REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wpływ unieważnienia nabycia prawa własności samochodu na prawo do amortyzacji

Tomasz Król
prawnik - prawo sektora publicznego, prawo cywilne, gospodarcze, prawo administracyjne, podatki
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Spółka z o.o. kupiła samochód ciężarowy od osoby, która, jak się okazało, nie była właścicielem samochodu. Przegraliśmy proces w tej sprawie - sąd stwierdził nieważność umowy nabycia samochodu. Czy zachowujemy prawo do dokonanej jednorazowej amortyzacji, kiedy sądziliśmy, że jesteśmy właścicielami samochodu?

RADA

REKLAMA

Nie, spółka z o.o. nie ma prawa do zaliczenia do kosztów podatkowych odpisów amortyzacyjnych od samochodu, którego własności nigdy nie nabyła. Dotyczy to także jednorazowej amortyzacji. Przepisy podatkowe wprowadziły zasadę, że odpisów amortyzacyjnych może dokonywać tylko właściciel rzeczy. Wyjątkiem jest prawo do dokonywania odpisów amortyzacyjnych na podstawie umowy leasingu, która może zezwalać korzystającemu na amortyzację leasingowanego samochodu.

UZASADNIENIE

REKLAMA

Orzeczenia sądowe mogą wywoływać skutek „na przyszłość” od momentu uprawomocnienia lub mieć wpływ na sytuację prawną stron sporu w przeszłości, nawet wiele lat przed zapadnięciem orzeczenia. W przypadku orzeczeń dotyczących wadliwego nabycia własności umowa jest nieważna i dotyczy już momentu jej podpisania. Umowa jest nieważna z uwagi na tzw. nieważność bezwzględną czynności prawnej od samego początku jej przeprowadzenia.

Samochód. Powodem może być zawarcie umowy kupna, np. z osobą, która nigdy nie była właścicielem samochodu. Taki sam skutek zachodzi w odniesieniu do odpisów amortyzacyjnych. Podatnik w ogóle nie miał prawa do amortyzacji. Podatnik, który nie posiada tytułu prawnego do amortyzowanego samochodu, nie może dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Zależność ta ma charakter bezwzględny. Spółka z o.o. musi więc dokonać wyksięgowania z kosztów podatkowych jednorazowej amortyzacji i skorygować zeznania roczne.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Jedną z instytucji, która pozwala nabyć własność pomimo braku praw właścicielskich, jest zasiedzenie. Na mocy art. 174 k.c. posiadacz rzeczy ruchomej niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny. Jeżeli jednak zostanie wykazane, że w okresie tych trzech lat posiadacz samochodu wiedział o tym, że nie jest jego właścicielem, nie ma prawa do zasiedzenia. W opisanej sytuacji nie ma możliwości skorzystania z zasiedzenia samochodu, gdyż dowiedzieli się Państwo o tym, że nie mogą być właścicielem przed upływem 3 lat.

W tego typu sprawach podatnicy często próbują powoływać się na odrębność prawa podatkowego od prawa cywilnego. Argumentują, że przecież w momencie dokonywania odpisów amortyzacyjnych byli nie tylko w swoim subiektywnym przekonaniu właścicielami amortyzowanej rzeczy. Taki stan potwierdzały mające charakter obiektywny dokumenty, jak umowa sprzedaży, rejestracja pojazdu, akt notarialny, umowa kredytowa. Sądy konsekwentnie nie zgadzają się na taką interpretację przepisów. Podstawowym kryterium decydującym o prawie do amortyzacji jest posiadanie własności aktywu traktowanego przez podatnika jako środek trwały. Pojęcie „własność” jest definiowane w prawie cywilnym. Jeżeli na mocy przepisów prawa cywilnego okaże się, że podatnik nigdy nie był właścicielem, automatycznie traci prawo do odpisów amortyzacyjnych.

Nieruchomości. 21 listopada 2008 r. NSA (sygn. akt II FSK 503/08) oddalił skargę kasacyjną w sprawie zawyżenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę 71 475 zł z tytułu amortyzacji nieruchomości nabytej na podstawie umowy sprzedaży, której nieważność została stwierdzona wyrokiem sądu okręgowego:

W tym stanie rzeczy nie można zgodzić się z tezą skarżącej, iż ustalenie - wiążące w myśl art. 365 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego także dla organów podatkowych i sądów administracyjnych (bo stwierdzone prawomocnym wyrokiem sądu cywilnego) - że amortyzowana nieruchomość nigdy nie była własnością skarżącej (taki bowiem skutek, ex tunc, wywołuje orzeczenie stwierdzające nieważność umowy /unieważniające ją/, na mocy której nabyto tę nieruchomość), może mieć znaczenie wyłącznie na gruncie cywilnoprawnych stosunków strony. Ustalenie to oznacza bowiem także, iż skarżąca nie była właścicielką wspomnianej nieruchomości również w ujęciu art. 22a ust. 1 updof, skoro przepis ten odwołuje się wprost do cywilistycznego pojęcia własności. Tym samym strona nie miała prawa do dokonywania odpisów amortyzacyjnych z tego tytułu, przepis ten bowiem daje taką możliwość wyłącznie podatnikom będącym właścicielami lub współwłaścicielami środka trwałego.

NSA wprost stwierdził, że orzeczenie sądu cywilnego wywarło skutek wstecz. Jest to konsekwencją tego, że dana umowa była nieważna od samego początku jej podpisania. Podatnik był co najwyżej posiadaczem samoistnym nieskutecznie nabytej nieruchomości (w naszym wypadku samochodu). Ten typ władztwa nad rzeczą definiuje art. 336 k.c.

Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

• art. 16a ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654; ost.zm. Dz.U. z 2009 r. Nr 19, poz. 100

Tomasz Król

konsultant podatkowy

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA