REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obowiązki pracodawcy związane ze śmiercią pracownika

Piotr Matwiejczyk
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

W razie śmierci pracownika pracodawca ma obowiązek wypłacić zaległe świadczenia i odprawę pośmiertną rodzinie zmarłego pracownika.

Świadczenie pracy w ramach stosunku pracy ma charakter osobisty. Dlatego też z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa. Wygaśnięcie stosunku pracy na skutek śmierci pracownika następuje z mocy prawa i nie wymaga składania jakichkolwiek oświadczeń. Niezbędne jest jednak udokumentowanie śmierci pracownika. Dokumentem stwierdzającym śmierć jest akt zgonu. Przepisy prawa nie uprawniają pracodawcy do żądania od osoby ubiegającej się o należności po zmarłym pracowniku tego dokumentu, jednak praktyka wskazuje, że może okazać się to konieczne. W związku ze śmiercią pracownika na pracodawcy ciąży wiele obowiązków.

REKLAMA

Sporządzenie świadectwa pracy i wyrejestrowanie z ubezpieczeń

REKLAMA

W związku z wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca ma obowiązek niezwłocznego wydania świadectwa pracy. Jednak w przypadku śmierci pracownika pracodawca ma obowiązek sporządzenia świadectwa pracy i włączenia go do akt osobowych (§ 3 rozporządzenia z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy...). Świadectwo pracy sporządza się niezwłocznie po uzyskaniu informacji o śmierci pracownika, przy czym w tym przypadku uzyskanie informacji przez pracodawcę nie jest tożsame z otrzymaniem odpisu zupełnego aktu zgonu. Osobami uprawnionymi do składania wniosku o wydanie świadectwa pracy lub jego sprostowanie są małżonek zmarłego pracownika oraz inne osoby, na które po śmierci pracownika przechodzą prawa majątkowe ze stosunku pracy.

Pracodawca - jako płatnik składek - ma obowiązek wyrejestrowania z ubezpieczeń społecznych pracownika, którego stosunek pracy wygasł z powodu śmierci. Wyrejestrowanie powinno nastąpić w terminie 7 dni od dnia ustania stosunku pracy, a więc od dnia śmierci pracownika.

Prawa osobiste i majątkowe pracownika

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Śmierć pracownika wywiera skutki w sferze przysługujących pracownikowi praw osobistych i majątkowych. Prawa osobiste pracownika (np. prawo przywrócenia do pracy) z chwilą śmierci wygasają.

REKLAMA

Na podstawie Kodeksu pracy prawa majątkowe przechodzą w równych częściach na małżonka pracownika oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS. Do renty rodzinnej są uprawnieni członkowie rodziny osoby, którzy w chwili śmierci mieli ustalone prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy lub spełniali warunki wymagane do uzyskania jednego z tych świadczeń. Za członków rodziny uważa się dzieci własne, drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione, przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletniości wnuki, rodzeństwo i inne dzieci, w tym również w ramach rodziny zastępczej, małżonek, rodzice, za których uważa się również ojczyma i macochę. Dopiero w przypadku braku wymienionych powyżej osób lub niespełnienia przez te osoby warunków wynikających z ustawy prawa te wchodzą do spadku i podlegają dziedziczeniu na zasadach ogólnych stosownie do przepisów Kodeksu cywilnego.

Należy wskazać, że związek małżeński musi trwać w chwili śmierci pracownika. Orzeczenie separacji ma takie same skutki jak rozwód (art. 614 § 1 k.r.o.). A zatem osoba, która pozostawała z pracownikiem w chwili śmierci jego śmierci w separacji, mimo że formalnie była jego małżonkiem, nie jest uprawniona do świadczeń majątkowych po zmarłym pracowniku. Natomiast osoba ta może nabyć prawa po zmarłym, jeśli spełnia warunki uprawniające do uzyskania po nim renty rodzinnej.

Do praw majątkowych ze stosunku pracy zalicza się: prawo do wynagrodzenia zasadniczego należnego do dnia wygaśnięcia stosunku pracy, prawo do pozostałych składników wynagrodzenia, takich jak: nagrody, premie, dodatki, ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy (w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego w roku zgonu). Przed wypłatą wynagrodzenia należnego zmarłemu pracownikowi uprawnionym osobom pracodawca może dokonać potrącenia wzajemnych zobowiązań pracownika, np. z tytułu wypłaconych zaliczek, nałożonych kar pieniężnych, sądownie ustalonego odszkodowania za zniszczenie mienia pracodawcy itd. Potrącenia dokonuje się zgodnie z zasadami i w granicach określonych w art. 87 k.p. W skład spadku po pracowniku wchodzi również roszczenie o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę przewidziane w art. 56 k.p. Natomiast prawo do odszkodowania za przedmioty utracone lub uszkodzone w związku z wypadkiem przy pracy nie przysługuje w przypadku utraty lub uszkodzenia pojazdu samochodowego oraz pieniędzy.

Pracodawca powinien również wypłacić rodzinie zmarłego odszkodowanie z tytułu umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy. Rodzina będzie mogła domagać się odszkodowania tylko za czas do śmierci pracownika. Jest to konsekwencją faktu, że obowiązek zaniechania działalności konkurencyjnej po ustaniu stosunku pracy jest związany ściśle z osobą pracownika. W związku z tym w przypadku śmierci pracownika umowa o zakazie konkurencji wygasa (wyrok SN z 22 stycznia 2004 r., I PK 341/03). W razie śmierci pracownika, który wcześniej wytoczył powództwo o przywró- cenie do pracy, postępowanie to - z uwagi na osobisty charakter - staje się bezprzedmiotowe, a tym samym niemożliwe do uwzględnienia. W takim przypadku sąd zasądzi na rzecz spadkobierców odszkodowanie na podstawie art. 45 § 2 k.p.

Odprawa pośmiertna

W razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby pracodawca ma obowiązek wypłacenia rodzinie odprawy pośmiertnej. Wysokość odprawy pośmiertnej jest uzależniona od długości stażu pracy u danego pracodawcy. Obliczając wysokość odprawy pośmiertnej, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu ekwi- walentu pieniężnego za urlop. Osobami uprawnionymi do odprawy pośmiertnej jest małżonek pracownika oraz inni członkowie jego rodziny spełniający warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Jeśli do odprawy jest uprawnionych kilka osób, pracodawca dzieli należną odprawę w równych częściach na wszystkie uprawnione osoby. Jeśli zaś po zmarłym pozostał tylko jeden członek rodziny uprawniony do odprawy pośmiertnej, przysługuje mu odprawa w wysokości połowy należnej odprawy.

Należy wskazać, że odprawa pośmiertna przysługuje rodzinie pracownika bez względu na przyczynę śmierci - nawet jeśli przyczyną zgonu było zachowanie pracownika.

Piotr Matwiejczyk 

Podstawa prawna:

• § 3 rozporządzenia z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa racy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (DzU nr 60, poz. 282),

• ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 2004 r. nr 39, poz. 353 ze zm.).

• wyrok SN z 22 stycznia 2004 r., I PK 341/03, OSNP 2004/23/398.

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Serwis Prawno-Pracowniczy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA