REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podatnik ma prawo sprawdzić swojego kontrahenta

Aleksandra Tarka
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Naczelnik urzędu skarbowego ma obowiązek potwierdzić, czy kontrahent podatnika jest zarejestrowany jako podatnik VAT. Wniosek może złożyć zarówno sam podatnik, jak i osoba trzecia mająca interes prawny. Jest to jednak przywilej podatnika, a nie jego obowiązek.

Rejestracja dla celów VAT to jeden z podstawowych obowiązków podatnika. Nie jest to tylko czynność techniczna. Podatnik, który nie wywiąże się z tego obowiązku w odpowiednim czasie, przysporzy kłopotów zarówno sobie, jak i swoim kontrahentom.

REKLAMA

Podstawowe zasady rejestracji

Podatnicy VAT składają zgłoszenie rejestracyjne naczelnikowi urzędu skarbowego. Należy je złożyć przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej VAT. Podatnicy zwolnieni od VAT lub wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku, zgłoszenie rejestracyjne złożyć mogą, ale nie muszą.

W wyniku zgłoszenia naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako podatnika VAT czynnego lub odpowiednio jako podatnika VAT zwolnionego.

WAŻNE

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Podatnik ma obowiązek aktualizacji danych zawartych w zgłoszeniu rejestracyjnym. Jeżeli dane te ulegną zmianie, podatnik jest zobowiązany zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego. Ma na to siedem dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana

Należy zwrócić uwagę, że z ustawy nie wynika wprost, od jakiego momentu podmiot składający zgłoszenie rejestracyjne staje się zarejestrowanym podatnikiem tego podatku. Organy podatkowe w swoich interpretacjach uznają jednak, że rejestracja następuje już w momencie złożenia zgłoszenia rejestracyjnego. Datę rejestracji podmiotu dla potrzeb VAT wyznacza zatem dzień złożenia zgłoszenia rejestracyjnego na formularzu VAT-R, a nie dzień otrzymania potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika VAT czynnego (por. pismo dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 23 października 2008 r. nr ILPP1/443-729/08-2/BD).

Rejestracja dla celów VAT ma bardzo istotne znaczenie dla obrotu gospodarczego. Brak rejestracji spowoduje bowiem, że kontrahent nie będzie mógł odliczyć VAT. Zgodnie z przepisami podstawą do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego nie mogą być faktury i dokumenty celne wystawione przez podmiot nieistniejący czy nieuprawniony do ich wystawiania. Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni.

W praktyce organy podatkowe brak rejestracji uznają za automatyczną podstawę do pozbawienia podatnika prawa do odliczenia podatku. Choć orzecznictwo sądów administracyjnych coraz częściej liberalnie traktuje tę kwestię, podatnik musi mieć świadomość zagrożenia jakie niesie brak rejestracji wystawcy faktury.

Przywilej sprawdzenia kontrahenta

REKLAMA

Sądy administracyjne, w przypadku skarg na pozbawienie prawa do odliczenia VAT z faktur wystawionych przez niezarejestrowanych podatników, coraz częściej stosują wykładnię celowościową. Powołując się na orzecznictwo ETS, sądy uznają, że brak rejestracji nie może być jedynym powodem pozbawienia podatnika prawa do odliczenia podatku. Istotne są okoliczności sprawy. Przede wszystkim to, czy podatnik mógł przynajmniej przypuszczać, że kontrahent nie był zarejestrowany.

W kontekście tej kształtującej się linii orzeczniczej należy zwrócić uwagę na przepis ustawy o VAT, pozwalający podatnikowi na sprawdzenie kontrahenta. Zgodnie z jego treścią naczelnik urzędu skarbowego na wniosek zainteresowanego musi potwierdzić, czy dany podmiot jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony. Zainteresowanym może być tu zarówno sam podatnik, jak i osoba trzecia mająca interes prawny w złożeniu wniosku. Może nasuwać się pytanie, czy podatnik, który nie sprawdzi w ten sposób każdego swojego kontrahenta, nie zostanie posądzony o brak należytej staranności w prowadzeniu swojej działalności. Inaczej mówiąc, czy organy podatkowe w przypadku sporu nie zarzucą mu, że nie skorzystał z możliwości sprawdzenia kontrahenta.

Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika jednak, że nie. W jednym z orzeczeń sąd podkreślił, że przepis nie nakłada obowiązku każdorazowej weryfikacji kontrahenta co do stwierdzenia, czy był on uprawnionym do wystawienia faktury VAT. Z powyższego przepisu wynika jedynie uprawnienie podatnika do wystąpienia z wnioskiem do naczelnika urzędu skarbowego o potwierdzenie, czy dany podmiot jest zarejestrowanym podatnikiem VAT. Jednocześnie sąd wyjaśnił, że w przypadku uzasadnionych wątpliwości co do osoby kontrahenta, wynikających z ustalonego w sprawie stanu faktycznego, powinien to uczynić, a zaniedbanie w tym zakresie może mieć wpływ na ocenę, czy podatnik dochował należytej staranności w jego wyborze (wyrok WSA w Gdańsku z 17 stycznia 2008 r. I SA/Gd 659/07, niepublikowany oraz wyrok WSA w Poznaniu z 22 kwietnia 2008 r., I SA/Po 218/08, niepublikowany).

Okoliczności budzące wątpliwości

Analogiczne stanowisko prezentowane jest w innych wyrokach wojewódzkich sądów administracyjnych. W jednym z nich sąd zobowiązał organ odwoławczy do pełnego ustalenia stanu faktycznego z uwzględnieniem argumentacji wynikającej z orzecznictwa ETS dotyczącego tzw. transakcji karuzelowych. W ocenie sądu konieczne jest przede wszystkim zbadanie okoliczności, które mogą świadczyć o tym, że strona przynajmniej mogła przewidywać, że dokonuje transakcji, której celem było uzyskanie korzyści podatkowej. Powyższy wniosek musi wynikać z okoliczności zawarcia transakcji jak np. cena nabytego towaru, sposób zapłaty. Zdaniem sądu okoliczności te mogą dotyczyć też innych faktów, które mogły prowadzić do wniosku, że należało dopełnić aktów należytej staranności i dokonać sprawdzenia kontrahenta. Jednak również ten skład orzekający uznał, że przepis nie nakłada na podatnika obowiązku każdorazowego sprawdzania kontrahenta co do stwierdzenia, czy był on uprawniony do wystawiania faktur. Z przepisu tego wynika jedynie uprawnienie do wystąpienia z wnioskiem o potwierdzenie statusu kontrahenta jako czynnego podatnika VAT. Konieczność podjęcia czynności sprawdzających pojawić się może w sytuacji, gdy okoliczności towarzyszące dokonywanym transakcjom powinny, obiektywnie rzecz biorąc, wzbudzić wątpliwości co do osoby kontrahenta. Sąd wytknął organom podatkowym, że nie zbadał sprawy pod tym kątem. I za błąd uznał założenie, bez głębszej analizy, że konieczne było sprawdzenie kontrahenta. Nie wskazał jednak, jakie konkretne fakty powinny były wzbudzić wątpliwości podatniczki (Wyrok WSA w Olsztynie z 9 stycznia 2008 r., I SA/Ol 180/07, niepublikowany). Powyższe orzeczenie zakazuje nie tylko automatycznego uznania, że brak rejestracji pozbawia prawa do odliczenia. Sąd uznaje też, że organ podatkowy musi wskazać, jakie okoliczności faktyczne powinny skłonić podatnika do skorzystania z procedury sprawdzenia kontrahenta.

Wykreślenie z rejestru

Wykreślenia podatnika z rejestru VAT następuje w razie:

• gdy podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wykonywania czynności podlegającej opodatkowaniu (podatnik ma obowiązek zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi urzędu skarbowego; zgłoszenie stanowi podstawę do wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT),

• śmierci podatnika (zgłoszenie o zaprzestaniu działalności w wyniku śmierci podatnika dokonuje jego następca prawny).

Wykreślenie z urzędu następuje, jeśli:

• zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu nie zostało zgłoszone naczelnikowi urzędu skarbowego (organ sam wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT,

• w wyniku podjętych czynności sprawdzających okaże się, że podatnik nie istnieje lub mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem (wówczas naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania go o tym).

ALEKSANDRA TARKA

aleksandra.tarka@infor.pl

PODSTAWA PRAWNA

• Art. 96 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA