Napoje i posiłki profilaktyczne dla pracowników w okresie zimowym

Pracodawca zapewnia posiłki pracownikom wykonującym prace:

• związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal (8375 kJ) u mężczyzn i powyżej 1100 kcal (4605 kJ) u kobiet,
• związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet, wykonywane w pomieszczeniach zamkniętych, w których ze względów technologicznych utrzymuje się stale temperatura poniżej 10^oC lub wskaźnik obciążenia termicznego (WBGT) wynosi powyżej 25^oC,
• związane z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i powyżej 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet, wykonywane na otwartej przestrzeni w okresie zimowym; za okres zimowy uważa się okres od 1 listopada do 31 marca,
• pod ziemią.

Pracodawca ma obowiązek dostarczania napojów i posiłków od 1 listopada do 31 marca.

Do ustalenia, czy pracownikom zatrudnionym na otwartej przestrzeni przysługują w okresie zimowym posiłki profilaktyczne, niezbędne jest dokonanie pomiaru wydatku energetycznego na ich stanowiskach pracy. Jeśli wynik pomiaru wykaże, że wydatek ten nie przekracza 1500 kcal dla mężczyzn i 1000 kcal dla kobiet, pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia pracownikom posiłków profilaktycznych.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Polecamy: Faktury 2014

Pracownik jest zatrudniony przy pracach porządkowych terenu zakładu. Pomiary wykazały, że w ciągu zmiany roboczej wydatek energetyczny wynosi 1600 kcal. W tym przypadku posiłek profilaktyczny przysługuje pracownikowi w okresie zimowym, tj. od 1 listopada do 31 marca. Gdyby pomiar wydatku energetycznego wykazał wydatek energetyczny organizmu powyżej 2000 kcal (8375 kJ) w czasie zmiany roboczej, posiłki profilaktyczne przysługiwałyby pracownikowi przez cały rok.

Napoje profilaktyczne

Pracodawcy muszą także zapewniać pracownikom gorące napoje profilaktyczne. Przysługują one pracownikom pracującym na otwartej przestrzeni w każdym dniu pracy, kiedy temperatura wynosi poniżej 10^oC, bez względu na porę roku, a także pracownikom zatrudnionym w warunkach mikroklimatu zimnego, charakteryzującego się wartością wskaźnika siły chłodzącej powietrza (WCI) powyżej 1000. Ponadto mają do nich prawo pracownicy zatrudnieni przy pracach związanych z wysiłkiem fizycznym, powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu powyżej 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn i 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet.

Zobacz również: Zgłoszenie danych do ZUS dotyczących pracy w szczególnych warunkach

Jeżeli pracownik część czasu pracy spędza w pomieszczeniu zamkniętym, natomiast pozostałą część przebywa na otwartej przestrzeni, a spełnione są odpowiednie warunki (temperatura powietrza, wydatek energetyczny), to przysługują mu gorące napoje oraz posiłki profilaktyczne.

Pracodawca musi zapewnić pracownikom zatrudnionym na otwartej przestrzeni gorące napoje w dniu, w którym temperatura wynosi poniżej 10^oC.

Wydawanie posiłków i napojów

Pracodawca ma obowiązek zapewnić posiłek w formie jednego dania gorącego oraz napoje, których rodzaj i temperatura powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy.

Stanowiska pracy, na których zatrudnieni pracownicy powinni otrzymywać posiłki i napoje, oraz szczegółowe zasady ich wydawania, korzystania lub przyrządzania, ustala pracodawca w porozumieniu z zakładowymi organizacjami związkowymi. Jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, pracodawca ustala wykaz stanowisk, na których zatrudnionym pracownikom będą przysługiwać profilaktyczne posiłki i napoje, po uzyskaniu opinii przedstawicieli pracowników.

Pracodawca powinien ustalić wykaz stanowisk pracy, na których pracownicy są uprawnieni do otrzymywania posiłków i napojów profilaktycznych.

Jeżeli pracodawca nie jest w stanie zapewnić warunków do przygotowania i spożywania posiłku na terenie zakładu, powinien wykupić pracownikom posiłki w punkcie gastronomicznym, zapewniając możliwość ich spożycia w trakcie pracy. Pracodawca może też zrealizować swój obowiązek, dostarczając pracownikom produkty do samodzielnego przyrządzenia posiłku. W takim przypadku powinien zapewnić zachowanie odpowiednich warunków higieniczno-sanitarnych przygotowywania oraz spożywania posiłku.

Posiłki powinny być wydawane w czasie regulaminowych przerw w pracy, w zasadzie po trzech czy czterech godzinach pracy. Takie posiłki powinny zawierać od 50% do 55% węglowodanów, około 30–35% tłuszczów oraz 15% białek, a suma ich wartości energetycznej powinna wynosić ok. 1000 kcal (4187 kJ).

Napoje powinny być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej w ilości zaspokajającej ich potrzeby. Pracodawca nie może zwolnić się z obowiązku wydawania posiłków i napojów zatrudnionym pracownikom, wypłacając w zamian ekwiwalenty pieniężne (§ 8 rozporządzenia w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów).

Zobacz też: Napoje dla pracowników w czasie upałów

PODSTAWA PRAWNA:

● art. 232 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 208),

● § 2–6, 8 rozporządzenia Rady Ministrów z 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz.U. Nr 60, poz. 279).

Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź w Serwisie Prawno - Pracowniczym!