Brazylia

W związku ze zwiększonym ryzykiem zachorowań na żółtą febrę w niektórych rejonach Brazylii Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP zaleca wszystkim udającym się do tego kraju osobom szczepienia przeciw żółtej febrze. Szczepienie należy wykonać z wyprzedzeniem minimum 10 dni od daty wjazdu. Osoby, które nie zaszczepiły się przed wjazdem, mogą to zrobić bezpłatnie w Brazylii w placówkach publicznej służby zdrowia (posto de saude). Przy szczepieniu wydaje się zaświadczenie z datą szczepienia, które należy zachować. Szczepienie jest ważne przez 10 lat. W całej Brazylii trwa intensywna akcja profilaktyczna.

Obszary ryzyka:

• wszystkie gminy regionów Norte (Północ) i Centro-Oeste (Centralny Zachód),
• wszystkie gminy stanów Maranhao i Minas Gerais,
• gminy zlokalizowane na południu stanu Piauí,
• gminy zlokalizowane na zachodzie i południu stanu Bahia,
• gminy zlokalizowane na północy stanu Espírito Santo,
• gminy zlokalizowane na północnym-zachodzie stanu Sao Paulo,
• gminy zlokalizowane na zachodzie stanów Paraná, Santa Catarina i Rio Grande do Sul.

Klimat - kiedy jechać?

Ze względu na ogromny obszar kraju, a co za tym idzie, wielkie zróżnicowanie klimatu, nie można wybrać najlepszej pory na podróż po całym kraju.

Amazonia cechuje klimat równikowy, jest gorąco, wilgotno i deszczowo. Popołudniami często występują burze, a ulewne deszcze nawiedzają puszczę o każdej porze dnia. Od czerwca do października trwa pora sucha, kiedy to przez kilka dni może nie padać. I to właśnie najlepszy okres na podróż po Amazonii.

Ciekawe jest, że na północ od Puszczy pora sucha występuje w zupełnie innym czasie: od listopada do lutego. A im dalej na północ tym opady są obfitsze.

Salvador z piaszczystymi plażami i barokowymi kościołami jest przyjazny o każdej porze roku. W okresie od grudnia do marca jest gorąco i czasem trochę duszno. Ulewy są dosyć częste, ale bardzo krótkie. Od kwietnia do początku sierpnia ulewy mogą być dosyć uciążliwe, ale i wtedy zdarzają się dni słoneczne. Najlepszy okres na podróż w to miejsce to od września do połowy grudnia, kiedy morze osiąga temperaturę 27 -29 stopni.

W Rio de Janeiro można wyróżnić dwie zasadnicze pory roku od czerwca do września jest zima, a od grudnia do marca lato. Zima jest przyjemna, nie jest chłodno, a temperatura morza dochodzi do 21 stopni. Latem warto zameldować się w hotelu z klimatyzacją, bowiem jest bardzo duszno i w tym czasie przypada pora deszczowa. Morze osiąga temperaturę 25 stopni.

Na wyżynie Belo Horizonte pora sucha jest bardziej wyraźna. Latem noce są ciepłe, zimą często wieje chłodny wiatr przez co jest mniej przyjemnie. 

W Sao Paulo, mieście położonym dosyć wysoko, panują przyjemne temperatury przez cały rok. Z tym, że zimą zdarzają się dosyć chłodne dni. Od końca listopada do połowy marca padają bardzo obfite deszcze, zresztą przez większą część roku jest pochmurnie.

Południe kraju cechuje się klimatem śródziemnomorskim, z ciepłą zimą i upalnym latem. Jednak woda w morzu nigdy nie jest zbyt ciepła.

Wiza, przepisy wjazdowe

Obywatele polscy przybywający do Brazylii jako turyści na okres do 90 dni w ciągu roku są zwolnieni z obowiązku wizowego. Wniosek o przedłużenie prawa pobytu w celach turystycznych ponad 90 dni należy złożyć w Policji Federalnej (Policia Federal), najpóźniej na 10 dni przed upływem terminu. Przedłużenie na dalsze 90 dni jest udzielane w zasadzie automatycznie, po wniesieniu opłaty skarbowej (ok. 10 USD). W razie stwierdzenia nielegalnego pobytu Policja Federalna nakazuje obcokrajowcowi opuszczenie kraju w ciągu 8 dni, obciążając go grzywną w wysokości ok. 300 USD (zapłacenie grzywny jest warunkiem wydania pozwolenia na ponowny wjazd do Brazylii). Cudzoziemiec, który nie zastosuje się do nakazu opuszczenia Brazylii, może zostać aresztowany na okres do 60 dni, z możliwością przedłużenia o dalsze 60 dni, do czasu deportacji.

Od obywateli polskich zamierzających podjąć działalność zarobkową lub osiedlić się na stałe wymagane są odpowiednie wizy, których wydanie obwarowane jest wieloma wymogami formalnymi. Szczególnie trudne jest uzyskanie wizy z prawem do pracy (pracodawca musi zagwarantować cudzoziemcowi m.in. płacę na poziomie powyżej 3000 USD miesięcznie). Przyjęcie na studia potwierdzone przez uczelnię jest podstawą do wydania wizy studenckiej na okres nauki. Karta stałego pobytu jest wydawana automatycznie osobie będącej członkiem najbliższej rodziny obywatela brazylijskiego.
Paszport musi być ważny minimum 180 dni od dnia przekroczenia granicy. Przy przekraczaniu granicy podróżujący otrzymuje kartę wjazdu. Należy ją bezwzględnie zachować, gdyż okazanie tej karty jest niezbędne podczas kontroli granicznej przy wyjeździe z Brazylii. Służby graniczne mogą zażądać okazania biletu powrotnego, jak również odpowiednich środków finansowych na pobyt (karty kredytowe, czeki podróżne bądź gotówka).

Przepisy celne

Przy wwozie i wywozie waluty do 4000 USD nie ma obowiązku wypełniania deklaracji celnej. Wwiezienie wyższej kwoty należy zadeklarować. Dewizy powyżej 4000 USD można wywieźć tylko do wysokości zgłoszonej uprzednio kwoty. Szczegółowych informacji o obowiązujących procedurach można zasięgnąć w brazylijskich placówkach dyplomatycznych i konsularnych lub na granicy. Podczas odprawy celnej należy wypełnić odpowiednią deklarację i okazać ją służbom celnym. W razie stwierdzenia niezgodności między deklaracją a stanem faktycznym wymierzana jest dotkliwa kara finansowa. Bezcłowo można wwozić upominki do łącznej wartości 500 USD. Również w sklepach bezcłowych można nabyć towary o łącznej wartości 500 USD. Należy zgłosić wwóz telefonu komórkowego czy innego wartościowego sprzętu elektronicznego, który będzie używany na terenie Brazylii.

Przewożona żywność powinna mieć pieczęć kontroli sanitarnej. Legalne wywożenie jakichkolwiek okazów flory i fauny oraz produktów wykonanych ze skóry zwierząt chronionych jest możliwe jedynie za specjalną zgodą kompetentnych władz.
W Brazylii nie ma ogólnokrajowego podatku VAT i brazylijskie prawodawstwo nie przewiduje zwrotu podatków zapłaconych przez podróżującego.

Przepisy prawne

Za nielegalny wwóz i wywóz, a także posiadanie narkotyków grozi kara pozbawienia wolności od minimum 5 do 15 lat. Zmiany w prawodawstwie w 2006 r. ustanowiły pojęcie finansującego przemyt narkotyków oraz karę od 8 do 25 lat pozbawienia wolności. Ze względu na działalność zorganizowanych międzynarodowych grup przestępczych należy zachować szczególną ostrożność i w każdej sytuacji bezwzględnie unikać przyjmowania przesyłek, pakunków lub bagażu od przypadkowych osób.

W Brazylii obowiązuje bardzo rygorystyczne ustawodawstwo z zakresu ochrony środowiska. Osoby planujące indywidualne zwiedzanie obszarów szczególnie chronionych (do nich należą przede wszystkim rezerwaty Indian i rezerwaty przyrody) powinny wcześniej uzyskać szczegółowe informacje o zasadach przebywania w tych regionach. Kłusownictwo jest przestępstwem federalnym, za które grożą dotkliwe grzywny, a nawet kara pozbawienia wolności do 3 lat. Ścisłą ochroną objęta jest flora i fauna.

Meldunek

W Brazylii nie ma obowiązku meldunkowego.

Ubezpieczenie

Ubezpieczenia nie są obowiązkowe, ale zaleca się wykupienie polis indywidualnych w firmach o międzynarodowej renomie, mających przedstawicielstwa w Ameryce Płd. W przeciwnym razie ubezpieczenie może nie być honorowane. Wypożyczając samochód, należy bezwzględnie wykupić pełne ubezpieczenie. Większość kierowców w Brazylii nie ma ubezpieczenia OC i w efekcie odzyskanie kosztów naprawy od sprawcy wypadku może nastąpić jedynie na drodze sądowej lub z wykupionego pełnego ubezpieczenia.

---

Szczepienia, służba zdrowia

Nie wymaga się szczepień od osób przybywających z Europy. Szczepienie przeciw żółtej febrze jest jednak szczególnie zalecane osobom podróżującym po następujących stanach: Acre, Amapa, Amazonia, Bahia, Dystrykt Federalny, Goias, Maranhao, Mato Grosso, Mato Grosso do Sul, Minas Gerais, Para, Rondonia, Sao Paulo i Tocantins. Świadectwa szczepień przeciw żółtej febrze wymagane są od osób wjeżdżających do Brazylii z krajów dotkniętych tą chorobą (wg władz brazylijskich dotyczy to głównie sąsiednich państw amazońskich, np. Wenezueli i Kolumbii). Szczepień należy dokonać co najmniej 10 dni przed przekroczeniem granicy. Pożądane jest również dokonywanie szczepień zgodnie z aktualnymi zaleceniami polskich służb sanitarnych. W porze deszczowej wzrasta liczba zachorowań na roznoszoną przez komary grypę dengę (zdarzają się przypadki śmiertelne) oraz malarię. Na obszarze tropikalnym Brazylii należy wystrzegać się picia nie przegotowanej wody.

Przychodnie i szpitale publiczne są bezpłatne, ale usługi w nich świadczone są często na niskim poziomie. W szpitalu prywatnym doba kosztuje ok. 100–200 USD (bez opatrunków, badań, analiz). Koszt wizyty u lekarza ogólnego to ok. 50–70 USD, wizyta u specjalisty może być droższa.

Obowiązuje zakaz wwozu lekarstw do Brazylii. Większość lekarstw w brazylijskich aptekach jest dostępna bez recepty lekarza. Nie zawsze nazwa leku polskiego odpowiada nazwie brazylijskiej. Wwożone lekarstwa należy wymienić w deklaracji celnej. Jeśli podróżujący wymaga stałego przyjmowania lekarstw i istnieje potrzeba wwiezienia ich w większej ilości, należy uzyskać stosowne zaświadczenie od polskiego lekarza, zalegalizować je w MSZ RP, zgłosić się z oryginałem i tłumaczeniem do Wydziału Konsularnego Ambasady Brazylii w Polsce i uzyskać jego legalizację.

Informacje dla kierowców

Wymagane jest międzynarodowe prawo jazdy, dodatkowo wskazane jest posiadanie tłumaczenia tego dokumentu na język portugalski. Brazylia jest krajem o jednym z najwyższych na świecie wskaźników wypadków drogowych. Należy zachować szczególną ostrożność na drogach, m.in. ze względu na duże natężenie ruchu samochodów ciężarowych, oraz unikać prowadzenia po zmroku. Nawierzchnie dróg są w większości w złym stanie technicznym i źle oznakowane.

Podróżowanie po kraju

Nie ma ograniczeń w podróżowaniu po Brazylii z wyjątkiem rezerwatów przyrody i rezerwatów Indian, do których wjazd jest możliwy jedynie na podstawie specjalnego pozwolenia. Podstawowym środkiem transportu są samoloty (ze względu na ogromne odległości) i autobusy. Sieć połączeń lotniczych jest bardzo rozbudowana, ale opłaty za bilety lotnicze są wyższe niż w Europie. Zdarzają się strajki kontrolerów lotów i inne zdarzenia wpływające na płynność i punktualność ruchu lotniczego. Sieć połączeń autobusowych między stanami jest dobrze rozwinięta, a ich koszt jest stosunkowo niski.

Zdarzają się jednak napady rabunkowe na autobusy, szczególnie podczas kursów nocnych. Z uwagi na wysoką przestępczość należy bezwzględnie wykluczyć poruszanie się po kraju autostopem. Wskazane jest zachowanie dużej ostrożności przy wyborze miejsc noclegowych i kierowanie się wskazówkami przewodników międzynarodowych lub brazylijskich, mających odpowiednie uprawnienia (należy uważać na osoby podające się za przewodników turystycznych, gdyż za swoje usługi pobierają bardzo wysokie opłaty). Znajomość języków obcych jest w Brazylii bardzo słaba. Poza hotelami i dużymi ośrodkami turystycznymi można się porozumieć praktycznie tylko w języku portugalskim.

Nie należy spożywać nieznanych owoców. Należy unikać kontaktu ze zwierzętami – zdarzają się ukąszenia węży, skorpionów i owadów. Nie wolno wchodzić do stref zamkniętych w parkach narodowych. Wodospady, nawet niewielkie, mogą stanowić śmiertelne niebezpieczeństwo. Nie wolno przeceniać swoich umiejętności i doświadczenia turystycznego.
Przebywanie na słońcu, nawet w dni pochmurne, wymaga stosowania kremu ochronnego z możliwie najwyższym filtrem. Przypadki poparzeń nie należą do rzadkości.

Zdarzają się kradzieże przedmiotów z bagażu na lotniskach. Przedmioty wartościowe należy przewozić w bagażu podręcznym. Jeśli to możliwe, należy korzystać z odpowiednio oznakowanych radio-taksówek, szczególnie na lotniskach. Zawsze warto upewnić się zawczasu, ile będzie kosztował kurs. Na lotnisku międzynarodowym Tom Jobim w Rio de Janeiro zdecydowanie należy korzystać z korporacji taksówkowych lub klimatyzowanego autokaru firmy REAL, który zawozi pasażerów do miejscowych hoteli. Opłata autokarowa wynosi 5 BRL, a kurs taksówką z lotniska do dzielnic turystycznych (Copacabana, Ipanema) ok. 60 BRL.

Bezpieczeństwo

We wszystkich, a zwłaszcza w wielkich miastach trzeba zachować szczególną ostrożność. Dotyczy to przede wszystkim Rio de Janeiro, Vitorii, Sao Paulo, Pernambuco, Salvadoru, Recife, Fortalezy, Manaus. Statystyki są alarmujące – zwiększa się liczba kradzieży i napaści na turystów, a zagrożenie przestępczością pospolitą jest bardzo duże. W 2006 r. szczególnie dużo przypadków pobicia i rabunku odnotowano w Fortalezie, do której przyjeżdża coraz więcej turystów z Polski. W całej Brazylii stale notuje się napady z bronią w ręku i porwania, w tym również turystów zagranicznych. Osoby zaatakowane powinny bezwzględnie, dla własnego bezpieczeństwa, oddać posiadane przedmioty, nie stawiać oporu i nie dyskutować. Wskazane jest unikanie bocznych ulic oraz dzielnic uważanych za niebezpieczne. Nie należy poruszać się w nocy – jeżeli zaistnieje taka konieczność, należy szukać miejsc uczęszczanych i oświetlonych, patrolowanych przez policję.

Chociaż największe ryzyko jest po zmroku i nad ranem, napaść może zdarzyć się również w biały dzień. Turyści powinni zachować ostrożność na plażach, w pobliżu hoteli, dyskotek, klubów nocnych, banków i bankomatów, gdyż tam przestępcy najczęściej czekają na swoje ofiary. Przypadki kradzieży w miejskich autobusach, na lotniskach są również bardzo częste. Wskazane jest zachowanie ostrożności, gdy ktoś nieznajomy proponuje pomoc lub podwiezienie; najlepiej korzystać wyłącznie z taksówek zrzeszonych w korporacjach (zwłaszcza radio-taksówek). Nie należy nosić przy sobie kosztowności, zwłaszcza zegarków i biżuterii oraz innych cennych przedmiotów, szczególnie w miejscach odwiedzanych tłumnie przez turystów, jak np. plaże Copacabana, Leblon, Ipanema w Rio de Janeiro. Na plażę najlepiej zabierać tylko przedmioty absolutnie niezbędne. Ważne dokumenty i większe sumy pieniędzy należy deponować w hotelowych sejfach. Dobrym pomysłem jest zrobienie kserokopii paszportu i pozostawienie oryginału w hotelu. Uzyskanie paszportu tymczasowego w miejsce utraconego może potrwać długo, w przypadku gdy utrata nastąpiła w miejscu znacznie oddalonym od najbliższej polskiej placówki. Dotyczy to szczególnie północy i północnego-wschodu Brazylii.

Pod żadnym pozorem nie należy wymieniać obcej waluty na reale u przypadkowych osób na ulicy. W większych ośrodkach turystycznych działa policja turystyczna DEATUR, której obowiązkiem jest udzielanie pomocy turystom-ofiarom przestępstw lub wypadków. W przypadku kradzieży trzeba natychmiast udać się na policję oraz żądać wydania protokołu policyjnego (boletin de ocorrencia), co ułatwi ewentualne późniejsze uzyskanie odszkodowania. Jeśli policja nalega na przeprowadzenie badania lekarskiego, należy wyrazić zgodę. Zawsze należy prosić o umożliwienie kontaktu z dowolną polską placówką dyplomatyczną lub konsularną.

Podstawową zasadą bezpieczeństwa w miejscach publicznych jest niezwracanie na siebie uwagi i nieposiadanie przy sobie niczego cennego. Dobrze jest mieć ukrytą kieszonkę pod ubraniem do przechowywania większych sum pieniędzy, jak też mieć przygotowaną równowartość kilku dolarów w zewnętrznej kieszonce (np. koszuli), które należy oddać przeważnie uzbrojonym napastnikom. Należy zachować ostrożność podczas używania telefonu komórkowego w miejscach publicznych, zwłaszcza na plażach. Aparaty fotograficzne i kamery wideo trzeba nosić schowane w torbie.

Święta

Dni wolne od pracy w 2007 roku to: Nowy Rok, 25 stycznia, 2 lutego, 20 lutego – karnawał, 6 kwietnia – Wielki Piątek, 21 kwietnia – Święto Tiradentesa, 1 Maja – Święto Pracy, 7 czerwca – Boże Ciało, 7 września – Dzień Niepodległości, 12 października – Święto Matki Boskiej Objawionej (patronki Brazylii), 2 listopada – Zaduszki, 15 listopada – Dzień Proklamacji Republiki, 20 listopada – Dzień Świadomości Rasowej, 25 grudnia – Boże Narodzenie. Ponadto w poszczególnych stanach obchodzi się święta stanowe i religijne.

Przydatne informacje

• Brazylijskie urzędy są otwarte w godzinach od 8.00 do 12.00 i od 14.00 do 18.00. Banki są czynne od 11.00 do 16.00, sklepy od 9.00 do 19.00, a centra handlowe od 10.00 do 22.00. Niektóre sieci supermarketów działają przez całą dobę;
• Sprzęt audiowizualny działa w Brazylii w systemie PAL-M;
• Nie ma jednego standardowego poziomu napięcia. W większości stanów napięcie wynosi 127 V (Acre, Amapá, Amazonas, Espírito Santo, Mato Grosso do Sul, Maranhno, Pará, Paraná, Rondônia, Roraima, Sergipe i Minas Gerais). W pozostałych, głównie na północnym wschodzie, 220 V (Alagoas, Dystrykt Federalny, Ceará, Mato Grosso, Goiás, Paraíba, Rio Grande do Norte, Santa Catarina i Tocantins). W większości miejscowości stanów Bahia, So Paulo, Rio de Janeiro i Rio Grande do Sul stosuje się napięcie 127 V, ale w miastach Santos, Jequié, Jundiaí, Sao Bernardo do Campo, Novo Friburgo, Bagé, Caxias do Sul i Pelotas używa się 220 V. Stany Pernambuco i Piauí mają 220 V, oprócz miast Paulista i Teresina (127 V). W obu przypadkach napięcia częstotliwość wynosi 60 Hz. Powszechnie stosuje się gniazdka akceptujące wtyczki różnych typów, tj. z 2 bolcami płaskimi, 2 bolcami okrągłymi (typu polskiego) i dodatkowo z bolcem uziemienia. Ogólnie w Brazylii stosuje się 4 rodzaje wtyczek. Najbardziej rozpowszechnione są z 2 bolcami płaskimi lub 2 okrągłymi;
• Telefony komórkowe przywożone z Polski zwykle działają jedynie w większych miastach i dotyczy to prawie wyłącznie aparatów 3-systemowych (w Brazylii dominuje system amerykański, system GSM nie jest jeszcze rozpowszechniony);
• W okresie karnawału (w 2007 r. przypada od 17 do 20 lutego) zamknięta jest większość urzędów.

Stolica: Brasilia,
Waluta: real (BRL), 1 BRL = 100 centavos;
1 USD = 2,10 BRL,
Język urzędowy: portugalski,
Inne języki: hiszpański, angielski.

źródło: Ministerstwo Spraw Zagranicznych