REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa o zakazie konkurencji - świadczenia dla pracownika

Bolesta-Borkowska Agnieszka
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawca, który chce, aby jego pracownik powstrzymał się od prowadzenia działalności konkurencyjnej, powinien tak ustalić należne z tego tytułu pracownikowi świadczenia, aby skutecznie go do takich działań zniechęcić.

Ze względu na swobodę prowadzenia działalności i wolność konkurencji często może dochodzić do sytuacji, gdy pracownik, oprócz zatrudnienia podstawowego - pracuje także dodatkowo w kilku różnych miejscach. W razie gdy mamy do czynienia z wiedzą bardzo specjalistyczną, pracodawca może chcieć się zabezpieczyć przed „podkupieniem” pracownika przez konkurencję i wykorzystaniem przez nią informacji, jakie posiada pracownik. Do pewnego stopnia zabezpieczeniem przed takimi sytuacjami jest zakaz konkurencji określony przepisami kodeksu pracy (art. 1011-1014 k.p.).

REKLAMA

Zakaz konkurencji w czasie trwania stosunku pracy

REKLAMA

Stosownie do art. 1011 k.p. w zakresie określonym w odrębnej umowie pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność. W kodeksie pracy brak jest definicji „działalność konkurencyjna”. W doktrynie przedmiotu przyjmuje się, że działalność konkurencyjna jest to wszelka działalność, która obiektywnie mogłaby negatywnie oddziaływać na interesy prowadzone przez pracodawcę. Ważne jest, aby w umowie było określone, jaka działalność lub praca jest uważana za konkurencyjną w stosunku do danego pracodawcy.

Umowa zawarta na okres trwania stosunku pracy może dotyczyć każdego pracownika. Nie ma znaczenia, czy ma on dostęp do szczególnie ważnych informacji czy też nie. Umowa taka pod rygorem nieważności powinna być zawarta na piśmie. Jej postanowienia tracą moc najpóźniej z chwilą ustania stosunku pracy.

Odpłatność umowy

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kodeks pracy nie zawiera regulacji co do charakteru umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy. A zatem może być ona zarówno odpłatna, jak i nieodpłatna. Stosownie do wyroku Sądu Najwyższego z 10 października 2002 r., sygn. akt I PKN 560/01, umowa o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy może być odpłatna. Jednak odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji w czasie trwania zatrudnienia nie może stanowić części wynagrodzenia zasadniczego pracownika. Sąd Najwyższy zauważył również, że art. 1012 § 3 k.p. nie ma zastosowania przy ustalaniu wysokości odszkodowania z tytułu zakazu konkurencji obowiązującego w czasie trwania stosunku pracy.

Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy

REKLAMA

Zgodnie z art. 1012 k.p. umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy może być zawarta w przypadku, gdy pracownik ma dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Z faktu, że umowa ta jest zawierana między pracodawcą a pracownikiem, wynika, że można ją podpisać przez cały okres trwania stosunku pracy, a najpóźniej w dniu jego rozwiązania. A zatem to pracodawca powinien odpowiednio wcześnie dokonać oceny, czy zawarcie takiej umowy jest konieczne.

Umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy powinna być zawarta pod rygorem nieważności w formie pisemnej. Powinna zawierać określenie zakresu zakazanej działalności, okresu, w jakim dany zakaz ma obowiązywać, a także określenie odszkodowania należnego pracownikowi. Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z 3 grudnia 2003 r., sygn. akt III PZP 16/03, w razie nieuzgodnienia przez strony w umowie o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy odszkodowania za powstrzymanie się od prowadzenia działalności konkurencyjnej pracownikowi - zgodnie z art. 56 k.c. w zw. z art. 300 k.p. - przysługuje odszkodowanie w minimalnej wysokości określonej w art. 1012 § 3 k.p.

Odszkodowanie należne pracownikowi

Odszkodowanie nie może być niższe od 25 proc. wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji.

Przepisy kodeksu pracy nie określają sposobu obliczenia odszkodowania czy też ustalenia wynagrodzenia będącego podstawą wyliczenia odszkodowania. Ustawodawca powierzył to zadanie stronom umowy. Pojawiły się różne koncepcje co do sposobu ustalenia wynagrodzenia będącego podstawą wyliczenia odszkodowania, jak np.: obliczenie średniego wynagrodzenia miesięcznego z całego okresu pracy pracownika czy też z ostatniego okresu pracy przed rozwiązaniem umowy o pracę odpowiadającego długością okresowi, na jaki zawiera się umowę o zakazie konkurencji.

Inna z koncepcji przewiduje zastosowanie zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Wydaje się to słuszne, gdyż biorąc pod uwagę przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (Dz.U. Nr 62, poz. 289 z późn.zm.) zasady te stosuje się właśnie przy obliczaniu różnego rodzaju odszkodowań i odpraw przewidzianych przepisami kodeksu pracy.

Odszkodowanie może być wypłacone w miesięcznych ratach (art. 1012 § 3 k.p.). Z tego sformułowania wynika, że zasadą jest wypłata jednorazowa ze względu na to, że jest ona korzystniejsza dla pracownika. Nie ma jednak przeszkód, aby strony ustaliły wypłaty w okresach miesięcznych, co oddawałoby rytm wypłaty wynagrodzenia za pracę, co do osiągania którego pracownik będzie ograniczony.

Przykład

Strony zawarły umowę o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy na okres 2 lat. Odszkodowanie zostało określone w wysokości minimalnej, tzn. 25 proc. wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy przez okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Pracownik otrzymywał wynagrodzenie określone w stałej stawce miesięcznej w wysokości 2000 zł. W jakiej wysokości będzie się pracownikowi należało odszkodowanie?

Okres zakazu konkurencji wynosi 2 lata, czyli 24 miesiące. Należałoby pomnożyć ten okres przez wynagrodzenie otrzymywane przez pracownika i ustalić 25 proc. z otrzymanego wyniku. A zatem: (24 x 2000) x 25% = 12 000 zł W przypadku gdy przewidziano jednorazową wypłatę, pracownik powinien otrzymać 12 000 zł. Natomiast gdyby zdecydowano się na wypłatę ratalną w okresach miesięcznych - byłemu pracownikowi należałoby się co miesiąc 500 zł.

Ustanie zakazu konkurencji

Zakaz konkurencji ustaje w momencie upływu okresu, na który została zawarta umowa. Ponadto zakaz konkurencji przestaje obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa, w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz lub niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania.

Agnieszka Bolesta-Borkowska 

Podstawa prawna:

art. 1011-1014 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA