REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie są skutki podatkowe przekazania części działalności małżonkowi

Joanna Krawczyk
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Jestem osobą fizyczną (podatnikiem VAT). Prowadzę działalność prawniczą i handlową (sklep). Rozliczam się na podstawie pkpir. Sklep chciałbym przekazać żonie. W jaki sposób mogę to zrobić? Czy poprzez sprzedaż, czy w inny sposób? Jakie byłyby konsekwencje w podatku dochodowym dla obu stron? Jak nieodpłatnie przekazać zamortyzowane środki trwałe (chłodnie) i jakie to rodzi skutki u żony?

rada

REKLAMA

Sposób przekazania sklepu zależy od ustroju majątkowego łączącego małżonków. Przekłada się to na odpłatność bądź nieodpłatność czynności, a tym samym na możliwość powstania przychodu po jednej ze stron i kosztów po drugiej stronie. Skutki przekazania firmy u małżonków, zarówno tych, którzy mają wspólność majątkową, jak i tych, którzy mają rozdzielność majątkową, przedstawiamy w uzasadnieniu.

uzasadnienie

W opisanej sytuacji Czytelnik ma zamiar przekazać część prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej żonie. Nie oznacza to likwidacji działalności gospodarczej męża. Jednocześnie mamy do czynienia z rozpoczęciem działalności gospodarczej przez żonę. Skutki podatkowe takiej transakcji zależą od tego, czy między małżonkami istnieje wspólność majątkowa, czy też istnieje rozdzielność. Rozwiązania w tych dwóch wariantach w podatku dochodowym i VAT przedstawiamy poniżej.

Skutki w podatku dochodowym i w pkpir

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pomiędzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa

REKLAMA

Wychodząc z założenia, że małżonków łączy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, należy uznać, że przesunięcie majątku, z majątku służącego prowadzeniu działalności gospodarczej przez męża na rzecz majątku służącego prowadzeniu działalności gospodarczej przez żonę, według prawa cywilnego i rodzinnego zasadniczo niczego nie zmienia. Majątek ten cały czas stanowi wspólność małżonków, nie następują więc zmiany w obrębie właściciela majątku. Przesunięcie takie ma tylko znaczenie dla swobody dysponowania nim. Ma ją bowiem zapewnioną ten małżonek, który majątku używa w prowadzonej przez siebie działalności. Nie dotyczy to jedynie nieruchomości wchodzących w skład tego majątku. W tym przypadku do rozporządzania majątkiem jest potrzebna zgoda obu małżonków.

W przypadku przekazania majątku w rozpatrywanej sytuacji (jeśli małżonkowie mają wspólność majątkową) nie należy brać pod uwagę umowy darowizny jako podstawy takiego przekazania, ponieważ darowizny można dokonać tylko z majątku, który jest wyłączną własnością darczyńcy. Tymczasem w przypadku istnienia ustroju wspólności majątkowej małżeńskiej oboje małżonkowie posiadają uprawnienia właścicielskie, nie mogą sobie więc darować składników wspólnego majątku. Z tych samych powodów należy odrzucić jako podstawę przekazania majątku umowę odpłatną, np. sprzedaży.

W prawie podatkowym takie przesunięcie majątku również nie wymaga odpłatności. Małżonek, który ma przejąć składniki majątku współmałżonka, musi zgłosić rozpoczęcie działalności gospodarczej i w momencie założenia ksiąg przyjąć do ewidencji przejęte od współmałżonka składniki majątku. Część tych składników zostanie wprowadzona poprzez spis z natury (towary i wyposażenie), natomiast majątek trwały poprzez ujęcie go w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Każdy z tych składników (towary, wyposażenie oraz środki trwałe) wymaga odrębnego potraktowania.

Obowiązek sporządzenia spisu z natury

Przepisy podatkowe dokładnie określają konsekwencje likwidacji działalności gospodarczej i wiążą z tym faktem obowiązek sporządzenia spisu z natury (art. 24 ust. 3 updof). Ma to na celu m.in. wyeliminowanie z kosztów uzyskania przychodów tych składników majątku (np. towarów), które na skutek zakończenia działalności nie przyczynią się już do powstania przychodów. Składniki te mogą być następnie wniesione do innego przedsiębiorstwa (np. założonego przez małżonka podatnika, jak to ma miejsce w tym przypadku) i dzięki temu podatnik kończący działalność gospodarczą (mąż) uniknie obowiązku zapłaty podatku od remanentu likwidacyjnego.

