REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowy z zakresu prawa budowlanego - ważne orzecznictwo

Aplikant radcowski
Marek Pasiński
Radca prawny
Umowy z zakresu prawa budowlanego - ważne orzecznictwo
Umowy z zakresu prawa budowlanego - ważne orzecznictwo
Archipelag
Archipelag

REKLAMA

REKLAMA

Poniżej zawarto kilka istotnych dla interpretacji umów, orzeczeń sądów apelacyjnych oraz Sądu Najwyższego.

1. Wynagrodzenie

Nieważne jest postanowienie umowy uzależniające termin zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy przez wykonawcę od uzyskania wynagrodzenia od inwestora (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 17 lipca 2007 r. I Aca 817/2006).

Należy zaznaczyć, że kwestia zapłaty wynagrodzenia poza regulacją kodeksową została także zawarta w ustawie z dnia 9 lipca 2003 r. o gwarancji zapłaty za roboty budowlane (Dz. U. Nr 180, poz. 1758 ze zm.).

REKLAMA

REKLAMA

2. Kara umowna

Kara umowna może być określona na wiele sposobów. Można ją ustalić jako jednorazowo określony procent niewykonanego lub nienależycie wykonanego zobowiązania lub też jako określony procent wartości zobowiązania za każdy dzień zwłoki w wykonaniu zobowiązania, lub też jako określoną kwotę pieniężną. 

Istotnym jest, w przypadku zastosowania kary umownej, wprowadzenie do treści umowy klauzuli zezwalającej na dochodzenie odszkodowania przewyższającego wysokość zastrzeżonej kary umownej na zasadach ogólnych kodeksu cywilnego. Ograniczenie lub wyłączenie odpowiedzialności umownie jest również możliwe. Granicę stanowi wyrządzenie szkody z winy umyślnej, za którą zawsze się odpowiada. 

Zobacz: Czym jest układ naprawczy?

REKLAMA

Spotykany jest także zbieg odpowiedzialności kontraktowej i deliktowej przedsiębiorcy, a więc nie tylko z tytułu nienależytego wykonania (niewykonania umowy), ale także z czynu niedozwolonego. Niewykluczone jest również ponoszenie odpowiedzialności wyłącznie deliktowej na zasadach ogólnych np. za: błędy w produkcji, błędy konstrukcyjne, błędy instrukcyjne, błędy wynikające z postępu naukowo – technicznego.

Należy pamiętać, że np. wykonanie prawa odstąpienia inwestora od umowy o roboty budowlane nie pozbawia go roszczenia o zapłatę kary umownej zastrzeżonej na wypadek przekroczenia terminu oddania obiektu (tak postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2006 r., sygn. IV CSK 157/06).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

3. Klauzula rebus sic stantibus (łac. „ponieważ sprawy przybrały taki obrót”, art. 357¹ kodeksu cywilnego)

Możliwość powołania się na omawiany przepis uzależniona jest od spełnienia następujących przesłanek:
1) źródłem powstania zobowiązania jest umowa,
2) zmiana stosunków ma charakter nadzwyczajny,
3) zmiana ta niesie za sobą nadmierną trudność (ale nie niemożliwość świadczenia) w spełnieniu świadczenia lub grozi jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały, zawierając umowę,
4) między dwoma ostatnimi przesłankami zachodzi związek przyczynowy.

Sąd w takiej sytuacji może:
1) oznaczyć nowy sposób wykonania zobowiązania,
2) zmienić wysokość świadczenia każdej ze stron,
3) a nawet rozwiązać umowę.

Zgodnie z orzecznictwem chodzi o taką nadzwyczajną sytuację jak np. powodzie, kataklizmy etc., ale również (zgodnie z orzecznictwem) np. niespodziewane podwyższenie stawek VAT na towary budowlane.

Dodatkowo można przytoczyć interesujący wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 8 listopada 2007 r., sygn. I ACa 461/07, który stanowi:
1. Możliwość częściowego odbioru robót za zapłatą częściowego wynagrodzenia (art. 654 kc) nie pozbawia znaczenia odbioru końcowego (art. 647 kc) jako momentu, od którego biegną terminy do ostatecznego rozliczenia całości robót objętych umową.
2. Nadzwyczajna zmiana stosunków, której strony nie mogły przewidzieć w chwili zawierania umowy może uzasadniać zmianę wysokości świadczenia także wówczas, gdy prowadzi do zniweczenia pierwotnej kalkulacji wykonawcy w takim zakresie, że ujemny wynik finansowy przekracza planowany zysk. Warunkiem jest zachowanie przez niego szczególnej, wymaganej od profesjonalnego uczestnika dowodu staranności przy ocenie ryzyka kontraktowego.

Zobacz: Kiedy przedsiębiorcy prowadzącemu działalność transportową może zostać wydana odmowa udzielenia zezwolenia?

