REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jak korzystać z ulgi na złe długi

Małgorzata Kawczyńska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Od 1 grudnia 2008 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące ulgi na złe długi. Ze względu na kryzys finansowy ustawodawca ułatwił korzystanie ze skorygowania VAT i zwiększył mobilizację kontrahentów do regulowania zaległości.

REKLAMA

Nowe zasady korzystania z ulgi na złe długi, obowiązujące od 1 grudnia 2008 r., mają zastosowanie do wszystkich wierzytelności, gdy upłynęło 180 dni od terminu ich płatności, a nie upłynęły jeszcze dwa lata od końca roku, w którym wystawiono fakturę. Wprowadzone przepisy dotyczą wierzytelności.

REKLAMA

Podatnik w ramach ulgi na złe długi może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, po spełnieniu określonych warunków (tabela 1). Korekta dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona. Oznacza to, że jeśli podatnik będzie w stanie uprawdopodobnić, że nie ma możliwości odzyskania wierzytelności, będzie mógł skorygować (pomniejszyć) zawarty w niej podatek należny. Nie trzeba czekać, jak to było do 30 listopada 2008 r., aż wierzytelność zostanie odpisana jako nieściągalna.

UWAGA!

Nieściągalność wierzytelności należy uznać za uprawdopodobnioną, jeżeli wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Tabela 1. Porównanie zmian w ustawie dotyczących warunków skorzystania z ulgi na złe długi

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

REKLAMA

W wyniku zmiany przepisów uległ skróceniu, z pięciu do dwóch lat, okres objęty prawem korekty. Korektą podatku należnego będzie można więc objąć tylko dwuletnią wierzytelność wynikającą z faktury VAT, co oznacza, że dotyczy ona tylko wierzytelności, które nie uległy przedawnieniu. Wymagane więc jest efektywne zarządzanie należnościami.

Korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin 14 dni, nie wcześniej jednak niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia o zamiarze skorygowania podatku należnego. Jeśli po dokonaniu korekty należność została uregulowana w jakiejkolwiek formie (płatność, kompensata), podatnik jest zobowiązany zwiększyć podatek należny w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek należny trzeba zwiększyć w odniesieniu do tej części.

Wzór 1. Zawiadomienie dłużnika o planowanej korekcie

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Podatnik zobowiązany jest dołączyć do deklaracji podatkowej, w której dokonuje korekty podatku należnego, zawiadomienie do właściwego dla siebie urzędu skarbowego z podaniem kwot korekty podatku. W ciągu siedmiu dni od dnia dokonania korekty wierzyciel zobowiązany jest również zawiadomić dłużnika o tej czynności. Kopia zawiadomienia jest przesyłana także do właściwego dla wierzyciela urzędu skarbowego.

W związku z pojawiającą się wątpliwością, czy dopuszczalne jest podanie wyłącznie całkowitej kwoty korekty podatku, warto przytoczyć interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 31 marca 2008 r., sygn. 1401/PV-I/4407/14-23/07/MJa:

Nakładając na wierzyciela przedmiotową powinność ustawodawca wskazał jednocześnie minimalny zakres danych, które winny zostać ujęte w składanym do urzędu zawiadomieniu. W art. 89a ust. 5 ustawy o VAT mowa jest o podaniu kwot korekty podatku należnego. Dlatego też w ocenie Dyrektora Izby Skarbowej Spółka błędnie przyjęła tezę o dopuszczalności podania wyłącznie całkowitej kwoty korekty podatku należnego. W omawianej regulacji ustawodawca nie posłużył się bowiem pojęciem „kwota korekty”, lecz zastosował liczbę mnogą, co wskazuje, że chodzi o kwoty podatku należnego odpowiadające poszczególnym wierzytelnościom. Literalne brzmienie omawianego przepisu nie budzi zatem wątpliwości co do intencji ustawodawcy.

Wzór 2. Zawiadomienie urzędu skarbowego o dokonanej korekcie

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

W przypadku otrzymania zawiadomienia i nieuregulowania należności w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania dłużnik jest zobowiązany do pomniejszenia podatku naliczonego podlegającego odliczeniu lub - w razie jego braku - do odpowiedniego powiększenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku wynikającą z nieuregulowanych faktur poprzez korektę deklaracji za okres, w którym dokonał odliczenia. Należy pamiętać również o uregulowaniu odsetek z tytułu powstałego zobowiązania podatkowego. W przypadku częściowego uregulowania należności przed upływem terminu korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności.

Jeżeli uregulowanie należności nastąpiło po dokonaniu korekty, dłużnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części.

Schemat 1. Postępowanie w przypadku skorzystania z ulgi na złe długi

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Schemat 2. Postępowanie w przypadku skorzystania z ulgi na złe długi i następnie uregulowania przez dłużnika części lub całości należności

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Z prawa do ulgi na złe długi w dalszym ciągu nie będą mogły skorzystać te podmioty, między którymi występują powiązania o charakterze kapitałowym lub rodzinnym. Z ulgi tej nie można także skorzystać w przypadku likwidacji firmy dłużnika, ponieważ jednym z warunków jest, że dłużnik musi być podatnikiem VAT czynnym.

Rozliczenie VAT w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności odbywa się za pośrednictwem konta „Pozostałe przychody operacyjne”. Tak powstałego przychodu nie należy zaliczać do przychodów podatkowych u wierzyciela. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 4 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do przychodów podatkowych nie należy zaliczać zwróconych, umorzonych lub zaniechanych podatków i opłat stanowiących dochody budżetu państwa albo budżetów jednostek samorządu terytorialnego, niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów (pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 13 listopada 2008 r., sygn. IBPB3/423-748/08/JS). Równolegle u dłużnika należy zwiększyć koszty operacyjne w zespole 7 o kwotę korygowanego podatku. Koszt taki nie jest kosztem uzyskania przychodów.

Ze względu na ryzyko utraty należności trzeba również pamiętać o utworzeniu odpisu aktualizującego.

Jeżeli podatnik dokonał korekty podatku, a następnie otrzymał zapłatę w całości, koryguje podatek od towarów i usług w zespole kont 2, jednocześnie księgując jego wartość jako pozostałe koszty operacyjne.

Przykład

Spółka X ma wierzytelność od spółki Y z tytułu sprzedanej usługi:

• data powstania wierzytelności - 1 marca 2008 r.,

• kwota netto - 100 000 zł, VAT - 22 000 zł,

• termin płatności - 14 dni.

Spółka Y otrzymała fakturę w marcu 2008 r. i w tym miesiącu odliczyła podatek naliczony. Do 8 grudnia 2008 r. wierzytelność ta nie została przez dłużnika uregulowana. Spółka X postanowiła skorzystać z instytucji ulgi na złe długi. W związku z tym 9 grudnia 2008 r. zawiadomiła spółkę Y o zamiarze skorygowania podatku należnego. Potwierdzenie odbioru zawiadomienia przez dłużnika otrzymano 11 grudnia 2008 r. W ciągu ustawowych 14 dni dłużnik nie uregulował swojego zobowiązania. W związku z tym spółka postanowiła dokonać korekty podatku należnego za grudzień 2008 r. (deklaracja sporządzona 26 stycznia 2009 r.). W związku z tym, że spółka Y (dłużnik) otrzymała zawiadomienie o dokonanej korekcie przez spółkę X 28 stycznia 2009 r., w tym samym dniu dokonała korekty podatku naliczonego za marzec 2008 r. i naliczyła odsetki budżetowe od należnego zobowiązania oraz uregulowała całość zobowiązania z tytułu VAT. W lutym 2009 r. spółka Y dokonała częściowej spłaty zobowiązania wobec spółki X w wysokości 50 000 zł. W maju 2009 r. spółka Y dokonała końcowej zapłaty należności w kwocie 72 000 zł.

Na potrzeby przykładu założono u wierzyciela VAT do zapłaty za marzec 2008 r. w kwocie 22 000 zł, a u dłużnika VAT do zwrotu w kwocie 22 000 zł.

Ewidencja księgowa w spółce X (wierzyciel)

 1. Wystawienie faktury dla spółki Y - marzec 2008 r.:

Wn „Rozrachunki z odbiorcami” 122 000,00

Ma „VAT należny” 22 000,00

Ma „Przychody ze sprzedaży” 100 000,00

 2. Zaksięgowanie zobowiązania z tytułu VAT za marzec 2008 r.:

Wn „VAT należny” 22 000,00

Ma „Rozrachunki z tytułu VAT” 22 000,00

 3. Zapłata zobowiązania z tytułu VAT:

Wn „Rozrachunki z tytułu VAT” 22 000,00

Ma „Rachunek bankowy” 22 000,00

 4. Utworzenie odpisu aktualizującego na całą wierzytelność - grudzień 2008 r.:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 122 000,00

Ma „Odpisy aktualizujące” 122 000,00

 5. Korekta VAT należnego za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia - grudzień 2008 r.:

Wn „VAT należny” 22 000,00

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 22 000,00

 6. Zaksięgowanie należności z tytułu VAT - grudzień 2008 r.:

Wn „Rozrachunki z tytułu VAT” 22 000,00

Ma „VAT należny” 22 000,00

 7. Częściowe uregulowanie zobowiązania przez spółkę Y w kwocie brutto 50 000 zł - luty 2009 r.:

Wn „Rachunek bankowy” 50 000,00

Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 50 000,00

 8. Częściowe odwrócenie odpisu aktualizującego:

Wn „Odpisy aktualizujące” 50 000,00

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 50 000,00

 9. Korekta VAT w wyniku częściowej spłaty zobowiązania w wysokości 50 000 zł za miesiąc, w którym należność została uregulowana - luty 2009 r. Kwota VAT przypadająca na płatność: 50 000 zł : 1,22 x 0,22 = 9016,39 zł

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 9 016,39

Ma „VAT należny” 9 016,39

10. Zaksięgowanie zobowiązania z tytułu VAT - luty 2009 r.:

Wn „VAT należny” 9 016,39

Ma „Rozrachunki z tytułu VAT” 9 016,39

11. Końcowe uregulowanie zobowiązania przez spółkę Y w kwocie 72 000 zł - maj 2009 r.:

Wn „Rachunek bankowy” 72 000,00

Ma „Rozrachunki z odbiorcami” 72 000,00

12. Odwrócenie odpisu aktualizującego:

Wn „Odpisy aktualizujące” 72 000,00

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 72 000,00

13. Korekta VAT w wyniku częściowej spłaty zobowiązania za miesiąc, w którym należność została uregulowana - maj 2009 r. Kwota VAT przypadająca na płatność: 72 000 zł : 1,22 x 0,22 = 12 983,61 zł

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 12 983,61

Ma „VAT należny” 12 983,61

14. Zaksięgowanie zobowiązania z tytułu VAT - maj 2009 r.:

Wn „VAT należny” 12 983,61

Ma „Rozrachunki z tytułu VAT” 12 983,61

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Ewidencja księgowa w spółce Y (dłużnik)

1. Otrzymanie faktury od spółki X - marzec 2008 r.:

Wn „Usługi obce” 100 000,00

Wn „VAT naliczony” 22 000,00

Ma „Rozrachunki z dostawcami” 122 000,00

2. Zaksięgowanie należności z tytułu VAT za marzec 2008 r.:

Wn „Rozrachunki z tytułu VAT” 22 000,00

Ma „VAT naliczony” 22 000,00

3. Zwrot z US należności z tytułu VAT za marzec 2008 r.:

Wn „Rachunek bankowy” 22 000,00

Ma „Rozrachunki z tytułu VAT” 22 000,00

4. Korekta VAT za okres, w którym dłużnik dokonał obniżenia VAT (marzec 2008 r.) - ewidencja w styczniu 2009 r.:

Wn „Pozostałe koszty operacyjne” 22 000,00

Ma „VAT naliczony” 22 000,00

5. Zaksięgowanie zobowiązania z tytułu korekty VAT za marzec 2008 r. - ewidencja w styczniu 2009 r.:

Wn „VAT naliczony” 22 000,00

Ma „Rozrachunki z tytułu VAT” 22 000,00

6. Uregulowanie zaległego zobowiązania z tytułu VAT za marzec 2008 r. - ewidencja w styczniu 2009 r.:

Wn „Rozrachunki z tytułu VAT” 22 000,00

Ma „Rachunek bankowy” 22 000,00

7. Naliczenie i zapłata odsetek budżetowych - styczeń 2009 r.:

Tabela 2. Wyliczenie odsetek od zaległości budżetowej

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

Wn „Koszty finansowe” 1 974,60

Ma „Rachunek bankowy” 1 974,60

Ewidencja pozabilansowa

Wn „Koszty niepodatkowe” 1 974,60

8. Częściowa spłata zobowiązania przez dłużnika w wysokości 50 000 zł:

Wn „Rozrachunki z dostawcami” 50 000,00

Ma „Rachunek bankowy” 50 000,00

9. Korekta VAT przez dłużnika w wyniku częściowej spłaty zobowiązania w wysokości 50 000 zł w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana - luty 2009 r. Kwota VAT przypadająca na płatność: 50 000 zł : 1,22 x 0,22 = 9016,39 zł

Wn „VAT naliczony” 9 016,39

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 9 016,39

10. Przeksięgowanie należności z tytułu VAT:

Wn „Rozrachunki z tytułu VAT” 9 016,39

Ma „VAT naliczony” 9 016,39

11. Końcowa spłata zobowiązania przez dłużnika w wysokości 72 000 zł:

Wn „Rozrachunki z dostawcami” 72 000,00

Ma „Rachunek bankowy” 72 000,00

12. Korekta VAT przez dłużnika w wyniku końcowej spłaty zobowiązania w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana - maj 2009 r. Kwota VAT przypadająca na płatność: 72 000 zł : 1,22 x 0,22 = 12 983,61 zł

Wn „VAT naliczony” 12 983,61

Ma „Pozostałe przychody operacyjne” 12 983,61

13. Zaksięgowanie należności z tytułu VAT w wysokości 12 983,61 zł:

Wn „Rozrachunki z tytułu VAT” 12 983,61

Ma „VAT naliczony” 12 983,61

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

• art. 89a, art. 89b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1320

• art. 12 ust. 4 pkt 6 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2008 r. Nr 209, poz. 1316

Małgorzata Kawczyńska

główna księgowa, finalistka konkursu Księgowy Roku 2005

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Biuletyn Rachunkowości

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA