REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone

Odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone. /fot. Fotolia
Odpowiedzialność pracownika za mienie powierzone. /fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pracownik ponosi szczególną odpowiedzialność za szkodę powstałą w mieniu powierzonym mu przez pracodawcę. Jest to rodzaj surowej odpowiedzialności i charakteryzuje się domniemaniem winy, wobec czego pracodawca nie musi jej udowadniać. Pracownik odpowiada zatem w pełnej wysokości za powstałą szkodę.

Pracownik ma jednak możliwość uwolnienia się od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia (art. 124 § 3 k.p.). Obowiązek udowodnienia braku winy został zatem przerzucony na pracownika.

REKLAMA

Pracownik odpowiada ponadto nie tylko za rzeczywistą stratę, ale także za utracone korzyści pracodawcy. Uzasadnieniem tak surowych przepisów (art. 124 § 1 k.p.) jest szczególny obowiązek pracownika związany z pewnego rodzaju zaufaniem pracodawcy w kwestii powierzonego mu mienia.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Odprowadzanie składek od ozusowanych umów zleceń

REKLAMA

Uregulowanie w Kodeksie pracy materialnej odpowiedzialności pracowników nie wyklucza możliwości odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu cywilnego – nie wyłączając przepisów o czynach niedozwolonych – jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Dotyczy to tylko kwestii nieunormowanych przepisami prawa pracy, np. solidarności, pomocnictwa, odsetek. Odpowiednie stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego na podstawie art. 300 k.p. włącza wynikające z nich dyspozycje do przepisów prawa pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przy mieniu powierzonym zakład pracy nie ma obowiązku udowodnienia winy pracownika i wystarczy wykazanie szkody. W razie powierzenia pracownikowi mienia z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się wystarczy wykazanie przez zakład pracy, że szkoda jest następstwem nierozliczenia się pracownika (art. 124 § 3 k.p. w związku z art. 127 k.p.). Przepis art. 116 k.p., nakładający na zakład pracy obowiązek wykazania okoliczności uzasadniających odpowiedzialność pracownika, nie ma zastosowania do odpowiedzialności za powierzone mu mienie. Z faktu bowiem, że mienie zostało prawidłowo powierzone, wypływa wniosek, że ujawnione w nim braki są następstwem zaniedbań pracownika. Dlatego, gdy twierdzi on, że szkoda powstała z przyczyn, za które nie ponosi odpowiedzialności, to na nim – w tym zakresie – spoczywa ciężar dowodu i jeżeli nie zdoła tego wykazać, ponosi odpowiedzialność materialną za szkodę.

W przypadku wyrządzenia szkody przez pracownika w mieniu mu powierzonym pracodawca nie musi udowadniać winy pracownika.

Aby jednak doszło do surowszej odpowiedzialności pracownika za szkodę w mieniu mu powierzonym, musi dojść do prawidłowego powierzenia tego mienia. W razie sporu to na pracodawcy ciąży obowiązek wykazania, że mienie zostało prawidłowo powierzone, a pracownik nie rozliczył się z niego lub go nie zwrócił, przez co spowodował określoną szkodę.

W razie sporu na pracodawcy ciąży obowiązek wykazania, że mienie zostało prawidłowo powierzone, a pracownik nie rozliczył się z niego lub go nie zwrócił, powodując określoną szkodę.

Przedmiotem odpowiedzialności może być wszelkie mienie powierzone: pieniądze, papiery wartościowe, kosztowności, narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze (art. 124 § 1 k.p.). Katalog mienia powierzonego wymieniony w Kodeksie pracy nie jest zamknięty, dlatego należy przyjąć, że każde mienie, które może być powierzone pracownikowi, stanowi podstawę dochodzenia roszczenia przez pracodawcę w razie szkody.

Czy pracodawca może wymagać prywatnego maila od pracownika?

