REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Pracownik na pół etatu. Jakie obowiązki ma pracodawca

Piotr T. Szymański
Redaktor portalu Infor.pl
Monika Roman
O czym pracodawca powinien pamiętać, kiedy zatrudnia pracowników na niepełny etat
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Zatrudniając pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy, należy określić w umowie o pracę m.in. dopuszczalną liczbę nadgodzin w pracy, których przekroczenie spowoduje konieczność ich rekompensaty. O czym pracodawca powinien pamiętać, kiedy zatrudnia pracowników na niepełny etat? Wyjaśniamy
rozwiń >

Zatrudnianie pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy stwarza wiele problemów służbom kadrowym w firmach, dlatego warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych spraw, które najczęściej nastręczają trudności. Są to zagadnienia związane m.in. z zawarciem umowy o pracę, a także potwierdzeniem warunków zatrudnienia. 

REKLAMA

Ważne

Wymiar etatu zazwyczaj określa się ułamkowo, np. 1/2 etatu, 5/8 etatu. 

Umowa o pracę na niepełny etat

Umowa o pracę z pracownikiem zatrudnionym w niepełnym wymiarze czasu pracy powinna określać strony umowy, adres siedziby pracodawcy (w przypadku pracodawcy będącego osobą fizyczną nieposiadającego siedziby – adres zamieszkania), a także rodzaj umowy (na okres próbny, na czas określony albo na czas nieokreślony), datę jej zawarcia oraz warunki pracy i płacy pracownika. 

Warunki pracy i płacy pracownika określone w umowie powinny obejmować w szczególności (art. 29 § 1 K.p.):

  • rodzaj pracy;
  • miejsce lub miejsca wykonywania pracy;
  • wynagrodzenie za pracę odpowiadające rodzajowi pracy, ze wskazaniem składników wynagrodzenia;
  • wymiar czasu pracy;
  • dzień rozpoczęcia pracy.

Zawarcie z pracownikiem umowy o pracę przewidującej zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu pracy nie może powodować ustalenia jego warunków pracy i płacy w sposób mniej korzystny w stosunku do pracowników wykonujących taką samą lub podobną pracę w pełnym wymiarze czasu pracy, z uwzględnieniem jednak proporcjonalności wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą, do wymiaru czasu pracy pracownika. Przy ustalaniu wynagrodzenia należy wobec tego uwzględnić proporcjonalność wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń do wymiaru czasu pracy pracownika zgodnie z art. 292 K.p. 

Przykład

W umowie o pracę należy sprecyzować (jeśli to oczywiście możliwe) rozkład czasu pracy: praca w wymiarze 1/2 etatu będzie wykonywana przez pracownika w poniedziałek i środę po 8 godzin, a w piątek 4 godziny dziennie albo praca na 5/8 etatu będzie świadczona od poniedziałku do piątku po 5 godzin dziennie. 

Limit godzin ponad wymiar czasu pracy

REKLAMA

Umowa o pracę powinna ponadto określać dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad ustalony w umowie wymiar czasu pracy, którego przekroczenie uprawnia pracownika do dodatku do wynagrodzenia jak za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 151 § 5 K.p.). 

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Kluczową sprawą jest wskazanie w umowie limitu godzin, których przekroczenie uprawnia niepełnoetatowca poza normalnym wynagrodzeniem również do dodatku do wynagrodzenia jak za pracę w godzinach nadliczbowych. Kodeks pracy nie ustanawia metody ustalenia limitu. W umowie o pracę można określić np. limit dobowy, tygodniowy czy średniotygodniowy w okresie rozliczeniowym. Nie ma też przeszkód, aby wskazać limit miesięczny, np. 10 godzin w miesiącu. 

W praktyce sposób jego określenia powinien zależeć od systemu i rozkładu czasu pracy obowiązującego pracownika. Jeśli pracownik pracuje tylko w niektórych dniach tygodnia (jak w naszym przykładzie na 1/2 etatu), wydaje się, że lepiej określić limit tygodniowy (lub średniotygodniowy), np. praca powyżej 30 godzin na tydzień (albo przeciętnie na tydzień w okresie rozliczeniowym) uprawnia pracownika do dodatku określonego w art. 1511 § 1 K.p. Jeśliby pracownik ten wykonywał pracę we wtorek i czwartek po 6 godzin, wówczas przepracowałby 32 godziny i przekroczył tygodniowy limit o 2 godziny. 

Gdy niepełnoetatowiec pracuje stałą, określoną liczbę godzin w każdym dniu, np. 5 godzin dziennie od poniedziałku do piątku, to jego limit godzin ponadwymiarowych można określić dobowo – np. praca powyżej 7. godziny w danym dniu uprawnia do dodatku, o którym mowa w art. 1511 § 1 K.p. 

Ważne

Limit musi być ustalony powyżej wymiaru czasu obowiązującego pracownika i poniżej pełnego wymiaru czasu pracy (lub ewentualnie równo z normą czasu pracy). 

Warto zwrócić uwagę, że w literaturze prezentowane są dwa stanowiska w kwestii braku ustalenia w umowie o pracę dopuszczalnego limitu pracy ponadwymiarowej niepełnoetatowca. Według pierwszego z nichbrak określenia limitu powoduje konieczność wypłacania pracownikowi normalnego wynagrodzenia wraz z dodatkiem do wynagrodzenia jak za pracę w godzinach nadliczbowych przy każdym przekroczeniu określonego w umowie wymiaru czasu pracy. Zwolennicy drugiego poglądu uważają, że podstawą wypłaty dodatku są ustalenia umowne, a skoro strony tego nie ustaliły, dodatek się nie należy. Za przyjęciem pierwszego poglądu przemawia to, że uchylanie się pracodawcy od określenia takiego limitu może zostać w pewnych sytuacjach uznane za wykroczenie przeciwko prawom pracownika (art. 281 pkt 5 K.p.). 

O czym informować pracownika niepełnoetatowego

Każdemu pracownikowi – w tym i pracownikowi niepełnoetatowemu – należy (art. 29 § 3 K.p.) w ciągu 7 dni od dnia dopuszczenia do pracy przekazać informacje co najmniej o:

  • obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy, 
  • obowiązującym pracownika dobowym i tygodniowym wymiarze czasu pracy, 
  • przysługujących pracownikowi przerwach w pracy, 
  • przysługującym pracownikowi dobowym i tygodniowym odpoczynku, 
  • zasadach dotyczących pracy w godzinach nadliczbowych i rekompensaty za nią, 
  • w przypadku pracy zmianowej – zasadach dotyczących przechodzenia ze zmiany na zmianę, 
  • w przypadku kilku miejsc wykonywania pracy – zasadach dotyczących przemieszczania się między miejscami wykonywania pracy, 
  • innych niż uzgodnione w umowie o pracę przysługujących pracownikowi składnikach wynagrodzenia oraz świadczeniach pieniężnych lub rzeczowych, 
  • wymiarze przysługującego pracownikowi płatnego urlopu, w szczególności urlopu wypoczynkowego lub, jeżeli nie jest możliwe jego określenie w dacie przekazywania pracownikowi tej informacji, o zasadach jego ustalania i przyznawania, 
  • obowiązujących zasadach rozwiązania stosunku pracy, w tym o wymogach formalnych, długości okresów wypowiedzenia oraz terminie odwołania się do sądu pracy lub, jeżeli nie jest możliwe określenie długości okresów wypowiedzenia w dacie przekazywania pracownikowi tej informacji, sposobie ustalania takich okresów wypowiedzenia, 
  • prawie pracownika do szkoleń, jeżeli pracodawca je zapewnia, w szczególności o ogólnych zasadach polityki szkoleniowej pracodawcy, 
  • układzie zbiorowym pracy lub innym porozumieniu zbiorowym, którym pracownik jest objęty, a w przypadku zawarcia porozumienia zbiorowego poza zakładem pracy przez wspólne organy lub instytucje – nazwie takich organów lub instytucji, 
  • w przypadku gdy pracodawca nie ustalił regulaminu pracy – terminie, miejscu, czasie i częstotliwości wypłacania wynagrodzenia za pracę, porze nocnej oraz przyjętym u danego pracodawcy sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

Jak informować o normie czasu pracy

REKLAMA

Sporządzając informację, należy pamiętać, że Kodeks pracy przewiduje 8-godzinną normę dobową i 40-godzinną normę średniotygodniową (art. 129 § 1 K.p.). Normy te dotyczą wszystkich pracowników niezależnie od obowiązujących ich wymiarów czy systemów czasu pracy. A zatem również niepełnoetatowca należy poinformować o 8-godzinnej normie dobowej i przeciętnie 40-godzinnej normie tygodniowej. 

Wyjątkiem będzie poinformowanie pracownika niepełnosprawnego (stopień umiarkowany i znaczny) zatrudnionego na część etatu o obowiązującej go 7-godzinnej normie dobowej i 35-godzinnej normie tygodniowej. Ustawodawca nie przewidział konieczności informowania pracownika o jego dobowym lub średniotygodniowym wymiarze czasu pracy (np. pracownika zatrudnionego na 5/8 etatu, że będzie świadczył pracę 5 godzin na dobę i średnio 25 godzin w tygodniu). Przygotowując informację dla niepełnoetatowca, należy wyliczyć wymiar przysługującego mu urlopu wypoczynkowego również po przeliczeniu na godziny i dni wynikające z wymiaru zatrudnienia. 

Urlop dla zatrudnionego nie niepełny etat

Wymiar urlopu dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Za podstawę bierze się wymiar urlopu wynoszący:

  • 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat; 
  • 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia (art. 154 K.p.).

Przerwy w pracy dla niepełnoetatowca

Zatrudniając niepełnoetatowców warto też pamiętać, że pracującym krócej niż 6 godzin dziennie nie przysługuje prawo do 15-minutowej przerwy (art. 134 K.p.), a pracownicom karmiącym dziecko piersią przysługuje wtedy tylko jedna półgodzinna przerwa na karmienie wliczana do czasu pracy. Jeśli pracownica pracuje przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie – przerwa na karmienie w ogóle nie przysługuje (art. 187 K.p.).

Potrącenia z wynagrodzenia

Czasami zdarza się, że z wynagrodzenia niepełnoetatowca należy dokonywać potrąceń. Zgodnie z art. 871 § 2 K.p. kwoty wolne od potrąceń ulegają proporcjonalnemu zmniejszeniu do wymiaru czasu pracy.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej

Pracownikowi przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy, w wymiarze 2 dni albo 16 godzin, z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli jest niezbędna natychmiastowa obecność pracownika.

Zwolnienie od pracy udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny (art. 1481 K.p.). 

Zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem

Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. 

Zwolnienie od pracy, o którym mowa powyżej, udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny (art. 188 K.p.). 

Zakaz dyskryminacji pracowników niepełnoetatowych

Zatrudniając pracownika w niepełnym wymiarze czasu pracy należy pamiętać, że przepisy Kodeksu pracy zabraniają jakiejkolwiek dyskryminacji w zatrudnieniu ze względu na zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy (art. 113 K.p.). 

Kodeks nakazuje ponadto, by pracownicy byli równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy (art. 183a § 1).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Troska i zrozumienie w kontakcie z pacjentami – klucz do profesjonalnej opieki zdrowotnej
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    REKLAMA

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    REKLAMA