Nowe zasady finansowania składek za nianie

Kwestie zatrudnienia niań reguluje ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3. Za nianię uznaje się osobę fizyczną sprawującą opiekę nad dziećmi na podstawie umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Jest to tzw. umowa uaktywniająca. Niania sprawuje opiekę nad dziećmi w wieku od ukończenia 20. tygodnia życia. Umowę uaktywniającą zawiera się w formie pisemnej między nianią a rodzicami albo rodzicem samotnie wychowującym dziecko. Powinna ona określać w szczególności:

1) strony umowy,

2) cel i przedmiot umowy,

3) czas i miejsce sprawowania opieki,

4) liczbę dzieci powierzonych opiece,

5) obowiązki niani,

6) wysokość wynagrodzenia oraz sposób i termin jego wypłaty,

7) czas, na jaki umowa została zawarta,

8) warunki i sposób zmiany, a także rozwiązania umowy.

Zasady finansowania składek do końca 2017 r.

Niania zatrudniona na podstawie umowy uaktywniającej podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu i zdrowotnemu, a ubezpieczeniu chorobowemu - dobrowolnie na swój wniosek. Płatnikiem składek jest jeden z rodziców dziecka (lub rodzic samotnie wychowujący dziecko). Jeżeli w umowie uaktywniającej odpłatność za jej wykonanie określono, np. kwotowo albo w kwotowej stawce godzinowej, podstawę wymiaru składek stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany z tytułu wykonywania umowy. Za nianie nie opłaca się składek na Fundusz Pracy, na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ani na Fundusz Emerytur Pomostowych.

Składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i zdrowotne niań, obliczone od podstawy nie wyższej niż stawka minimalnego wynagrodzenia za pracę, finansuje budżet państwa, za pośrednictwem ZUS, niezależnie od tego czy niania podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym obowiązkowo czy dobrowolnie (w razie zbiegu kilku tytułów do ubezpieczeń). Natomiast za nianię, która zdecydowała się na ubezpieczenie chorobowe, składki opłaca rodzic na zasadach określonych dla zleceniobiorców.

Zobacz: Prawo dla firm

Warto w tym miejscu podkreślić, że w przypadku niani, która przystąpiła do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego, składka chorobowa (finansowana przez nią) wyliczona od podstawy wymiaru stanowiącej kwotę minimalnego wynagrodzenia pomniejsza podstawę wymiaru składki zdrowotnej, którą finansuje budżet państwa. Potwierdza to ZUS w kompendium "Nianie w ubezpieczeniach społecznych":