Pracodawcy coraz częściej korzystają z możliwości powierzenia mienia pracownikom z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się, chcąc mieć pewność, że w przypadku szkody odzyskają całą rekompensatę. Jednak powierzenie mienia powinno mieć miejsce głównie w stosunku do pracowników zatrudnianych na stanowiskach związanych z odpowiedzialnością materialną, np. magazyniera, sprzedawcy, handlowca itp., a także na stanowiskach związanych np. z używaniem odzieży ochronnej.

Powierzenie mienia następuje przez sporządzenie spisu z natury, sprawdzenie jego ilości i jakości.

Odpowiedzialność za mienie powierzone może być:

  • indywidualna – gdy mienie zostaje powierzone 1 pracownikowi, lub
  • wspólna – gdy mienie zostaje powierzone co najmniej 2 pracownikom na podstawie umowy o wspólnej odpowiedzialności materialnej.

Powierzając pracownikowi mienie z obowiązkiem wyliczenia się, bez znaczenia pozostaje podpisanie przez pracownika oświadczenia. Służy ono jedynie celom dowodowym. Pracownik ponosi bowiem odpowiedzialność za mienie powierzone od chwili prawidłowego przekazania mu tego mienia z obowiązkiem zwrotu lub rozliczenia się. Nieco inaczej wygląda to przy odpowiedzialności łącznej kilku pracowników.

Wzór powierzenia pracownikowi mienia

Odszkodowanie z tytułu zakazu konkurencji

Wszelkie warunki formalne, jakie powinny być spełnione w celu objęcia pracownika odpowiedzialnością za mienie powierzone, zostały uregulowane w rozporządzeniach:

  • dla pracowników odpowiedzialnych indywidualnie – w rozporządzeniu z 10 października 1975 r. w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu (j.t. DzU z 1996 r. nr 143, poz. 662; dalej: rozporządzenie o odpowiedzialności za szkodę),
  • dla wspólnej odpowiedzialności kilku pracowników – w rozporządzeniu z 4 października 1974 r. w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie (j.t. DzU z 1996 r. nr 143, poz. 663, dalej: rozporządzenie o wspólnej odpowiedzialności).

Odpowiedzialność za mienie powierzone może być również zastosowana do osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych, np. zlecenia lub o dzieło, na podstawie zgodnego oświadczenia stron.

REKLAMA

Mimo że odpowiedzialność pracownika za szkody w mieniu powierzonym z reguły wiąże się z jego pełną odpowiedzialnością, nie oznacza to, że ze względu na szczególne okoliczności odszkodowanie nie może zostać obniżone. Dotyczy to sytuacji, gdy pracownik miał utrudnione sprawowanie nadzoru nad rzeczą powierzoną, np. wskutek złego zabezpieczenia pomieszczeń, przez co dostęp do mienia miały również inne osoby.

Przedstawiciel handlowy firmy Rosomak Sp. z o.o. Józef M. pozostawił powierzony mu samochód przed wejściem do sklepu, w którym dokonywał prezentacji towaru. W tym czasie doszło do kradzieży samochodu, a nieznani sprawcy odjechali, zanim Józef M. zdążył zareagować. Ponieważ kradzież samochodu jest okolicznością niezależną od Józefa M., będzie on odpowiadał za szkodę jedynie w takim zakresie, w jakim przyczynił się do jej powstania. W tym przypadku nie można Józefowi M. zarzucić niewykonania lub nienależytego wykonania pieczy nad powierzonym mu mieniem, gdyż prawidłowo zamknął samochód i włączył alarm. Gdyby jednak Józef M. zapomniał zamknąć samochód lub nie włączył alarmu, to można byłoby przyjąć, że przyczyniłby się do powstania szkody i mógłby być obciążony przynajmniej częściowym odszkodowaniem.

Pracownik może uwolnić się od odpowiedzialności w całości lub w części, gdy wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych. Użyty w art. 124 § 3 k.p. zwrot „w szczególności” świadczy o tym, że wszystkie obiektywne okoliczności, które doprowadziły do powstania szkody, mogą uzasadniać zwolnienie pracownika od odpowiedzialności materialnej.

Pracownik może uwolnić się także od odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną w mieniu powierzonym, gdy faktyczna szkoda nie jest wynikiem nierozliczenia się pracownika z powierzonego mienia.

Hanna R. jest akwizytorem w firmie handlowej. Do jej zadań należy pozyskiwanie klientów i sprzedaż produktów firmy. Hanna R. pojechała z zestawem pokazowych produktów do umówionego wcześniej klienta. Ten po prezentacji postanowił je kupić, jednak poprosił o przesłanie faktury pocztą oraz o odroczenie terminu płatności. Hanna R. pozostawiła towar u klienta i wróciła do siedziby firmy z danymi klienta do wystawienia faktury. Ten jednak odesłał fakturę, informując, że żadnego towaru nie otrzymał. Pracodawca zażądał od Hanny R. zapłaty odszkodowania. Pracownica zaprzeczyła twierdzeniu, że klient nie otrzymał prezentowanego towaru i zwróciła się o rozstrzygnięcie do sądu. Klient został wezwany na świadka i zeznał, że rzeczywiście towar zatrzymał, ale ponieważ rozmyślił się, kazał swojemu pracownikowi odesłać go do firmy, w której pracowała Hanna R. Jak się okazało, pracownik nierzetelnego klienta nie zrobił tego, dlatego sąd przychylił się do pozwu Hanny R. i uznał, że szkoda pracodawcy powstała z faktu niezwrócenia towaru (lub zapłaty za niego), a nie z faktu nierozliczenia się przez Hannę R. z powierzonego jej towaru.

Niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy – prawa pracownika

PODSTAWA PRAWNA:

  • art. 231, art. 55 § 11, art. 100, art. 1011–1012, art. 1035, art. 114–127, art. 292–293, art. 295, art. 300 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost. zm. DzU z 2014 r. poz. 208),
  • art. 361, art. 363 § 2, art. 417–421, art. 425, art. 430, art. 4421 § 1 i 2, art. 474, art. 876, art. 878 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (j.t. DzU z 2014 r. poz. 121),
  • art. 16 § 1, art. 17 pkt 4, art. 194 § 3, art. 461 § 1, art. 4841, art. 485, art. 491, art. 4971–498, art. 502 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (j.t. DzU z 2014 r. poz. 101; ost. zm. DzU z 2014 r. poz. 379),
  • art. 101–104 ustawy z 28 kwietnia 1936 r. – Prawo wekslowe (DzU nr 37, poz. 282; ost. zm. DzU z 2012 r. poz. 1529),
  • § 3 rozporządzenia z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289; ost. zm. DzU z 2003 r. nr 230, poz. 2292),
  • § 2–9 rozporządzenia z 10 października 1975 r. w sprawie warunków odpowiedzialności materialnej pracowników za szkodę w powierzonym mieniu (j.t. DzU z 1996 r. nr 143, poz. 662),
  • § 1–19 rozporządzenia z 4 października 1974 r. w sprawie wspólnej odpowiedzialności materialnej pracowników za powierzone mienie (j.t. DzU z 1996 r. nr 143, poz. 663),
  • art. 19 ustawy z 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (DzU nr 166, poz. 1608; ost. zm. DzU z 2009 r. nr 221, poz. 1737).

Więcej na ten temat przeczytasz w Serwisie Prawno-Pracowniczym. Sprawdź!

Autorzy: Dorota Brzeszczak - Zagrodzka, Sebastian Kryczka

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Informacja o zaległości w ZUS na 0,01 zł wysyłana jest listem poleconym, a najwięksi gracze nie płacą milionowych zadłużeń

    Zadłużenie aktywnych płatników w ZUS rośnie. Rekordzista wśród aktywnych płatników jest zadłużony na ponad 822 mln zł. Czy ZUS może sam zmieniać przepisy? 

    Według danych udostępnionych przez ZUS, na koniec 2023 roku maksymalna kwota zadłużenia aktywnego płatnika wyniosła przeszło 822 mln zł. Rok wcześniej była o 3,5 mln zł mniejsza. Wśród komentujących te dane ekspertów nie brakuje opinii, że dopuszczenie do takiej sytuacji jest skandalem. Z kolei Zakład przekonuje, że sam nie może zmieniać przepisów. Jednak według znawców tematu, ZUS ma odpowiednie narzędzia do ściągania należności i nawet niewielkie kwoty są skutecznie egzekwowane od przedsiębiorców. Do tego po danych widać, że średnie zadłużenie aktywnych płatników wzrosło rok do roku o ponad 3 tys. zł, tj. do wartości blisko 31 tys. zł.

    Czy trzeba płacić ZUS gdy działalność gospodarczą się zawiesi, czy przerwę w biznesie można zrobić tylko raz w roku czy wiele razy

    Działalność gospodarczą wpisaną do CEIDG można zawiesić pod warunkiem, że nie zatrudnia się pracowników. Dlatego co do zasady nie trzeba dodatkowo załatwiać formalności w ZUS.

    Przestępstwa finansowe. Zorganizowane grupy zajmują się praniem brudnych pieniędzy i korumpowaniem urzędników: co trzeba wiedzieć

    Korupcja, pranie pieniędzy, wyłudzenia, ataki hakerskie – to realne zagrożenia XXI wieku. Obecnie przestępczość finansowa, cyberprzestępczość oraz nowoczesne technologie są mocno ze sobą związane.

    Jak jeździć ekologicznie i oszczędnie. Pięć zasad sprawdzonych w praktyce i zalecanych każdej firmie transportowej

    W dobie rosnących kosztów firm transportowych i spowolnienia gospodarczego ekonomiczna jazda przestała być zjawiskiem sporadycznym, a stała się koniecznością i jednym ze sposobów na redukcję wydatków. Jakie są więc najważniejsze zasady ekonomicznej jazdy? 

    REKLAMA

    Zboża ozime wiosną - jak nawozić dolistnie. 5 kluczowych wskazówek

    Jedną z najefektywniejszych form pielęgnacji (dokarmiania) zbóż ozimych wiosną jest nawożenie dolistne. Dobrze przemyślane działania agrotechniczne wraz z odpowiednim wyborem samego nawozu to korzyść dla roślin, a przede wszystkim dla rolnika. 

    Wakacje składkowe – zmiany w projekcie nowelizacji

    Na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) została opublikowana nowa wersja projektu nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, która wprowadza tzw. wakacje składkowe. Przewiduje ona m.in. zmiany w zakresie podmiotów uprawnionych do takiej ulgi.

    Firma, która dopuściła do wycieku danych jej klientów traci renomę a także chętnych na zakup jej produktów

    Firmy pracują nad rozwojem marki i jej rozpoznawalnością wiele lat, po czym jedno fatalne zdarzenia burzy cały ten wysiłek. Takim incydentem w naszych czasach jest przede wszystkim wyciek danych klientów. Straconej w ten sposób reputacji marka nie jest w stanie odbudować.

    Zdaniem ZUS należy opłacać składki od wynagrodzenia wspólnika sp. z o.o. za czynności wykonywane na rzecz spółki

    ZUS w swoich najnowszych interpretacjach stwierdził, że wspólnik sp. z o.o., który za czynności wykonywane na rzecz spółki (tj. czynności określone w umowie spółki), bez zawierania ze spółką odrębnej umowy cywilnoprawnej otrzymuje wynagrodzenie, będzie objęty ubezpieczeniami społecznymi z tego tytułu jako zleceniobiorca.

    REKLAMA

    ARiMR - ostatnie 2 dni na wnioski o dofinansowanie ubezpieczenia zwierząt!

    Zostały ostatnie 2 dni dla rolników na złożenie wniosków o zwrot części kosztów ubezpieczenia zwierząt. Kto może złożyć wniosek o dofinansowanie?

    AI Act zatwierdzony. Kiedy wejdzie w życie? 5 wniosków, które są szczególnie ważne dla firm z sektora biomedycznego

    Znamy już finalny, zaakceptowany przez państwa członkowskie draft AI Act – unijnej ustawy o Sztucznej Inteligencji. Jaki wpływ wywrze ona na działalność firm z sektora biomedycznego? Prezentujemy 5 najważniejszych wniosków. 

    REKLAMA