REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Utwory naukowe w prawie autorskim

Monika Brzozowska
Monika Brzozowska
Adwokat, dziennikarz, politolog, doradca i trener. Ekspert z zakresu prawa własności przemysłowej, prawa reklamy, znawca problematyki z zakresu prawa prasowego, prawa mediów, prawa autorskiego.
Utwór naukowy, pracowniczy to taki utwór, który został stworzony w ramach obowiązków służbowych.
Utwór naukowy, pracowniczy to taki utwór, który został stworzony w ramach obowiązków służbowych.

REKLAMA

REKLAMA

Problematyka utworów naukowych jest uregulowana oddzielnie w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Dlatego też wypada poświęcić jej trochę więcej miejsca

Utwory pracownicze naukowe w instytucji kultury

Zgodnie z art. 14 pr.aut. jeżeli w umowie o pracę nie postanowiono inaczej, instytucji naukowej przysługuje pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika, który stworzył ten utwór w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy. Twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. Pierwszeństwo opublikowania wygasa, jeżeli w ciągu sześciu miesięcy od dostarczenia utworu nie zawarto z twórcą umowy o wydanie utworu albo jeżeli w okresie dwóch lat od daty jego przyjęcia utwór nie został opublikowany.

REKLAMA

Jest to swoista licencja ustawowa ustanawiająca pierwszeństwo publikacji dla pracodawcy.

Analizując poszczególne elementy warto zwrócić uwagę na następujące kwestie związane z niniejszym przepisem.

Zobacz: Ochrona praw autorskich i pokrewnych - odpowiedzialność karna

Instytucja naukowa

Według niektórych przedstawicieli doktryny określenie to odnosi „nie tylko do jednostek, w których działalność naukowa jest działalnością podstawową, lecz także –- do tych jednostek, w których działalność naukowa ma charakter uboczny”. Wynika to z faktu iż ustawa o prawie autorskim mówi o instytucji naukowej a nie jednostce naukowo- badawczej. Istnieje bowiem ustawa z dnia 25 lipca 1985 r. o jednostkach badawczo-rozwojowych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Utwór naukowy

Nauka – zgodnie z leksykalną definicją – to „działalność społeczna mająca na celu obiektywne i adekwatne poznanie rzeczywistości wyrastające z potrzeby jej opanowania i przekształcenia przez człowieka” .

Zdaniem przedstawicieli doktryny utwór naukowy to utwór (tj. dzieło indywidualne i twórcze), który stanowi „rezultat naukowego procesu poznawczego i który równocześnie, w swej podstawowej funkcji komunikacyjnej, jest zorientowane nie <> ”.

Pracownik naukowy

By mówić o utworach naukowych pracowniczych trzeba jednoznacznie podkreślić iż chodzi o utwory tworzone przez pracowników naukowych. Podstawową bowiem przesłanką nabycia praw publikacji utworu naukowego przez instytucję naukową jest fakt iż owa instytucja zatrudnia pracownika (nie będzie więc utworem naukowym pracowniczym utwór stworzony przez osoby „pracujące” na podstawie umów cywilno-prawnych, stażystów a także magistrów czy doktorantów jeśli nie mają podpisanej umowy o pracę z instytucja naukową).

Zobacz: Czym są organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi?

Obowiązki służbowe

Utwór naukowy, pracowniczy to taki utwór, który został stworzony w ramach obowiązków służbowych. Tutaj rodzi się najwięcej wątpliwości.

Według J. Barty, R. Markiewicza do tej kategorii zalicza się będą w szczególności:

  • utwory naukowe powstające w ramach planów prac jednostek organizacyjnych instytucji;
  • utwory naukowe tworzone z polecenia lub pod nadzorem przełożonego twórcy utworu;
  • prace doktorskie i habilitacyjne, jeżeli ich autorzy są pracownikami szkoły wyższej lub innej instytucji naukowej.

Przy czym, co wato podkreślić, o przynależności do kategorii utworów naukowych nie będzie decydować nazwa stanowiska, na którym zatrudniony jest pracownik naukowy. Wystarczające jest bowiem iż wykona utwór naukowy w ramach obowiązków pracowniczych – zgodnie z planem lub/i pod nadzorem pracodawcy.

Pierwszeństwo publikacji

Stosownie do art. 14 ustawy pr.aut. zatrudniony w jednostce naukowej twórca pracowniczego utworu naukowego doznaje pewnych ograniczeń w możliwości korzystania ze swoich autorskich praw majątkowych. Oznacza to iż instytucja naukowa ma pierwszeństwo opublikowania utworu naukowego pracownika.

Co to oznacza w praktyce

Instytucja naukowa nie nabywa prawa autorskiego do utworu. Ma jedynie prawo do pierwszej publikacji. Instytucja naukowa jako pracodawca może wystąpić przeciwko każdemu, kto z naruszeniem jej uprawnienia opublikował tego rodzaju dzieło, obojętnie czy za zgodą, czy bez zgody twórcy. Przy czym nie znaczenia fakt rozwiązania umowy o pracę.

Zobacz: Prawa do nadań programów oraz pierwszych wydań – porada

Wynagrodzenie dla twórcy

Jeśli co innego nie wynika z umowy o pracę, korzystając z prawa pierwszeństwa publikacji twórcy (pracownikowi naukowemu) należy się wynagrodzenia. Należy również zauważyć iż co do zasady należy zawrzeć z twórcą naukowym umowę na pierwszą publikację utworu naukowego.

Wygaśnięcie prawa do pierwszej publikacji

Prawo do pierwszego opublikowania utworu wygasa, jeżeli w ciągu 6 miesięcy od dostarczenia pracodawcy utworu nie zawrze on z twórcą umowy wydawniczej, albo jeżeli utwór nie zostanie opublikowany w okresie dwóch lat od jego przyjęcia przez pracodawcę.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA