REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Przedsiębiorca nie może wprowadzać w błąd konsumenta

Robert Stefanicki
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Reklamowanie samochodu jako tańszego w porównaniu z ofertą konkurenta - zgodnie z nowymi przepisami - staje się praktyką nieuczciwą, jeżeli pominięto w anonsie informację, że z niższą ceną pojazdu związany jest niższy standard wyposażenia.

21 grudnia 2007 r. weszła w życie ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (dalej ustawa). Implementuje ona Dyrektywę 2005/29 w sprawie nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym.

REKLAMA

Praktyki rynkowe

REKLAMA

Zgodnie z brzmieniem art. 2 pkt 4 ustawy przez praktyki rynkowe rozumie się działania lub zaniechania przedsiębiorcy, sposób postępowania, oświadczenie lub informację handlową, w szczególności reklamę i marketing, bezpośrednio związane z promocją lub nabyciem produktu przez konsumenta. W szeroko rozumianej komunikacji handlowej szczególne miejsce zajmuje fundamentalny dla stymulacji zbytu instrument - reklama. W prawie europejskim jest ona uważana za podstawowe świadczenie informacyjne mające ułatwić dokonywanie przez kupującego racjonalnych wyborów rynkowych.

Przedmiot Dyrektywy 2005/29 jest wprawdzie osadzony w dotychczasowym dorobku wspólnotowym, w tym zwłaszcza w zakresie objętym Dyrektywą 84/450/EWG o reklamie wprowadzającej w błąd, ale wyróżnia go dalej posunięta konkretyzacja i dookreślenie stypizowanych nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorców wobec konsumenta. Następuje to w drodze precyzyjnego dookreślenia praktyk wprowadzających w błąd polegających na działaniu bądź zaniechaniu. Na szczególną uwagę zasługuje zaliczenie do praktyk wprowadzających w błąd takich komunikatów, które oparte zostały na informacjach prawdziwych, ale w taki sposób dobranych, że budują mylne wyobrażenia o produkcie. Granice ochrony słabszej strony na podstawie omawianej ustawy określa przesłanka istotnego wpływu nieuczciwych praktyk handlowych na zachowania rynkowe konsumentów.

Definicja konsumenta

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Dyrektywa operuje wąską definicją podmiotu chronionego. Zgodnie z brzmieniem art. 2a dyrektywy konsument oznacza każdą osobę fizyczną, która w ramach praktyk handlowych objętych niniejszą dyrektywą działa w celu niezwiązanym z jej działalnością handlową, gospodarczą, rzemieślniczą lub wolnym zawodem. Natomiast art. 2 pkt 2 ustawy odsyła do rozumienia tego pojęcia w przepisach kodeksu cywilnego, co faktycznie oznacza odesłanie do art. 221 k.c., który sformułowany został wadliwie, ponieważ nie określa się w nim drugiej strony czynności prawnej (może nią być tylko profesjonalista), a ponadto operuje szerszą, w porównaniu z cytowanym przepisem dyrektywy, definicją. Wąskim podmiotowym i przedmiotowym ujęciem konsumenta operuje także orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości oraz dokumenty Komisji Europejskiej zawierające propozycje przyszłych rozwiązań prawa konsumenckiego. Ustawa wprowadza definicję przeciętnego konsumenta, zgodną zresztą z przesłaniem preambuły do dyrektywy, chociaż ostatecznie normodawca europejski celowo z niej zrezygnował dla zachowania elastyczności konstrukcji. Na uwagę zasługuje wprowadzenie zróżnicowania modelu konsumenta. Oprócz wzorca przeciętnego konsumenta, tj. dostatecznie poinformowanego, uważnego i ostrożnego wprowadza się model szczególnej grupy konsumentów, która z określonych obiektywnych przyczyn nie spełnia powyższych wymogów modelowych (np. dzieci, osoby starsze, grupy o gorszym położeniu ekonomicznym).

Staranność zawodowa

Praktyka rynkowa stosowana przez przedsiębiorców wobec konsumentów jest nieuczciwa, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposób zniekształca lub może zniekształcić zachowanie rynkowe przeciętnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczącej produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu. W ustawie niezbyt precyzyjnie odzwierciedlono pierwszą przesłankę art. 5 ust. 2 dyrektywy stanowiącego odpowiednik omawianego przepisu ustawy, która określa jako nieuczciwą praktykę handlową, jeżeli jest sprzeczna z wymogami staranności zawodowej. Przy wykładni art. 4 ust. 1 ustawy konieczne będzie nawiązanie do definicji staranności zawodowej zawartej w dyrektywie, a pominiętej w transponującym ją akcie.

Skarga konsumencka

Nowym rozwiązaniem w polskim prawie regulującym uczciwość konkurencji jest nadanie legitymacji czynnej indywidualnym konsumentom. Mieszcząca się w granicach swobody uregulowania tej kwestii przez normodawcę krajowego indywidualna skarga konsumencka stwarza konsumentowi dodatkowy instrument ochrony. Może on w trybie prywatnoskargowym dochodzić następujących roszczeń przed sądem powszechnym: zaniechania nieuczciwej praktyki; usunięcia jej skutków; złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie; naprawienia wyrządzonej szkody na zasadach ogólnych, w szczególności żądania unieważnienia umowy z obowiązkiem wzajemnego zwrotu świadczeń oraz zwrotu przez przedsiębiorcę kosztów związanych z nabyciem produktu, a także zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej, ochroną dziedzictwa narodowego lub ochroną konsumentów. Nie obawiałbym się sygnalizowanego w literaturze przedmiotu skutku w postaci zalewu sądu drobnymi sprawami, ponieważ zakresem regulacji objęte zostały jedynie te nieuczciwe praktyki rynkowe przedsiębiorcy, które posiadają istotną zdolność potencjalnego lub rzeczywistego wpływu na zachowania ekonomiczne konsumentów. Przyjęte uregulowanie nie wyłącza ochrony interesów zbiorowych tej grupy uczestników rynku, ponieważ materia nowej ustawy wchodzi w zakres kompetencji Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Istotne z punktu widzenia zakładanych, wysokich standardów ochrony konsumenta jest przerzucenie ciężaru dowodu w odniesieniu do praktyk wprowadzających w błąd na przedsiębiorcę (roszczenia zasadniczo ulegają przedawnieniu z upływem lat trzech).

Zakaz stosowania przynęt

REKLAMA

Kolejnym dodatkowym nowym instrumentem ochrony konsumenta jest - oprócz standardowej ochrony przez informację kompleksową i rzetelną - wprowadzenie skutecznego w każdych okolicznościach zakazu stosowania zidentyfikowanych, w założeniu ustawodawcy wspólnotowego najczęstszych i uciążliwych dla konsumenta, nieuczciwych praktyk rynkowych. Takim zakazem m.in. objęto przyciąganie konsumenta do propozycji rynkowej przedsiębiorcy w postaci reklamy przynęty, w sytuacji gdy oferent ma uzasadnione podstawy, że nie będzie w stanie zrealizować dostawy lub zamówić u innego przedsiębiorcy produktów po takiej cenie, przez taki okres i w takich ilościach, jakie wynikają z treści danego przekazu.

Z uwagi na fakt, że konsumenci nagminnie są przyciągani do ofert rynkowych odnoszących się do nadzwyczajnych właściwości towaru można wyrazić nadzieję, że zakaz z mocy prawa twierdzeń, że produkt jest w stanie leczyć choroby, zaburzenia lub wady rozwojowe, jeżeli jest to niezgodne z prawdą, będzie sprzyjać eliminacji takich praktyk. Z kolei do zakazanych w każdych okolicznościach praktyk agresywnych - choć z powodzeniem można było ją włączyć do działań wprowadzających w błąd - zaliczono wywoływanie wrażenia, że konsument już uzyskał, uzyska bezwarunkowo lub po wykonaniu określonej czynności nagrodę lub inną porównywalną korzyść, gdy w rzeczywistości nagroda lub inna porównywalna korzyść nie istnieje lub uzyskanie nagrody lub innej porównywalnej korzyści uzależnione jest od wpłacenia przez konsumenta określonej kwoty pieniędzy lub poniesienia innych kosztów.

PRZYKŁAD

REKLAMA PRZYNĘTA

Sprzedawca zapewnia o wystarczającej ilości sprzętu telewizyjnego nowej generacji w promocyjnej, niskiej cenie w tygodniu przedświątecznym, podczas gdy korzystna propozycja nabycia dotyczyła tylko części pierwszego dnia sprzedaży.

dr ROBERT STEFANICKI

Uniwersytet Wrocławski

PODSTAWA PRAWNA

Ustawa z 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U. nr 171, poz. 1206).

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: GP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code
    Moja firma
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Wielkanoc 2024. Polacy szykują się na święta przed telewizorem?

    Jaka będzie tegoroczna Wielkanoc? Z badania online przeprowadzonego przez firmę Komputronik wynika, że leniwa. Polacy są zmęczeni i marzą o odpoczynku. 

    Biznes kontra uczelnie – rodzaj współpracy, korzyści

    Czy doktorat dla osób ze świata biznesu to synonim synergii? Wielu przedsiębiorców może zadawać sobie to pytanie podczas rozważań nad podjęciem studiów III stopnia. Na ile świat biznesu przenika się ze światem naukowym i gdzie należy szukać wzajemnych korzyści?

    Jak cyberprzestępcy wykorzystują sztuczną inteligencję?

    Hakerzy polubili sztuczną inteligencję. Od uruchomienia ChataGPT liczba złośliwych wiadomości pishingowych wzrosła o 1265%! Warto wiedzieć, jak cyberprzestępcy wykorzystują rozwiązania oparte na AI w praktyce.

    By utrzymać klientów tradycyjne sklepy muszą stosować jeszcze nowocześniejsze techniki marketingowe niż e-commerce

    Konsumenci wciąż wolą kupować w sklepach stacjonarnych produkty spożywcze, kosmetyki czy chemię gospodarczą, bo chcą je mieć od razu, bez czekania na kuriera. Jednocześnie jednak oczekują, że tradycyjne markety zapewnią im taki sam komfort kupowania jak sklepy internetowe.

    REKLAMA

    Transakcje bezgotówkowe w Polsce rozwijają się bardzo szybko. Gotówka jest wykorzystywana tylko do 35 proc. transakcji

    W Polsce około 2/3 transakcji jest dokonywanych płatnościami cyfrowymi. Pod tym względem nasz kraj jest w światowej czołówce - gotówka jest wykorzystywana tylko do ok. 35 proc. transakcji.

    Czekoladowa inflacja (chocoflation) przed Wielkanocą? Trzeci rok z rzędu produkcja kakao jest mniejsza niż popyt

    Ceny kakao gwałtownie rosną, ponieważ 2024 r. to trzeci z rzędu rok, gdy podaż nie jest w stanie zaspokoić popytu. Z analiz Allianz Trade wynika, że cenę za to będą płacić konsumenci.

    Kończy się najostrzejsza zima od 50 lat. Prawie 5 mln zwierząt hodowlanych zginęło z głodu w Mongolii

    Dobiegająca końca zima w Mongolii, najostrzejsza od pół wieku, doprowadziła do śmierci niemal 5 mln kóz, owiec i koni, które nie są w stanie dotrzeć do pożywienia. To duży cios w gospodarkę kraju zamieszkanego przez ok. 3,3 mln ludzi, z których ok. 300 tys. utrzymuje się z hodowli zwierząt - podkreśliło Radio Swoboda.

    Nowe technologie pomogą ograniczyć marnowanie żywności?

    Każdy długi weekend czy święta to ogromne kolejki do marketów spożywczych. Polacy, pomimo wysokich cen, znów kupią więcej jedzenia niż potrzebują a duża część trafi na śmietnik. Niegospodarne podejście do żywności jest ogromnym wyzwaniem w obliczu zmian klimatycznych i coraz większego wysiłku, jaki trzeba będzie włożyć, by ją wyprodukować. Jak wykorzystać do tego nowa technologię? 

    REKLAMA

    Słowo "siostrzeństwo" w słownikach języka polskiego?

    Sondaż przeprowadzony przez Answear.LAB wskazuje  że ponad połowa kobiet uważa, że słowo „siostrzeństwo” powinno zostać wprowadzone do słowników języka polskiego. 97 proc. zauważa i docenia sukcesy kobiet.

    Rolnicy i pożyczka lombardowa - zmiana przepisów ustawy

    Sejm zmienił przepisy ustawy o pożyczce lombardowej. Przepisy nakazujące stosować do rolników ustawę o konsumenckiej pożyczce lombardowej zostały uchylone.

    REKLAMA