiego wniosku nie złożą. Wystąpienie z wnioskiem o umorzenie będzie oznaczać, że wprawdzie tych składek obecnie nie muszą zapłacić (a zapłacone ZUS zwróci). Jednak w konsekwencji w przyszłości ich emerytura, będąca pochodną składek zaewidencjonowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego, będzie niższa. Druga możliwość to pozostawienie zapłaconych składek i wyższa w przyszłości emerytura.

Barbara Zabieglińska

specjalista ds. ubezpieczeń społecznych

 

Podstawa prawna:

• ustawa z 24 kwietnia 2009 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy - Prawo bankowe (DzU nr 71, poz. 609),

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA