REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Bitcoin czyli wirtualna waluta

Jarosław Góra
Aplikant adwokacki
Justyna Kyć
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Bitcoin to cyfrowa waluta używająca zdecentralizowanej bazy danych, rozprowadzonej pomiędzy węzłami sieci peer-to-peer do przechowywania transakcji oraz kryptografii w celu zapewnienia podstawowych funkcji bezpieczeństwa. To tyle tytułem wprowadzenia, a jak rzecz przedstawia się z prawnego punktu widzenia? W pierwszej kolejności ustalmy, co należy rozumieć pod pojęciem pieniądza.

Bitcoin

REKLAMA


Ustawa z dnia 28 października 1950 r. o zmianie systemu pieniężnego (Dz. U. z 1950 r. Nr 50, poz. 459) w art. 1 stanowiła, że jednostką pieniężną w Państwie Polskim jest złoty (zł). Następnie ustawa z dnia 31 stycznia 1989 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz. U. z 1992 r. Nr 72, poz. 360 - t.j.) ustaliła, że znakami pieniężnymi Rzeczypospolitej Polskiej są banknoty i monety opiewające na złote i grosze. Obecnie obowiązująca ustawa o Narodowym Banku Polskim z dnia 29 sierpnia 1997 r. weszła w życie 1 stycznia 1998 r. (Dz. U. z 2005 r. Nr 1, poz. 2 - t.j.) i w swym art. 31 powiela tę definicję znaków pieniężnych, a w art. 32 stanowi, iż znaki pieniężne emitowane przez NBP są prawnymi środkami płatniczymi na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Co więcej, zgodnie z art. 4 cyt. ustawy NBP przysługuje wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych Rzeczypospolitej Polskiej.

REKLAMA

Dla wyjaśnienia wskazać należy, że znaków pieniężnych nie należy utożsamiać z jednostkami pieniężnymi. Znakiem pieniężnym (banknotem, bilonem) jest bowiem rzecz będąca nośnikiem jednostek pieniężnych, którymi są abstrakcyjne mierniki wartości, uznawane przez dane państwo za prawny środek płatniczy. Jednostki pieniężne wyrażone są na znakach pieniężnych, które uważane sąza zewnętrzną emanacjępieniądza. Na pojęcie pieniądza składają się więc jednostka pieniężna i znak pieniężny.


Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!


Skoro zatem środkami płatniczymi na terytorium RP są znaki pieniężne emitowane przez NBP to jak - w świetle powyższych rozważań - traktować należy bitcoiny? Niewątpliwie nie są to znaki pieniężne emitowane przez NBP, ale czy mogą być traktowane na równi z walutami obcymi? Odpowiedź znajdziemy w ustawie z dnia 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe (Dz. U. z 2012 r., poz. 826 - t.j.).

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 10) cyt. ustawy walutami obcymi są znaki pieniężne (banknoty i monety) będące poza krajem prawnym środkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie; na równi z walutami obcymi traktuje się wymienialne rozrachunkowe jednostki pieniężne stosowane w rozliczeniach międzynarodowych, w szczególności jednostkę rozrachunkową Międzynarodowego Funduszu Walutowego (SDR).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Bitcoin nie należy do żadnej z ww. kategorii. Skoro bitcoin nie jest ani znakiem pieniężnym emitowanym przez NBP, ani walutą obcą, to może jest chociaż pieniądzem elektronicznym?

Zgodnie z art. 2 pkt. 2 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/110/WE z dnia 16 września 2009 r. w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności przez instytucje pieniądza elektronicznego oraz nadzoru nad ich działalnością „pieniądz elektroniczny” oznacza wartość pieniężną przechowywaną elektronicznie, w tym magnetycznie, stanowiącą prawo do roszczenia wobec emitenta, która jest emitowana w zamian za środki pieniężne w celu dokonywania transakcji płatniczych określonych w art. 4 pkt 5 dyrektywy 2007/64/WE i akceptowana przez osoby fizyczne lub prawne inne niż emitent pieniądza elektronicznego. Z uwagi na  wymóg implementacji pełnej przewidziany w art. 16 ust. 1 dyrektywy 2009/110/WE, prawa krajowe poszczególnych państw członkowskich (w tym oczywiście prawo polskie) muszą tak samo jak dyrektywa definiować pojęcie pieniądza elektronicznego.


Zobacz: Opłaty półkowe czynem nieuczciwej konkurencji

REKLAMA

Dyrektywa wskazuje zamknięty katalog podmiotów, które są uprawnione do emisji pieniądza elektronicznego i podmioty te nazywa emitentami pieniądza elektronicznego. Są to instytucje kredytowe w rozumieniu art. 4 pkt 1 dyrektywy 2006/48/WE, instytucje pieniądza elektronicznego (IPE), ich oddziały (jeżeli oddział znajduje się na terytorium UE, a instytucja kredytowa lub IPE ma siedzibę poza UE), instytucje świadczące żyro pocztowe (o ile są uprawnione do emisji pieniądza elektronicznego zgodnie z prawem krajowym), Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne, jeżeli nie działają w charakterze władz monetarnych lub innych organów publicznych a także państwa członkowskie albo ich organy (władze) regionalne lub lokalne, jeżeli nie działają w charakterze organów publicznych. Co oczywiste, instytucje pieniądza elektronicznego muszą uzyskać stosowne zezwolenie od właściwych władz nadzorczych macierzystego państwa członkowskiego, podobnie zakres przedmiotowy zezwolenia udzielonego instytucji kredytowej musi obejmować emisję pieniądza elektronicznego.

System bitcoin nie pasuje do powyższego schematu, gdyż nie ma jednego, konkretnego podmiotu emitującego bitcoiny, wręcz przeciwnie - są one kreowane przez system, na który składa się różna w czasie liczba komputerów, należących do różnych osób i pracująca w oparciu o to samo oprogramowanie. Co najistotniejsze, bitcoiny nie są wydawane w zamian za pieniądz, będący prawnym środkiem płatniczym (w stosunku 1:1) lecz są kreowane przez system i przydzielane osobom, które udostępniają swoje komputery systemowi bitcoin. Podsumowując, bitcoin nie spełnia też warunków definicji pieniądza elektronicznego.

Wiemy już na pewno, że bitcoin nie jest legalnym środkiem płatniczym w Polsce. Co więcej, jego emitowanie i posługiwanie się nim nie jest w ogóle uregulowane na poziomie prawa unijnego. Prawodawstwa innych państw również nie zajmują się problematyką bitcoinów, wyjątkiem w tym względzie jest Tajlandia, która ostatnio (29 lipca br.) tymczasowo zakazała używania bitcoinów.


Zobacz: Wirusy komputerowe a prawo

Co ciekawe bitcoinami zainteresował się ostatnio dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, który 21 czerwca 2013 r. wydał interpretację indywidualną (sygn. IBPP2/443-258/13/ICz), w której stwierdził, że zwolnienie z VAT nie ma zastosowania do obrotu bitcoinami, a zatem transakcje te podlegają opodatkowaniu VAT.

Na tle tej sprawy zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe: wnioskodawca planował prowadzić działalność gospodarczą polegającą na umożliwieniu klientom dokonywania transakcji nabywania i zbywania elektronicznych certyfikatów bitcoin, za prowizją pobraną przez wnioskodawcę. Aby umożliwić klientom w Polsce dokonywanie transakcji barterowych za pomocą bitcoinów, wnioskodawca zamierzał instalować automaty podobne do bankomatów, jak i prowadzić portal internetowy, gdzie klienci mogliby nabyć bitcoiny oraz je zbyć. Spółka zamierzała zarabiać na różnicy pomiędzy ceną zakupu, a ceną sprzedaży certyfikatów bitcoin. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach nie podzielił stanowiska wnioskodawcy, zgodnie z którym obrót certyfikatami bitcoin powinien być zwolniony z podatku od towarów i usług na mocy art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 Nr 177, poz. 1054 ze zm. - t.j.). Uzasadniając swoje stanowisko organ przywołał argumenty świadczące o tym, że bitcoin nie jest walutą uznawaną jako prawny środek płatniczy, nie funkcjonuje też jako instrument rynku pieniężnego. Organ uznał więc, że świadczone przez wnioskodawcę nie spełniają żadnej z przesłanek opisanych w przepisach dotyczących zwolnień od podatku VAT dla usług finansowych. W rezultacie należy uznać, że od każdej sprzedaży bitcoinów, po przekroczeniu limitu 150 tys. zł trzeba zapłacić 23% podatku VAT.

Jak nie trudno się domyślić opodatkowanie obrotu bitcoinami podatkiem VAT może stanowić istotną barierę dla profesjonalnego rozwoju tego rynku w Polsce, tym bardziej, że należy się liczyć również z tym, że dochód z tytułu rzeczywistej sprzedaży bitcoinów podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Nie wiadomo jeszcze, czy strona zaskarżyła tę decyzję Dyrektora IS do wojewódzkiego sądu administracyjnego, niemniej w ostateczności, kwestia ta może nawet trafić do Trybunału Sprawiedliwości UE. Podatek VAT jest bowiem podatkiem zharmonizowanym i jego stosowanie w ramach całej Unii powinno być jednolite. Niewątpliwie jeżeli bitcoin będzie się dalej w tym tempie rozwijał, to w końcu pojawi się konieczność odpowiedniej regulacji prawnej, zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym.


Zobacz: Obligacje jako sposób finansowania działalności

Aby dotrzymać słowa złożonego na samym początku artykułu i odpowiedzieć na pytanie czym jest bitcoin należy dokonać podsumowań.

Przede wszystkim okazuje się, że z prawnego punktu widzenia bitcoiny to tylko dane zapisane na dysku, które de facto nie są związane z żadną realną wartością. W istocie ich wartość opiera się na dorozumianej umowie między użytkownikami systemu sprowadzającej się do tego, że dane te są jednak coś warte. Wydaje się jednak, że popularność bitcoinów osiągnęła już pułap, który powoduje, że fenomenem zaczyna interesować się władza (na co wskazuje chociażby możliwość obciążania obrotu bitcoinami podatkiem VAT). W każdym razie sytuacja jest rozwojowa i w najbliższym czasie należy spodziewać się dalszych regulacji prawnych dotyczących bitcoinów.


