REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wydłużony dobowy wymiar czasu pracy nie pozbawia pracownika prawa do odpoczynku

Jadwiga Sowińska
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jednym z najistotniejszych przepisów regulujących problematykę czasu pracy jest przepis przyznający pracownikom w każdej dobie prawo do co najmniej jedenastogodzinnego okresu odpoczynku. W praktyce oznacza to, że pracodawca powinien organizować pracownikowi pracę w taki sposób, aby w każdej dobie dysponował on co najmniej jedenastoma kolejnymi godzinami wolnymi od pracy.

Regularne korzystanie z dobowego okresu odpoczynku jest możliwe, jeżeli pracownik wykonuje pracę w dobowym wymiarze czasu pracy nieprzekraczającym 13 godzin. Przykładowo, pracownik wykonujący pracę w danym tygodniu od poniedziałku do piątku w wymiarze osiem godzin (od 8.00 do 16.00) i dodatkowo każdego dnia przez jedną godzinę nadliczbową (od 16.00 do 17.00) bez przeszkód może korzystać w każdej dobie z nieprzerwanego jedenastogodzinnego okresu odpoczynku. Jego czas wolny od pracy obejmuje bowiem w każdej dobie 15 godzin (od 17.00 do 8.00 dnia następnego).

REKLAMA

Równoważny odpoczynek

REKLAMA

Podobnie pracownik wykonujący pracę np. w wymiarze 12 godzin w poniedziałek, wtorek i środę (od 6.00 do 18.00) oraz mający wolne w czwartek i piątek z tytułu równoważenia czasu pracy - może korzystać w każdej dobie z regularnych, jedenastogodzinnych okresów odpoczynku. W jego dniach roboczych wolnych od pracy pozostaje bowiem 13 godzin, natomiast w dniach równoważących czas pracy - wolne od pracy są 24 godziny.

W przypadku polecania pracy w godzinach nadliczbowych ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy, w czasie nieprzypadającym bezpośrednio po normalnym czasie pracy, także konieczne jest respektowanie prawa pracownika do regularnych co najmniej jedenastogodzinnych okresów odpoczynku. Pracownik wykonujący pracę od 6.00 do 14.00 może zatem z takich powodów pracować w godzinach nadliczbowych, np. od 3.00 do 6.00 dnia następnego, ma bowiem 13 kolejnych godzin wolnych od pracy. Nie może natomiast wykonywać takiej pracy nadliczbowej od 20.00 do 22.00, bowiem wówczas pracodawca nie zagwarantuje mu odpoczynku w wymiarze co najmniej 11 kolejnych godzin.

W przepisach kodeksu pracy uregulowano także prawo pracownika do okresu odpoczynku w przypadkach, gdy dobowy wymiar czasu pracy uniemożliwia skorzystanie w danej dobie z co najmniej jedenastogodzinnego okresu odpoczynku. Chodzi tu:

Dalszy ciąg materiału pod wideo

• po pierwsze, o przypadki wykonywania pracy w systemach czasu pracy przewidujących znaczne wydłużenie dobowego wymiaru czasu pracy - do 16, a nawet do 24 godzin,

• po drugie, o przypadki pracy w godzinach nadliczbowych ze względu na konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,

• po trzecie, o pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy.

PRZYKŁAD

CZAS ODPOCZYNKU PRZY DOZORZE URZĄDZEŃ

Pracownik zatrudniony przy dozorze urządzeń służących do rozprowadzania energii elektrycznej wykonywał w poniedziałek pracę w wymiarze 16 godzin ( od 6.00 do 22.00) to bezpośrednio po takim okresie pracy powinien korzystać z co najmniej 16 godzin wolnych od pracy (od 22.00 w poniedziałek do 14.00 we wtorek). Najbliższa dniówka robocza dla tego pracownika może się zatem zacząć we wtorek o godz. 14.00.

PRZYKŁAD

CZAS ODPOCZYNKU PRZY OCHRONIE MIENIA

Pracownik zatrudniony przy ochronie budynku użyteczności publicznej wykonuje pracę w wymiarze 24 godzin (od 6.00 w poniedziałek do 6.00 we wtorek). Zatem powinien korzystać z co najmniej 24 godzin wolnych od pracy przypadających bezpośrednio po zakończeniu pracy. Okres odpoczynku skończy się zatem o 6.00 w środę.

Wydłużony dobowy czas pracy

Pracownikom wykonującym pracę w wymiarze dobowym wynoszącym np. 16 lub 24 godziny należy udzielać okresów odpoczynku bezpośrednio po każdym okresie wykonywania pracy, w wymiarze odpowiadającym co najmniej liczbie przepracowanych godzin.

Prowadzenie akcji ratowniczej

REKLAMA

W całkowicie odmienny sposób uregulowano w przepisach kodeksu pracy prawo do odpoczynku w tych przypadkach, w których nie można przewidzieć, że pracownik będzie zmuszony do wykonywania pracy w sposób zakłócający jego regularny dobowy okres odpoczynku. Chodzi tu zatem o przypadki konieczności świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych ze względu na prowadzenie akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. W takich sytuacjach całkowicie uzasadnione jest ograniczenie lub pozbawienie pracownika bieżącego okresu odpoczynku w danej dobie czy dobach i oddanie pracownikowi utraconego z tego tytułu czasu wolnego - w późniejszym terminie, tj. do końca okresu rozliczeniowego.

Jeżeli zatem pracownik w danej dobie świadczył pracę przez 20 godzin (np. po 8 godzinach normalnej pracy przypadającej między 6.00 a 14.00 wykonywał pracę jeszcze przez 12 godzin, tj. do godziny 2.00 w nocy, ratując mienie pracodawcy przed skutkami powodzi) - to oznacza to, że dobowy okres odpoczynku tego pracownika został znacznie ograniczony. Objął on, zamiast 11, tylko 4 godziny (od 2.00 do 6.00). Zatem pracownik ten powinien otrzymać równoważny okres odpoczynku w wymiarze 7 godzin (od godz. 11.00 do godz. 4.00), który powinien być udzielony do końca okresu rozliczeniowego. Udzielenie równoważnego okresu odpoczynku oznacza odpowiednie skrócenie dobowego wymiaru czasu pracy w innym dniu lub w innych dniach roboczych pracownika. Pracodawca może zatem zdecydować, że np. w dwa ostatnie dni robocze przypadające w okresie rozliczeniowym pracownik będzie świadczyć pracę przez 4,5 godziny, zamiast przez 8 godzin i tym samym odbierze utracony fragment dobowego okresu odpoczynku. Korzystanie z równoważnego okresu odpoczynku nie może przy tym pozbawić pracownika wynagrodzenia należnego za czas, w którym korzysta on z takiego odpoczynku. Skoro bowiem korzystanie przez pracownika z regularnych dobowych okresów odpoczynku nie ma wpływu na wysokość wynagrodzenia pracownika, to także odebranie utraconej części takiego odpoczynku nie może negatywnie wpływać na wysokość jego wynagrodzenia.

Takie rozliczenie się z pracownikiem w zakresie dobowych okresów odpoczynku w żaden sposób nie zwalnia pracodawcy z obowiązku rekompensowania pracownikowi pracy w godzinach nadliczbowych. W omawianym przykładzie pracownik wykonywał pracę nadliczbową w wymiarze 12 godzin, która przypadała w jego dniu roboczym, co oznacza, że oprócz normalnego wynagrodzenia za taką pracę powinien także otrzymać dodatek w wysokości 50 proc. wynagrodzenia za każdą godzinę pracy nadliczbowej.

Odpoczynek zarządzającego zakładem pracy

W analogiczny sposób należy zrównoważyć dobowy okres odpoczynku pracownikowi zarządzającemu w imieniu pracodawcy zakładem pracy (np. członkowi zarządu), jeżeli wykonywał on pracę w wymiarze naruszającym okres takiego odpoczynku, np. świadczył pracę przez 15, zamiast przez 8 godzin. Utracone w takim przypadku 2 godziny dobowego okresu odpoczynku powinny być przez pracownika odebrane z czasu pracy przypadającego do przepracowania do końca okresu rozliczeniowego.

JADWIGA SOWIŃSKA

gp@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 132, art. 133 par. 1, art. 136 par. 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA