REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ubój rytualny – zakazany czy dozwolony?

Krystyna Sulczewska
ubój rytualny
ubój rytualny

REKLAMA

REKLAMA

Zapewne wielu z nas pamięta poruszany w ostatnim czasie temat dokonywania uboju rytualnego zwierząt… Dyskusja nad brzmieniem art.34 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt (Dz.U.2013, poz. 856 ze zm.) dotyczącego ustawowego zakazu dokonywania wspomnianego uboju była niezwykle gorąca. Liczni przedstawiciele środowisk pro zwierzęcych, naukowcy, politycy czy artyści opowiedzieli się za potrzebą dokonania takiej zmiany, ścierając się ze zwolennikami uboju argumentującymi potrzebę jego zachowania ze względów religijnych czy gospodarczych.

Ubój rytualny

REKLAMA

Trybunał Konstytucyjny w dniu 27 listopada 2012r. rozpatrując wniosek Prokuratora Generalnego orzekł, że §8 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 września 2004r. dopuszczający ubój rytualny jest sprzeczny z art. 34 ust. 1 i 6 ustawy o ochronie zwierząt, przez co pozostaje również w sprzeczności z art. 92 ust. 1 Konstytucji i utraci moc obowiązującą z dniem 31 grudnia 2012r. Efektem tego jest całkowity zakaz dokonywania uboju rytualnego bez uprzedniego ogłuszenia w Polsce z dniem 01 stycznia 2013r. Przedstawiciele środowisk muzułmańskich i żydowskich poczuli się dotknięci takim zakazem i wysunęli argument o braku poszanowania dla ich wolności sprawowania religijnych obrzędów, których częścią jest m.in. ubój rytualny bez ogłuszania.

REKLAMA

12 marca 2013r. w Tykocinie w zakładzie uboju zwierząt rzeźnych doszło do uboju jednej sztuki bydła bez uprzedniego pozbawienia zwierzęcia świadomości przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje; a więc jawnego złamania całkowitego zakazu obowiązującego od 01 stycznia 2013r. zabijania zwierząt bez ogłuszania. Podmioty, które dokonały tego uboju, twierdziły, że działały zgodnie z prawem, powołując się na art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 1997r. o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 41, poz. 251 ze zm.), który stanowi, że w celu realizacji prawa do sprawowania obrzędów i czynności rytualnych związanych z kultem religijnym, gminy żydowskie dbają o (…) ubój rytualny.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

REKLAMA

W przekonaniu autora, brzmienie przywołanego artykułu nie przyzwala na dokonywanie w Polsce uboju rytualnego na potrzeby obrzędów religijnych gminy żydowskiej. Sformułowanie „dbają o ubój rytualny” rozumieć należy jako prawo do zapewnienia swoim wyznawcom takiego mięsa, jednakże nigdzie nie jest napisane, że ubój rytualny dokonywany musi być na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W przypadku, gdy większość społeczeństwa polskiego opowiedziała się za wprowadzeniem zakazu dokonywania uboju rytualnego bez ogłuszania, wyznawcy gmin żydowskich chcąc realizować swoje obrzędy mogą sprowadzać mięso z innych krajów, w których ubój taki jest dopuszczalny. Takie rozwiązanie jest wyrazem poszanowania ze strony gmin żydowskich porządku prawnego panującego w Polsce, jednocześnie, pozwalając na wypełnianie swoich czynności rytualnych. Należy w tym miejscu jednoznacznie i zdecydowanie potępić manifestacyjne pogwałcenie obowiązującego w Polsce prawa poprzez dokonanie czynu z nim sprzecznego, co stanowi jasny wyraz braku poszanowania panujących przepisów rangi ustawowej.  Nie znajduje więc zrozumienia oraz akceptacji argument o kolizji dwóch przepisów (zakazu uboju z ustawy o ochronie zwierząt oraz dbania o ubój z ustawy o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich), zakaz uboju jest bowiem wprost ujęty w przytoczonej ustawie, zaś prawo do „dbania o ubój rytualny” może być wypełnione poprzez sprowadzenie zza granicy odpowiedniego mięsa. Gdyby nawet przyjąć takie rozumowanie, w myśl którego doszło do kolizji dwóch zapisów o równej ustawowej randze, nie istnieje żadna podstawa prawna uprawniająca do ignorowania istnienia jednej ustawy i respektowania zapisów innej, podnieść w tym miejscu należy natomiast, że zgodnie z zasadą prawną Lex posteriori derogat legi priori (akt późniejszy uchyla moc obowiązującą aktu wcześniejszego), w przypadku kolizji dwóch równorzędnych praw, prawo ustanowione później stosować należy przed prawem ustanowionym wcześniej.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. w artykule 53 zapewnia każdemu wolność sumienia i religii. Warto zauważyć, że nie jest napisane „nieograniczoną wolność”, zatem wspomniana wolność może ulec ograniczeniom, co zresztą zawarte zostało wprost w tym samym artykule; bowiem na mocy ust. 5 wolność uzewnętrzniania religii może być ograniczona jedynie w drodze ustawy i tylko wtedy, gdy jest to konieczne do ochrony bezpieczeństwa państwa, porządku publicznego, zdrowia, moralności lub wolności i praw innych osób. Podsumowując dotychczasowe rozważania, wolność sumienia i religii może zostać ograniczona w drodze ustawowej jeżeli godzi w inne dobra prawem chronione, jak np. moralność lub wolność i prawa innych osób. Zdecydowana przewaga zwolenników wprowadzenia całkowitego zakazu uboju rytualnego widoczna była podczas głosowań w Sejmie, gdzie nawet mimo prykazu głosowania w określony sposób, część posłów wykazała się odwagą cywilną do zaprezentowania poglądów zgodnych z ich sumieniem oraz podczas rozlicznych pikiet organizowanych w różnych miastach w Polsce. Zjawisko to jednoznacznie świadczy o tym, że przeważająca większość społeczeństwa oraz jego reprezentanci w postaci posłów prezentuje poglądy moralne i etyczne, zgodnie z którymi taki sposób zabijania zwierząt jest niedopuszczalny. Podobne stanowisko zajęła Prokuratura Generalna: „w obecnym stanie prawnym (obejmującym zarówno obowiązujące przepisy krajowe, jak też prawa międzynarodowego), dokonywanie w Polsce, w szczególny sposób, uboju zwierząt, przewidzianego przez obrządki religijne, nie jest dozwolone.”

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zobacz: Kto odpowiada za zderzenie z dzikim zwierzęciem?

„Analizując kwestie dopuszczalności stosowania uboju rytualnego w Polsce w XXI wieku, należy wziąć pod uwagę obowiązujący tu system wartości moralnych,” wskazuje Prokurator Generalny. „Ze względów oczywistych system ten nie musi pokrywać się z moralnością obowiązującą w chwili obecnej w innych krajach, a tym bardziej z moralnością obowiązującą w Polsce i poza jej granicami w wiekach minionych. (...) Tak więc, skoro, zgodnie z zasadami etyki i socjologii moralności, przyjmuje się, że pojęcia moralne ulegają zmianom wraz ze zmianami życia społecznego, to różne zachowania kojarzone z uzewnętrznianiem religii (w latach minionych, ale również niekiedy i obecnie) przez członków różnych kościołów i związków wyznaniowych, akceptowane w czasie, gdy dana religia powstawała, mogą być oceniane w dzisiejszej Polsce jako niemoralne. Powszechny przed wiekami rytuał związków religijnych w postaci składania ofiar ze zwierząt (w tym ofiar całopalnych) został przez wyznawców większości religii zarzucony. Zakazana została poligamia, a używanie środków narkotycznych podczas rytuałów religijnych traktowane jest obecnie analogicznie jak używanie narkotyków w innych sytuacjach. Takie zachowania, w związku z ewolucją systemu norm moralnych, są powszechnie uważane w dzisiejszej Polsce za niemoralne”.