Zobacz: Czego oczekują od sklepów internetowych klienci? Jak spełnić te oczekiwania?

 

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Kancelaria Ślązak, Zapiór i Wspólnicy
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Informacja o zaległości w ZUS na 0,01 zł wysyłana jest listem poleconym, a najwięksi gracze nie płacą milionowych zadłużeń

    Zadłużenie aktywnych płatników w ZUS rośnie. Rekordzista wśród aktywnych płatników jest zadłużony na ponad 822 mln zł. Czy ZUS może sam zmieniać przepisy? 

    Według danych udostępnionych przez ZUS, na koniec 2023 roku maksymalna kwota zadłużenia aktywnego płatnika wyniosła przeszło 822 mln zł. Rok wcześniej była o 3,5 mln zł mniejsza. Wśród komentujących te dane ekspertów nie brakuje opinii, że dopuszczenie do takiej sytuacji jest skandalem. Z kolei Zakład przekonuje, że sam nie może zmieniać przepisów. Jednak według znawców tematu, ZUS ma odpowiednie narzędzia do ściągania należności i nawet niewielkie kwoty są skutecznie egzekwowane od przedsiębiorców. Do tego po danych widać, że średnie zadłużenie aktywnych płatników wzrosło rok do roku o ponad 3 tys. zł, tj. do wartości blisko 31 tys. zł.

    Czy trzeba płacić ZUS gdy działalność gospodarczą się zawiesi, czy przerwę w biznesie można zrobić tylko raz w roku czy wiele razy

    Działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG można zawiesić pod warunkiem, że nie zatrudnia się pracowników. Dlatego co do zasady nie trzeba dodatkowo załatwiać formalności w ZUS.

    Przestępstwa finansowe. Zorganizowane grupy zajmują się praniem brudnych pieniędzy i korumpowaniem urzędników: co trzeba wiedzieć

    Korupcja, pranie pieniędzy, wyłudzenia, ataki hakerskie – to realne zagrożenia XXI wieku. Obecnie przestępczość finansowa, cyberprzestępczość oraz nowoczesne technologie są mocno ze sobą związane.

    Jak jeździć ekologicznie i oszczędnie. Pięć zasad sprawdzonych w praktyce i zalecanych każdej firmie transportowej

    W dobie rosnących kosztów firm transportowych i spowolnienia gospodarczego ekonomiczna jazda przestała być zjawiskiem sporadycznym, a stała się koniecznością i jednym ze sposobów na redukcję wydatków. Jakie są więc najważniejsze zasady ekonomicznej jazdy? 

    REKLAMA

    Zboża ozime wiosną - jak nawozić dolistnie. 5 kluczowych wskazówek

    Jedną z najefektywniejszych form pielęgnacji (dokarmiania) zbóż ozimych wiosną jest nawożenie dolistne. Dobrze przemyślane działania agrotechniczne wraz z odpowiednim wyborem samego nawozu to korzyść dla roślin, a przede wszystkim dla rolnika. 

    Wakacje składkowe – zmiany w projekcie nowelizacji

    Na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) została opublikowana nowa wersja projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która wprowadza tzw. wakacje składkowe. Przewiduje ona m.in. zmiany w zakresie podmiotów uprawnionych do takiej ulgi.

    Firma, która dopuściła do wycieku danych jej klientów traci renomę a także chętnych na zakup jej produktów

    Firmy pracują nad rozwojem marki i jej rozpoznawalnością wiele lat, po czym jedno fatalne zdarzenia burzy cały ten wysiłek. Takim incydentem w naszych czasach jest przede wszystkim wyciek danych klientów. Straconej w ten sposób reputacji marka nie jest w stanie odbudować.

    Zdaniem ZUS należy opłacać składki od wynagrodzenia wspólnika sp. z o.o. za czynności wykonywane na rzecz spółki

    ZUS w swoich najnowszych interpretacjach stwierdził, że wspólnik sp. z o.o., który za czynności wykonywane na rzecz spółki (tj. czynności określone w umowie spółki), bez zawierania ze spółką odrębnej umowy cywilnoprawnej otrzymuje wynagrodzenie, będzie objęty ubezpieczeniami społecznymi z tego tytułu jako zleceniobiorca.

    REKLAMA

    ARiMR - ostatnie 2 dni na wnioski o dofinansowanie ubezpieczenia zwierząt!

    Zostały ostatnie 2 dni dla rolników na złożenie wniosków o zwrot części kosztów ubezpieczenia zwierząt. Kto może złożyć wniosek o dofinansowanie?

    AI Act zatwierdzony. Kiedy wejdzie w życie? 5 wniosków, które są szczególnie ważne dla firm z sektora biomedycznego

    Znamy już finalny, zaakceptowany przez państwa członkowskie draft AI Act – unijnej ustawy o Sztucznej Inteligencji. Jaki wpływ wywrze ona na działalność firm z sektora biomedycznego? Prezentujemy 5 najważniejszych wniosków. 

    REKLAMA