Raje podatkowe pozwalają zaoszczędzić najbogatszym podatnikom

Konfederacja Szwajcarska

Możliwość negocjowania wysokości podatku dochodowego z władzami podatkowymi Szwajcarii sprawia, iż zamożne osoby przenoszą się tu w celu zmiany swojej rezydencji podatkowej i obniżenia podatku dochodowego na podstawie tzw. porozumienia podatkowego (ang. lump sum taxation lub fiscal deal/arrangement, franc. Forfait fiscal, niem. Pauschalbesteuerung). Tak zrobiły np. takie sławy jak Phil Collins, Michael Schumacher czy Grażyna Kulczyk.

Ze względu na podział administracyjny Szwajcarii na 26 kantonów, podatki tu są ustalane nie tylko na poziomie federalnym, ale poszczególne kantony mają również swoje własne regulacje w zakresie podatków. Możliwość zawarcia porozumienia podatkowego przewiduje ogólnie prawo federalne. Jednak warunki, które należy spełnić w tym celu są określane oddzielnie na poziomie kantonów (z wyłączeniem Zurychu). Dlatego też warunki, które należy spełnić w celu zawarcia porozumienia przez daną osobę oraz obowiązujące zasady opodatkowania w tym zakresie, różnią się w zależności od wybranego kantonu. Najbardziej popularnymi kantonami są Zug, Schaffhausen, Schwyz lub Geneva i Vaud z francuskojęzycznych kantonów.

Porozumienie podatkowe może być zawarte z osobą, która nie ma obywatelstwa Szwajcarii i nie była rezydentem tego kraju przez ostatnie 10 lat. W dodatku taka osoba powinna legalnie przebywać w Szwajcarii, lecz nie powinna wykonywać pracy lub istotnej działalności gospodarczej w tym kraju i osiągać dochodów z tego tytułu.

W ramach negocjacji przeprowadzanych z władzami wybranego kantonu w celu zawarcia porozumienia podatkowego ustalana jest wysokość dochodu, od którego ma być liczony należny podatek dochodowy danej osoby zgodnie z ogólnymi zasadami obowiązującymi w wybranym kantonie. Należy przy tym podkreślić, iż wysokość dochodu (oraz w konsekwencji podatku) jest, co do zasady określana całkowicie niezależnie od dochodów faktycznie uzyskiwanych przez daną osobę. Dla tych potrzeb są brane pod uwagę w szczególności przewidywane wydatki tej osoby w Szwajcarii.

Dochód, od którego liczony jest należny podatek, może być określony w oparciu o pięciokrotność rocznego czynszu płatnego z tytułu wynajmowanego przez daną osobę mieszkania/domu.

W wyniku zawarcia porozumienia podatkowego osoby zamożne mogą osiągnąć duże oszczędności podatkowe, gdyż dochód ustalony na tej podstawie może bardzo się różnić od dochodów faktycznie uzyskiwanych przez daną osobę. W dodatku rzeczywiste dochody tej osoby nie muszą być deklarowane władzom podatkowym Szwajcarii. Przedmiotowe rozwiązanie jest dodatkowo atrakcyjne dla obywateli krajów Unii Europejskiej, gdyż w celu osiedlenia się w Szwajcarii muszą oni jedynie wykazać, iż posiadają odpowiednie środki w tym zakresie.

Osoby zainteresowane tym rozwiązaniem mogą jeszcze przed faktycznym przeniesieniem się do Szwajcarii wystąpić z zapytaniem do władz podatkowych o wysokość dochodu/podatku, która może być ustalona w ich przypadku w ramach porozumienia podatkowego.

Jednocześnie, przy planowaniu takiego przeniesienia należałoby poddać analizie również przepisy odpowiednich umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Szwajcarię z poszczególnymi krajami, gdyż zapisy niektórych z tych umów mogą wprowadzać pewne ograniczenia w zastosowaniu porozumienia podatkowego.

Polecamy: Podatki 2010

Zjednoczone Emiraty Arabskie – Ras Al Khaimah

Emirat Ras Al Khaimah (Ras al-Chajma) to jeden ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich, położony w południowo-wschodniej części Półwyspu Arabskiego, w pobliżu granicy Zjednoczonych Emiratów Arabskich z Omanem. Panująca w emiracie Dynastia Al Qasimi utrzymuje administrację państwową z własnych przedsięwzięć gospodarczych, w związku z czym koncepcja zmuszania obywateli do płacenia podatków jak dotąd się tutaj nie przyjęła. Nie istnieje podatek dochodowy od osób fizycznych, podatek od obrotu (VAT), brak jest również opodatkowania zysków z działalności gospodarczej bądź zysków z działalności inwestycyjnej. Nie istnieją również cła, podatki od eksportu bądź importu, ani jakiekolwiek formy kontroli dewizowej lub wymogi w zakresie zezwoleń na pracę.

Począwszy od września 2006 r. z dobrodziejstw systemu podatkowego Ras Al Khaimah (czy też właściwie jego braku) korzystać mogą również cudzoziemcy, dzięki utworzonej wówczas "strefie offshorowej".

Ras Al Khaimah przyciąga wiele osób i spółek z całego świata przede wszystkim w związku z brakiem obciążeń podatkowych. Ponadto, fakt, iż Zjednoczone Emiraty Arabskie mają zawarte umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z ponad 40 krajami, dają dodatkowe korzyści z wyboru Ras Al Khaimah jako miejsca do osiedlenia się ze względów podatkowych.

Księstwo Monako

Księstwo Monako jest znane nie tylko ze swoich pięknych widoków, kasyn i wyścigów, wysokiego poziomu życia, lecz również ze swojego systemu podatkowego. Począwszy od 1869 r. osoby fizyczne w Monako nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Od tej reguły są pewne wyjątki, lecz dotyczą one w zasadzie jedynie obywateli Francji. W Monako osoby fizyczne nie płacą również podatku od zysków kapitałowych, brak jest również podatku od nieruchomości.

Wspólnota Europejska zawarła z Księstwem Monako umowę dotyczącą środków równoważnych do tych przewidzianych w Dyrektywie 2003/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącej opodatkowania dochodów z oszczędności poprzez wypłatę odsetek. Przedmiotowa umowa ma zapewnić stosowanie przez Księstwo Monako środków analogicznych do przewidzianych ww. dyrektywą, tj. w przypadku odsetek wypłacanych lub stawianych do dyspozycji przez podmioty z Monako na rzecz faktycznych odbiorców, mających miejsce zamieszkania na terytorium Unii Europejskiej, powstanie obowiązek potrącenia stosownego podatku. Część przychodów otrzymanych w ten sposób przez Monako będzie przekazywana poszczególnym państwom członkowskim Unii Europejskiej. Ponadto Umowa ta ustanawia wymianę informacji podatkowych na wniosek w odniesieniu do czynów objętych sankcją za oszustwo podatkowe lub równoważnego naruszenia.

Podsumowanie

Sam zakup nieruchomości w Monako bądź w Szwajcarii nie rozwiązuje problemu, ponieważ zakup zagranicznej nieruchomości nie prowadzi do automatycznej utraty rezydencji podatkowej w Polsce. Zgodnie z art. 3 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm. - zwanej dalej pdof), osoba fizyczna - jeżeli ma miejsce zamieszkania na terytorium RP – podlega obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Natomiast zgodnie z art. 3 ust.1a pdof za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium RP uważa się osobę, która posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych), lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.

Polecamy: Samozatrudnienie a podatek liniowy

Dlatego relokacja wymagać będzie całościowego przearanżowania sposobu zarządzania sprawami biznesowymi i prywatnymi, tak aby nie istniało ryzyko ustalenia, że rzeczywisty ośrodek interesów życiowych ekspata znajduje się wciąż w Polsce.

Robert Nogacki, Wiktoria Korkuć