WAŻNE!

Jeśli składniki majątku objęte spisem z natury z jednej firmy zostaną wniesione do innej (przed likwidacją tej firmy, z której są wniesione), to podatnik kończący działalność nie zapłaci podatku od remanentu likwidacyjnego.

REKLAMA

Niestety, z przywołanego art. 24 ust. 3 updof nie wynika wprost, że nie należy ustalać podatku od remanentu likwidacyjnego w razie zawężenia zakresu prowadzonej działalności gospodarczej. Jednak takie postępowanie nie powinno być kwestionowane przez organy podatkowe.

Uzasadnione jest jednak, aby na dzień przekazania majątku służącego dotychczas prowadzeniu działalności handlowej mąż sporządził spis z natury. Posłuży on do właściwego obliczenia dochodu męża, który zamyka działalność w zakresie handlu. Sporządzony przez niego spis z natury będzie stanowił wartość remanentu początkowego dla żony, która tę działalność zacznie prowadzić. Ponieważ w tym przypadku mamy do czynienia z dwoma odrębnymi podatnikami, spis z natury należy sporządzić odrębnie jako spis dla męża przekazującego majątek (spis z natury w celu właściwego rozliczenia dochodu z działalności do momentu jej ograniczenia) i odrębnie dla żony jako przejmującej majątek (spis z natury na dzień rozpoczęcia działalności).

Spisem z natury należy objąć wszystko to, co zostanie objęte przekazaniem, z wyjątkiem środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. W związku z tym, że pytanie dotyczy sklepu, spis z natury zapewne obejmie towary handlowe i wyposażenie sklepu, z wyjątkiem majątku trwałego.

O spisie z natury należy powiadomić naczelnika urzędu skarbowego na 7 dni przed datą sporządzenia spisu przez męża. O spisie, który sporządzi następnie żona, nie trzeba zawiadamiać naczelnika urzędu skarbowego, ponieważ nie ma takiego obowiązku przy sporządzaniu spisu z powodu rozpoczęcia działalności gospodarczej.

Obowiązek założenia ewidencji majątku trwałego

Jak wspomnieliśmy, odrębnie należy potraktować majątek trwały. Składniki tego majątku należy wykreślić z ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych u męża i zaprzestać ich amortyzacji. Należy je natomiast wpisać do ewidencji żony, przyjmując wartość początkową, metodę amortyzacji i odpisy amortyzacyjne w takiej samej wysokości, jak było to określone w ewidencji męża. Amortyzacja tego majątku będzie odbywała się więc na zasadzie kontynuacji. Kolejne odpisy amortyzacyjne będą już stanowiły koszty uzyskania przychodów w działalności gospodarczej żony, a nie męża. Gdy przekazane składniki majątku trwałego uległy już całkowitemu zamortyzowaniu u męża, żona nie ma możliwości ponownego ich amortyzowania. Należy je wprawdzie ująć w ewidencji środków trwałych, ale jednocześnie zaznaczyć, że są to środki całkowicie zamortyzowane. Ujęcie tych środków w ewidencji jest konieczne m.in. dlatego, że w razie ulepszenia, modernizacji tych środków powyżej wartości 3500 zł w ciągu roku podatkowego, wartość tę trzeba będzie dodać do wartości początkowej środka i ponownie amortyzować, ale tylko w celu odpisania w ten sposób w koszty wartości ulepszenia.

Pomiędzy małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa

Gdy małżonkowie funkcjonują w ustroju rozdzielności majątkowej, a majątek męża służący prowadzeniu sklepu stanowi jego majątek osobisty, w celu przekazania go żonie można rozważyć formę darowizny. To samo dotyczy sytuacji, gdy małżonków wprawdzie łączy ustrój wspólności majątkowej małżeńskiej, ale majątek służący prowadzeniu działalności gospodarczej przez męża należy do jego majątku osobistego, np. nabytego przed zawarciem związku małżeńskiego.