Praktyki religijne różnych środowisk ewoluowały na przestrzeni wieków uwzględniając stale rosnący poziom świadomości i moralności społeczeństwa, każdej zmianie na początku towarzyszyły sprzeciwy konserwatywnych wyznawców, które jednak z czasem ulegały złagodzeniu a w końcu zatarciu. Nie można w sposób dosłowny i niezmienny postrzegać wszelkich zapisów, nie zauważając historycznych i społecznych zmian zachodzących wokół nas. Nie sposób nie zgodzić się z powyższym stanowiskiem Prokuratury, skoro bowiem moralność i zasady etyki prezentowane przez większość społeczeństwa sprzeciwiają się dopuszczalności uboju rytualnego, w przypadku dojścia do konfliktu postaw dwóch grup społecznych, po zsumowaniu poszczególnych argumentów: zdecydowany sprzeciw większości obywateli przeciwko ubojowi, podjęcie nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt zakazującej uboju (nowelizacja pochodzi z 2012r., zaś ustawa o stosunku Państwa do gmin wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej z 20 lutego 1997r.), postępowe przemiany społeczne i socjologiczne, uznać należy, że na mocy artykułu 53 ust. 5 Konstytucji, dokonane zostało poprzez odpowiednie zapisy rangi ustawowej ograniczenie uzewnętrzniania religii polegające na wprowadzeniu zakazu dokonywania uboju rytualnego bez ogłuszania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ze względu na ochronę moralności oraz wolności i praw innych osób. Jednocześnie, należy jeszcze raz podkreślić, że obowiązujące w tym zakresie unormowania nie pozostają w sprzeczności z prawem m.in. gmin żydowskich do sprawowania obrzędów i czynności rytualnych poprzez dbanie o ubój rytualny, w Polsce obowiązuje bowiem zakaz dokonywania wspomnianego uboju, jednakże wyznawcy mogą importować mięso z innych krajów. Nie istnieją zatem prawne i obiektywne przesłanki uzasadniające twierdzenia o uniemożliwianiu sprawowania obrzędów przez gminy żydowskie.

Zobacz: Kto odpowiada za szkodę wyrządzoną przez zwierzęta


Zgodnie z rozdziałem 11 „Przepisy karne”, art. 35 ust. 1 ustawy każdy, kto zabija, uśmierca zwierzę albo dokonuje uboju zwierzęcia z naruszeniem przepisów art. 6 ust. 1, art. 33 lub art. 34 ust.1-4 podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Każdy ujawniony przypadek dokonania uboju bez wcześniejszego ogłuszenia zwierzęcia powinien się zatem spotkać z bezwzględną reakcją organów ścigania i skutkować wyciągnięciem wskazanych wyżej sankcji.

Także zapisy ustawy z dnia 17 maja 1989r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U.2005, Nr 231, poz. 1965 ze zm.) już w artykule 2 przestrzegają, że korzystnie z wolności sumienia i wyznania nie może prowadzić do uchylania się od wykonywania obowiązków publicznych nałożonych przez ustawy; z kolei,  w art. 6 ustawodawca zastrzegł, że nikt nie może być (...) uprzywilejowany z powodu religii lub przekonań w sprawach religii. Skoro więc przepisy powszechnie obowiązujące na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zabraniają dokonywania uboju rytualnego bez ogłuszania, żadne osoby czy nawet grupy nie mogą stawiać się ponad prawem i wywodzić ze swoich przekonań religijnych uprawnień pozostających w sprzeczności z obowiązującymi przepisami. Skoro Rzeczpospolita Polska jest państwem świeckim, neutralnym w sprawach religii i przekonań (art. 10) nie może być przyzwolenia na nierespektowanie przepisów w niej stanowionych powołując się na przekonania religijne. Zgodnie z ust. 1 art. 27, działalność kościołów i innych związków wyznaniowych nie może naruszać przepisów ogólnie obowiązujących ustaw chroniących bezpieczeństwo publiczne, porządek, zdrowie lub moralność publiczną (…) albo podstawowe prawa i wolności innych osób.

Czy sprzedaż żywych zwierząt podlega VAT?

Część politycznego środowiska opowiadającego się za legalizacją uboju rytualnego na cele religijne podnosi, poza argumentami związanymi z religią, również względy ekonomiczne wyliczając, jakie kwoty potencjalnie tracą polscy przedsiębiorcy, którzy do końca 2012r. zajmowali się ubojem rytualnym. Takie stanowisko nie może znaleźć poparcia, kierując się bowiem tym tokiem myślenia, należałoby w Polsce dopuścić wszelkie czynności albo produkty, którymi obrót generuje zyski dla przedsiębiorców, a co za tym idzie – dla budżetu państwa. Zalegalizowane powinny zatem zostać chociażby: narkotyki, substancje psychoaktywne czy prostytucja, bowiem każda z tych sfer spotka się zapewne z ogromnie chłonnym rynkiem zbytu i przyniesie wymierne dochody… Być może, ktoś odpowie, to rzeczy nieporównywalne, nie można ich stawiać na jednym poziomie – ale dlaczego? W każdym przypadku istnieje grupa społeczna zainteresowana wprowadzeniem pewnych zapisów, każdy z w/w przykładów zaowocuje wpływami finansowymi, umocni pozycje Polski w świecie… Jednakże, każda z tych dziedzin ma również ogromną rzeszę przeciwników, z których moralnością, poczuciem etyki kłóciłoby się wprowadzenie takich zachowań do obrotu prawnego. Mamy więc do czynienia z kolizją dóbr i ustawodawca świadomie i dobrowolnie rezygnuje z potencjalnych dochodów na rzecz poszanowania uczuć i wolności większości obywateli, takie zachowania powinny występować w demokratycznych państwach prawa. Skoro zatem w sposób demokratyczny, większość społeczeństwa opowiedziała się za wprowadzeniem zakazu uboju bez ogłuszania, środowiska pozostające  w mniejszości nie mogą narzucać swoich poglądów…

Także Rozporządzenie Rady (WE) nr 1099/2009 z dnia 24 września 2009r. w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania (18.11.2009, L 303/1) w motywie 12 wskazuje, że uśmiercanie zwierząt produkcyjnych odczuwających silny ból, w przypadku, gdy nie istnieją ekonomicznie opłacalne sposoby jego złagodzenia, jest obowiązkiem etycznym. Skoro zatem, względy ekonomiczne ustępują miejsca względom etycznym, uznać należy, że poglądy etyczne mają także pierwszeństwo przed względami religijnymi. Powyższe rozporządzenie pozostawia poszczególnym krajom członkowskim prawo do decydowania, czy na ich terytorium dokonywany będzie ubój rytualny, Polska skorzystawszy z przysługujących jej praw, zdecydowała, że ubój bez ogłuszania jest zakazany. Jeżeli poziom rozwoju moralności, etyki i świadomości polskiego społeczeństwa osiągnął poziom, w którym ubój bez ogłuszania nie znajduje w prawodawstwie racji bytu, a zwierzęta postrzegane są nie jako towar, ale jako świadome istoty odczuwające ból, ustawodawca ochroną otoczyć musi te wartości moralne i przeciwdziałać istnieniu mechanizmów w nie godzących. W XXI wieku praktyki religijne wszelkich kościołów czy związków wyznaniowych odbywać powinny się w sposób, który nie dostarcza żadnym istotom okrutnego i niepotrzebnego cierpienia, co nie może być postrzegane jako brak poszanowania czy niechęć wobec poszczególnych grup społecznych lecz jako dbałość o podstawowe prawa każdej istoty żyjącej.

Sklep z artykułami dla zwierząt – rejestracja, zezwolenia

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Koszty zatrudnienia to główne wyzwanie dla firm w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    W pierwszym półroczu 2024 roku wiele firm planuje rozbudowanie swoich zespołów – potwierdzają to niezależne badania ManpowerGroup czy Konfederacji Lewiatan. Jednocześnie pracodawcy mówią wprost - rosnące koszty zatrudnienia to główne wyzwanie w 2024 roku. Jak więc pozyskać specjalistów i jednocześnie zadbać o cash flow?

    Nauka języka obcego poprawi zdolność koncentracji. Ale nie tylko!

    Ostatnia dekada przyniosła obniżenie średniego czasu skupienia u człowieka aż o 28 sekund. Zdolność do koncentracji spada i to wina głównie social mediów. Czy da się to odwrócić? 

    Nowe przepisy: Po świętach rząd zajmie się cenami energii. Będzie bon energetyczny

    Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zapowiedziała, że po świętach pakiet ustaw dotyczących cen energii trafi pod obrady rządu. Dodała też, że proces legislacyjny musi zakończyć się w pierwszej połowie maja.

    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    REKLAMA

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    REKLAMA

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    REKLAMA