Trzeba podkreślić, że klauzula rebus sic stantibus, o której regulacjach powyżej mowa może zostać ograniczona bądź wyłączona w umowie stron. Dlatego warto zwrócić uwagę na ewentualny zapis tego rodzaju w kontrakcie.

4. Termin dla inwestora do wyrażenia zgody na zawarcie umowy z podwykonawcą – kwestia ponoszenia odpowiedzialności solidarnej

Zgodnie z przepisem art. 647 (1) kodeksu cywilnego do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy.

Do zawarcia przez podwykonawcę umowy z dalszym podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora i wykonawcy.

Aby przyjąć solidarną odpowiedzialność inwestora wraz z wykonawcą trzeba stwierdzić, że przedstawiona dokumentacja i wyraźna zgoda na zawarcie umowy w przedstawionej treści będzie stanowić granicę odpowiedzialności inwestora. Zatem wykonawca by mieć pewność, że nie będzie odpowiadał sam, koniecznie powinien przedłożyć nie tylko umowę, ale też wszystkie niezbędne dokumenty, które kompleksowo regulują nowo powstający stosunek prawny.

Należytą staranność w przedstawieniu dokumentacji i skonstruowaniu umowy trzeba potraktować jako zwyczajną dbałość o swoje interesy. Nie powinno się w umowach z podwykonawcami wręcz kalkować przepisów umowy pierwotnej z inwestorem licząc, że przecież „w sumie chodzi o jedno przedsięwzięcie, więc jakoś się dogadamy.” Wręcz przeciwnie, należy precyzyjnie podejść do kwestii określenia zakresu pracy danego podwykonawcy ze szczególnym uwzględnieniem terminu oddawania poszczególnych etapów, kwestii gwarancji i wypłaty wynagrodzenia.

Problematyka sposobu wyrażenia zgody przez inwestora na podpisanie umowy z podwykonawcą pozostaje w orzecznictwie kontrowersyjna, jednakże zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z 2 lipca 2009 r., sygn. V CSK 24/09:
1. Zgoda inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą może być wyrażona również w sposób dorozumiany po zawarciu takiej umowy.
2. Zgoda inwestora na zawarcie przez wykonawcę umowy z podwykonawcą, rodząca jego solidarną odpowiedzialność z wykonawcą za zapłatę wynagrodzenia na rzecz podwykonawcy, zawiera element gwarancyjny. Dlatego należy opowiedzieć się za możliwością jej złożenia przez inwestora już po zawarciu umowy przez wykonawcę i podwykonawcę.

Zobacz: Jak banki traktują małego przedsiębiorcę?

Kryzys w branży budowlanej spowodował, że liczba upadłości w 2009 r. wzrosła w porównaniu do roku 2008 o prawie 30%. Wykonawcy, a zwłaszcza podwykonawcy często nie znając podstawowych przepisów bądź ignorując odpowiednie konstruowanie umów, wręcz na własne życzenie narażają się na koszty postępowania sądowego.

Dochodzi do długotrwałych procesów, które są trudne do rozstrzygnięcia często właśnie z uwagi na brak zawarcia umowy, bądź enigmatyczne określenie jej zapisów, które w efekcie prowadzi do konieczności powoływania świadków na okoliczność ustalenia ich treści, powoływanie się na „pozostawanie w stałych stosunkach gospodarczych” etc. co przecież mogłoby nigdy nie mieć miejsca jedynie dzięki zawarciu prawidłowo ukształtowanej umowy.

Marek Pasiński – Radca Prawny
Anna Leszczyńska – Aplikant Radcowski

Kancelaria Radcy Prawnego w Krakowie www.pasinski.pl

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    Nowe technologie pomogą ograniczyć marnowanie żywności?

    Każdy długi weekend czy święta to ogromne kolejki do marketów spożywczych. Polacy, pomimo wysokich cen, znów kupią więcej jedzenia niż potrzebują a duża część trafi na śmietnik. Niegospodarne podejście do żywności jest ogromnym wyzwaniem w obliczu zmian klimatycznych i coraz większego wysiłku, jaki trzeba będzie włożyć, by ją wyprodukować. Jak wykorzystać do tego nowa technologię? 

    REKLAMA

    Słowo "siostrzeństwo" w słownikach języka polskiego?

    Sondaż przeprowadzony przez Answear.LAB wskazuje  że ponad połowa kobiet uważa, że słowo „siostrzeństwo” powinno zostać wprowadzone do słowników języka polskiego. 97 proc. zauważa i docenia sukcesy kobiet.

    Rolnicy i pożyczka lombardowa - zmiana przepisów ustawy

    Sejm zmienił przepisy ustawy o pożyczce lombardowej. Przepisy nakazujące stosować do rolników ustawę o konsumenckiej pożyczce lombardowej zostały uchylone.

    REKLAMA