Organizacje zbiorowego zarządzania
Indywidualne zarządzanie i ochrona prawa autorskiego w dobie masowej eksploatacji utworów za pomocą radia, telewizji i internetu, byłoby bardzo uciążliwe czy wręcz niemożliwe. Dlatego ustawa powołuje organizacje zbiorowego zarządzania, których statutowym zadaniem jest zbiorowe zarządzanie i ochrona powierzonych im praw autorskich lub praw pokrewnych oraz wykonywanie uprawnień wynikających z ustawy.
Podstawowym zadaniem organizacji zbiorowego zarządzania jest zbiorowy zarząd prawami autorskimi lub pokrewnymi. W zakresie zbiorowego zarządu prawami autorskimi organizacja wykonuje autorskie prawa majątkowe (prawo do publicznych wykonań utworu, do ich zwielokrotniania na płytach, do nadawania itd.) oraz pobiera i dystrybuuje opłaty związane z eksploatacją utworów dla własnego użytku osobistego, a także opłaty związane z korzystaniem z utworów audiowizualnych w zakresie określonym w art. 70 ust. 2.
Zbiorowy zarząd przejawia się głównie w udzielaniu zezwoleń na korzystanie z utworów, które w umowie z twórcą zostały im powierzone.
Organizacje zbiorowego zarządzania ściągają i dzielą wynagrodzenie należne z tytułu udzielonych licencji bądź należnych na podstawie ustawy.
Ochrona powierzonych praw autorskich przejawia się głównie w udziale w procesach o naruszenie prawa autorskiego oraz obowiązku udzielania organizacjom informacji. Istnieje domniemanie, że organizacja zbiorowego zarządzania jest uprawniona do zarządzania i ochrony w odniesieniu do pół eksploatacji objętych zbiorowym zarządzaniem oraz że ma legitymację procesową w tym zakresie.
Organizacje zbiorowego zarządzania zawierają umowy w sprawie wzajemnej reprezentacji z podobnymi organizacjami za granicą. Ich treścią jest upoważnienie do zawierania poszczególnych umów z użytkownikami w odniesieniu do eksploatacji utworów objętych powierzonym repertuarem oraz repartycją (podziałem) pobranych wynagrodzeń.
Czołową organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi twórców jest w Polsce Stowarzyszenie Autorów ZAiKS.