REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Czy za stan bhp odpowiada tylko pracodawca

Jakub Kaniewski
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy odpowiadają nie tylko pracodawcy, ale w pewnych ściśle określonych ustawowo przypadkach również osoby kierujące pracownikami zatrudnionymi przy pracach wykonawczych.

Kodeks pracy, wśród podmiotów odpowiedzialnych w danym zakładzie pracy za stan bezpieczeństwa i higieny pracy, wprowadza dodatkową - obok pracodawcy - kategorię osób mogących ponosić taką odpowiedzialność. Są to osoby kierujące pracownikami.

REKLAMA

Problematykę tę reguluje art. 212 k.p., zgodnie z którym osoba kierująca pracownikami jest zobowiązana:

- organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,

- dbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,

- organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy,

Dalszy ciąg materiału pod wideo

- dbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,

- egzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,

- zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.

Kto kieruje pracownikami

Przede wszystkim należy wyjaśnić, co kryje się pod pojęciem „osób kierujących pracownikami”. Osoby te nie muszą pozostawać w stosunku pracy, a zatem mogą być zatrudnione na podstawie umowy o pracę bądź umowy cywilnoprawnej.

REKLAMA

Ustawodawca nie zdefiniował tego terminu, jednak w literaturze przedmiotu oraz doktrynie prawa pracy za osobę kierującą pracownikami zwykło się uważać osobę, której pracodawca podporządkował stale lub czasowo przynajmniej jednego pracownika. Będzie to zatem np. kierownik zakładu pracy, kierownik jednostki organizacyjnej w zakładzie, dyrektor, brygadzista. Podmioty te, jeśli pracodawca zlecił im sprawowanie funkcji kierowniczych, mają szczególny obowiązek organizowania pracy w zakładzie w sposób, który będzie zapobiegał możliwości powstawania warunków mogących doprowadzić do wypadku przy pracy. Czuwanie nad tym, aby praca przebiegała zgodnie z przepisami i zasadami bhp, wynika już z samej istoty sprawowanej funkcji, która zobowiązuje kierownika do stałego czuwania nad przebiegiem pracy wykonywanej przez podwładnych (orzeczenie Sądu Najwyższego z 13 października 1972 r., sygn. akt II PRN 74/72).

Osoby kierujące pracownikami w związku z pełnioną funkcją są zobowiązane przede wszystkim do szczególnej staranności przy organizacji pracy podległych pracowników w sposób zapewniający pełne bezpieczeństwo, w szczególności przez możliwie dokładne określenie sposobu i czasu wykonania zleconej pracownikowi czynności. W jednym z wyroków Sąd Najwyższy podkreślił, że wydanie polecenia pracownikowi, by wykonał pracę trwającą dłużej niż dopuszczalny limit godzin, a polegającą na wielogodzinnym prowadzeniu ciężarowego samochodu, w przerwach zaś na wykonywaniu pracy fizycznej związanej z załadunkiem, bez należytego wypoczynku - narusza w sposób oczywisty obowiązek takiej organizacji pracy, która by zapobiegała możliwości powstania niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia pracownika, i w konsekwencji może uzasadnić odpowiedzialność zakładu pracy (wyrok z 1 lutego 1968 r., sygn. akt I PR 449/67).

Na kierownikach ciąży również obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w odniesieniu do przestrzeni, w której zarządzają. Dotyczy to w szczególności utrzymania stanu pomieszczeń i odpowiedniego ich wyposażenia technicznego, zapewnienia pracownikom właściwych środków ochrony indywidualnej, sprawnego sprzętu oraz zabezpieczenia pracowników m.in. przed hałasem, nadmiernym zanieczyszczeniem powietrza, wszelkiego rodzaju czynnikami szkodliwymi, wypadkami przy pracy czy chorobami zawodowymi.

REKLAMA

W ramach obowiązku egzekwowania przestrzegania przepisów i zasad bhp, sprawując nadzór i kontrolę nad wykonywanymi obowiązkami, kierownik ma uprawnienie do wydawania stosownych poleceń, które wyeliminują powstały stan, a pracownik w razie świadomego naruszania przepisów i zasad bhp może zostać ukarany jedną z kar porządkowych przewidzianych w art. 108 k.p.

Kierownik musi także pilnować, aby zostały wykonane wszystkie zalecenia lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami. Przykładowo nie może dopuścić do pracy pracownika, który został uznany za niezdolnego do pracy.

Rodzaje odpowiedzialności

Naruszenie obowiązku zapewnienia bezpiecznej pracy przez osoby kierujące pracownikami może przybrać różną postać. Może polegać np. na podjęciu określonych działań (sprzeczne z zasadami bhp wykonanie zleconej pracy) lub na zaniechaniu (niezapewnieniu właściwego stanu maszyn, urządzeń czy narzędzi).

W zależności od rodzaju i stopnia naruszenia, osoby te mogą ponosić odpowiedzialność:

- wykroczeniową (karno-administracyjną) - osoby kierujące pracownikami, odpowiedzialne za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy, nieprzestrzegające przepisów i zasad bhp podlegają karze grzywny (art. 283 k.p.); taka osoba poniesie odpowiedzialność nawet wówczas, gdy zachowanie sprawcy nie wywołało bezpośrednich, ujemnych skutków dla pracownika,

- karną - osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo i higienę pracy, w przypadku niedopełnienia wynikających stąd obowiązków, a przez to narażenie pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 (art. 220 k.k.); jeżeli sprawca działał nieumyślnie, to podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.

Poza odpowiedzialnością wynikającą z kodeksów (pracy, karnego) również ustawa z 24 czerwca 1983 r. o społecznej inspekcji pracy (Dz.U. Nr 35, poz. 163 z późn.zm.) wprowadza zapis, zgodnie z którym, jeżeli dana osoba, działając w imieniu zakładu pracy, narusza przepisy ustawy, a w szczególności uniemożliwia działalność społecznego inspektora pracy, podlega karze grzywny do wysokości 2500 zł (art. 22 ustawy). Tej samej karze podlega osoba, która nie wykonuje zalecenia zakładowego społecznego inspektora pracy.

Dla uzupełniania warto wspomnieć, że od odpowiedzialności za przestrzeganie przepisu art. 212 k.p. nie zwalnia osoby kierującej pracownikami powierzenie wykonania pracy wysoko kwalifikowanemu pracownikowi, któremu podporządkowano innych pracowników. Tolerowanie przez osobę kierującą pracownikami niewłaściwych, zagrażających bezpieczeństwu i higienie pracy metod pracy jest uważane za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych (wyrok Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 1961 r., sygn. akt II CR 826/61) i uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę w trybie określonym w art. 52 § 1 pkt 1 k.p.

Naruszenie ustawowych obowiązków przez te osoby nie zwalnia z odpowiedzialności samego pracodawcy. Ponieważ osoby kierujące pracownikami są wykorzystywane przez pracodawcę przy wykonywaniu jego obowiązków, za ich niewykonanie lub nienależyte wykonanie odpowiada jak za własne działanie lub zaniechanie.

Jakub Kaniewski

Podstawa prawna:

ustawa z 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn.zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Informacja o zaległości w ZUS na 0,01 zł wysyłana jest listem poleconym, a najwięksi gracze nie płacą milionowych zadłużeń

    Zadłużenie aktywnych płatników w ZUS rośnie. Rekordzista wśród aktywnych płatników jest zadłużony na ponad 822 mln zł. Czy ZUS może sam zmieniać przepisy? 

    Według danych udostępnionych przez ZUS, na koniec 2023 roku maksymalna kwota zadłużenia aktywnego płatnika wyniosła przeszło 822 mln zł. Rok wcześniej była o 3,5 mln zł mniejsza. Wśród komentujących te dane ekspertów nie brakuje opinii, że dopuszczenie do takiej sytuacji jest skandalem. Z kolei Zakład przekonuje, że sam nie może zmieniać przepisów. Jednak według znawców tematu, ZUS ma odpowiednie narzędzia do ściągania należności i nawet niewielkie kwoty są skutecznie egzekwowane od przedsiębiorców. Do tego po danych widać, że średnie zadłużenie aktywnych płatników wzrosło rok do roku o ponad 3 tys. zł, tj. do wartości blisko 31 tys. zł.

    Czy trzeba płacić ZUS gdy działalność gospodarczą się zawiesi, czy przerwę w biznesie można zrobić tylko raz w roku czy wiele razy

    Działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG można zawiesić pod warunkiem, że nie zatrudnia się pracowników. Dlatego co do zasady nie trzeba dodatkowo załatwiać formalności w ZUS.

    Przestępstwa finansowe. Zorganizowane grupy zajmują się praniem brudnych pieniędzy i korumpowaniem urzędników: co trzeba wiedzieć

    Korupcja, pranie pieniędzy, wyłudzenia, ataki hakerskie – to realne zagrożenia XXI wieku. Obecnie przestępczość finansowa, cyberprzestępczość oraz nowoczesne technologie są mocno ze sobą związane.

    Jak jeździć ekologicznie i oszczędnie. Pięć zasad sprawdzonych w praktyce i zalecanych każdej firmie transportowej

    W dobie rosnących kosztów firm transportowych i spowolnienia gospodarczego ekonomiczna jazda przestała być zjawiskiem sporadycznym, a stała się koniecznością i jednym ze sposobów na redukcję wydatków. Jakie są więc najważniejsze zasady ekonomicznej jazdy? 

    REKLAMA

    Zboża ozime wiosną - jak nawozić dolistnie. 5 kluczowych wskazówek

    Jedną z najefektywniejszych form pielęgnacji (dokarmiania) zbóż ozimych wiosną jest nawożenie dolistne. Dobrze przemyślane działania agrotechniczne wraz z odpowiednim wyborem samego nawozu to korzyść dla roślin, a przede wszystkim dla rolnika. 

    Wakacje składkowe – zmiany w projekcie nowelizacji

    Na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) została opublikowana nowa wersja projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która wprowadza tzw. wakacje składkowe. Przewiduje ona m.in. zmiany w zakresie podmiotów uprawnionych do takiej ulgi.

    Firma, która dopuściła do wycieku danych jej klientów traci renomę a także chętnych na zakup jej produktów

    Firmy pracują nad rozwojem marki i jej rozpoznawalnością wiele lat, po czym jedno fatalne zdarzenia burzy cały ten wysiłek. Takim incydentem w naszych czasach jest przede wszystkim wyciek danych klientów. Straconej w ten sposób reputacji marka nie jest w stanie odbudować.

    Zdaniem ZUS należy opłacać składki od wynagrodzenia wspólnika sp. z o.o. za czynności wykonywane na rzecz spółki

    ZUS w swoich najnowszych interpretacjach stwierdził, że wspólnik sp. z o.o., który za czynności wykonywane na rzecz spółki (tj. czynności określone w umowie spółki), bez zawierania ze spółką odrębnej umowy cywilnoprawnej otrzymuje wynagrodzenie, będzie objęty ubezpieczeniami społecznymi z tego tytułu jako zleceniobiorca.

    REKLAMA

    ARiMR - ostatnie 2 dni na wnioski o dofinansowanie ubezpieczenia zwierząt!

    Zostały ostatnie 2 dni dla rolników na złożenie wniosków o zwrot części kosztów ubezpieczenia zwierząt. Kto może złożyć wniosek o dofinansowanie?

    AI Act zatwierdzony. Kiedy wejdzie w życie? 5 wniosków, które są szczególnie ważne dla firm z sektora biomedycznego

    Znamy już finalny, zaakceptowany przez państwa członkowskie draft AI Act – unijnej ustawy o Sztucznej Inteligencji. Jaki wpływ wywrze ona na działalność firm z sektora biomedycznego? Prezentujemy 5 najważniejszych wniosków. 

    REKLAMA