Fakt dokonania darowizny łączy się z opodatkowaniem jej podatkiem od spadków i darowizn, ale darowizna dokonana na rzecz małżonka podlega zwolnieniu od tego podatku (art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn). Warunkiem zwolnienia jest zgłoszenie faktu otrzymania darowizny do urzędu skarbowego w terminie miesiąca (30 dni), jeżeli wartość darowizny przekracza kwotę 9637 zł. Nie trzeba jej zgłaszać, gdy darowizna została dokonana w formie aktu notarialnego.

Podobnie jak przy przekazaniu majątku, gdy należy on do majątku wspólnego małżonków, tak i w tym przypadku wartość nabytego w ten sposób przez żonę majątku powinna zostać ujęta w spisie z natury na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej. Dotyczy to wszystkich składników majątku, z wyjątkiem środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Spisem będą więc objęte głównie towary handlowe i wyposażanie niestanowiące majątku trwałego.

W związku z tym, że w opisanym przypadku mamy do czynienia z organizacyjnie wyodrębnioną częścią działalności męża - sklepem, można go uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. W takiej sytuacji wartość początkową nabytych w formie darowizny środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych należy wycenić według ich wartości rynkowej. Przy czym suma tak ustalonej wartości majątku trwałego nie może być wyższa niż różnica pomiędzy wartością całej zorganizowanej części przedsiębiorstwa (sklepu) a wartością składników niebędących majątkiem trwałym.

W przypadku istnienia rozdzielności majątkowej albo w sytuacji, gdy majątek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą przez męża stanowi jego majątek osobisty, w celu przekazania go żonie można również wziąć pod uwagę możliwość zawarcia umowy sprzedaży sklepu. W takiej sytuacji u męża powstanie przychód ze sprzedaży poszczególnych części majątku związanego z działalnością albo sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa podlegający opodatkowaniu jako przychód z działalności gospodarczej. U żony taka transakcja wiąże się z nabyciem majątku na potrzeby działalności gospodarczej. Spowoduje więc powstanie kosztów uzyskania przychodów. W takim przypadku majątek w postaci towarów i wyposażenia zostanie ujęty w spisie z natury na dzień rozpoczęcia działalności gospodarczej, chyba że zostanie nabyty później. Wówczas w momencie nabycia zostanie zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Wartość początkową nabytych środków trwałych należy wycenić zgodnie z ogólnymi zasadami, jakie dotyczą wyceny wartości początkowej w razie nabycia w drodze kupna. Wyznacza ją przede wszystkim cena ustalona przez strony. Jeśli majątek zostałby sprzedany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, to wartość początkową tak nabytych środków trwałych należy wycenić zgodnie z ich wartością rynkową. Nie może ona być jednak większa (tj. suma tych wartości początkowych) od różnicy pomiędzy wartością całej zorganizowanej części przedsiębiorstwa (sklepu) a wartością składników niebędących majątkiem trwałym.

Skutki w VAT

Nieodpłatne przekazanie majątku w postaci zorganizowanej części przedsiębiorstwa (sklepu) albo jego poszczególnych części będzie podlegało opodatkowaniu u męża, jeżeli przysługiwało mu wcześniej prawo obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu tego majątku.

Odpłatne przekazanie majątku również będzie podlegało opodatkowaniu VAT, nawet wtedy, gdy jego przedmiotem będzie zorganizowana część przedsiębiorstwa. Nie podlega bowiem opodatkowaniu VAT tylko transakcja zbycia całego przedsiębiorstwa.

• art. 22g ust. 13 pkt 5, art. 22g ust. 15, art. 22h ust. 3, art. 24 ust. 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 211, poz. 1549

• § 27, § 28 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów - Dz.U. Nr 152, poz. 1475; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 140, poz. 988

• art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - j.t. Dz.U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514; ost.zm. Dz.U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629

• art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 6, art. 7 ust. 2 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382

Joanna Krawczyk

doradca podatkowy, właścicielka kancelarii podatkowej w Poznaniu

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Monitor Księgowego

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA